Το Χονγκ Κονγκ Στην Ταινιοθήκη

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος διοργανώνει Εβδομάδα Κινηματογράφου από το Χονγκ-Κονγκ από την Τρίτη 09 Φεβρουαρίου και έως την Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου στους νέους της χώρους στον Κεραμεικό.

Η Εβδομάδα Κινηματογράφου από το Χονγκ-Κονγκ εξετάζει την ιδιαίτερη περίπτωση μιας χώρας μικρής, με μεγάλη ωστόσο κινηματογραφική παράδοση, και εκπροσώπηση στα διεθνή φεστιβάλ, εστιάζοντας σε τρεις άξονες: 
Αφιέρωμα στον Τσούι Χαρκ (Tsui Hark, 1950), εκπρόσωπο του λεγόμενου «Πρώτου Νέου Κύματος» με  4 ταινίες

Αφιέρωμα στον Ουόνγκ Καρ Ουάι (Wong Kar-Wai, 1958), εκπρόσωπο του λεγόμενου «Δεύτερου Νέου Κύματος» με 4 ταινίες

Αφιέρωμα σε 4 νέους δημιουργούς με ταινίες παραγωγής του 2008, τρεις από τις οποίες προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Το αφιέρωμα γίνεται σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Οικονομικών και Εμπορίου του Χονγκ Κονγκ στις Βρυξέλλες και με την υποστήριξη των εταιριών διανομής AUDIOVISUAL, ARTFREE και NUTOPIA.

Χορηγοί επικοινωνίας: είναι οι Αθήνα 9.84 FM, tvxs.gr, ελculture.gr, cinemag.gr, myfilm.gr, forfree.gr. Με την υποστήριξη του KOSMOS 93.6 FM και με Χορηγός υπηρεσιών της forthcrs.

ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Ο κινηματογράφος του Χονγκ Κονγκ αποτελεί ένα είδος υβριδικού εθνικού κινηματογράφου, εγκλωβισμένου μεταξύ της αυτο-αναπαράστασης, της κινεζικής μητέρας πατρίδας και του δυτικού αποικιοκράτη. Το Χονγκ Κονγκ μέχρι πρόσφατα υπήρξε βρετανική αποικία, καθώς μόλις το 1997 πέρασε στην αγκαλιά της μητέρας Κίνας ως Ειδική Διοικητική Επαρχία, βάζοντας τέλος στα εκατό χρόνια αγγλικής αποικιοκρατίας.

Στο μεταίχμιο κινεζικού και δυτικού πολιτισμού, είχε ως βρετανική αποικία μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική ελευθερία, από όσο η ασιατική ενδοχώρα, και γρήγορα εξελίχθηκε σε κομβικό σημείο για την κινέζικη διασπορά άλλοτε παράγοντας ταινίες σε μανδαρίνικη διάλεκτο και άλλοτε στην καντονέζικη αναπτύσσοντας μια από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές βιομηχανίες στον κόσμο μαζί με το Bollywood και το Hollywood. Μέσα από το σύστημα των στούντιο, με πιο γνωστό εκείνο των αδελφών Σάου, παρήγαγε ταινίες όλων των κινηματογραφικών ειδών: μελοδράματα, μιούζικαλ, κωμωδίες, γκανγκστερικές και ταινίες πολεμικών τεχνών.

Αν ο κινηματογράφος του Χονγκ-Κονγκ έγινε γνωστός στη Δύση με τις ταινίες πολεμικής τέχνης του Τσάκι Τσαν, και αργότερα του Μπρους Λι, σε αυτήν την πόλη-κράτος ωστόσο αναδύθηκε τα τελευταία εξήντα χρόνια μια κινηματογραφία που ξεπερνούσε τα όρια αυτά. Η ανακάλυψη αυτού του κινηματογράφου κέντρισε το ενδιαφέρον της Δύσης, καθώς η διαπολιτισμική προσέγγιση και η αντίδραση στην αποικιοκρατία τροφοδοτεί αλληγορικά τόσο τις εμπορικές ταινίες κουνγκ-φου, όσο και τα δείγματα του κινηματογράφου του δημιουργού που γεννιέται με το Νέο Κύμα τη δεκαετία του 1970.

Το αφιέρωμα της Ταινιοθήκης ξεκινά με τις δύο πρώτες ταινίες της τριλογίας του Τσούι Χαρκ «Μια φορά κι έναν καιρό στην Κίνα» («Once upon a time in China»,1991,1992) που εξιστορεί την αληθινή ζωή του λαϊκού ήρωα Γουόνγκ Φέι Χουνγκ (1847-1924), κινέζου χειροπράκτη, γιατρού και μαχητή των πολεμικών τεχνών, καλύπτοντας μια μεγάλη περίοδο της ιστορίας της Κίνας από τα τέλη του 19ου αιώνα, και οι οποίες προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το έπος αυτό του κουνγκ-φου πραγματεύεται περισσότερο από κάθε άλλη ταινία την έννοια της διασποράς, τη σχέση της Κίνας με τον έξω κόσμο και τις στρατηγικές μορφές επανένταξης με σκοπό την ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας. Στην ίδια προβληματική των ταινιών wuxia («γου σιά» κινέζικο κινηματογραφικό και λογοτεχνικό είδος με ιστορίες για ξιφομάχους) κινείται και η ταινία «Επτά σπαθιά» («Seven swords», 2005), ενώ το αφιέρωμα στον Τσούι Χαρκ ολοκληρώνεται με την ταινία «Το Μπλουζ της Σανγκάης» («Shanghai Blues», 1984) ένα ρετρό μιούζικαλ στο πνεύμα των χολιγουντιανών και κινέζικων κωμωδιών του 1930 και του 1940, όπου σλάπστικ και συναίσθημα αναμιγνύονται με επίκεντρο το γυναικείο φύλο και σκηνικό τη ρομαντική Σαγκάη στα τέλη του 1940.  

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΝΕΟ ΚΥΜΑ

Ο πολυαγαπημένος στο ελληνικό κοινό πληθωρικός, επινοητικός, τολμηρός Ουόνγκ Καρ Ουάι ανήκει στο λεγόμενο Δεύτερο Νέο Κύμα του κινηματογράφου του Χονγκ Κονγκ, και δε χρειάζεται συστάσεις στο ελληνικό κοινό. Μαζί με τους Stanley Kwan και Clara Law συνεχίζει την ανανέωση στην αισθητική και τη θεματολογία που είχαν ξεκινήσει σκηνοθέτες όπως οι Tsui Hark, Ann Hui και Patrick Tam, με την προβληματική της επανένωσης του 1997 να διαπερνά το κινηματογραφικό τους έργο. Με τα θέματα του χρόνου και του έρωτα να αποτελούν τις εμμονές του, ο Ουόνγκ Καρ Ουάι μας μεταφέρει στο άλλο άκρο της γης σε σχέση με το οικείο του Χονγκ-Κονγκ, με επίκεντρο τον ομοφυλοφιλικό έρωτα και σκηνικό την μακρινή Αργεντινή στο «Ευτυχισμένοι μαζί» («Happy together», 1997), ταινία που σπάνια προβάλλεται στις αίθουσες. Το 1999 o Καρ Ουάι γυρίζει δύο ταινίες ταυτόχρονα: το «φουτουριστικό» «2046» και μια σπονδυλωτή ταινία με τρεις ιστορίες για την σχέση έρωτα και φαγητού, η οποία μετά από 15 μήνες θα τον οδηγήσει στην «Ερωτική επιθυμία» («In the mood for love», 2000), που τον έκανε ευρύτερα γνωστό στην Δύση καθιερώνοντας σταρ όπως οι  Maggie Cheung και Tony Leung.

Μετά από 4 χρόνια περίπου, ο Καρ Ουάι θα ολοκληρώσει τελικά και το «2046» (2004), ταινία που ξεκίνησε ως ένα φουτουριστικό σχέδιο, ως μία προβολή του Χονγκ Κονγκ πενήντα χρόνια μετά την ενσωμάτωσή του στη «μητέρα» Κίνα (1997-2046), με αφορμή την υπόσχεση της κινεζικής κυβέρνησης το 1997 στους πολίτες του Χονγκ Κονγκ πως δεν θα αλλάξει τίποτε για τα επόμενα 50 χρόνια. Το τελικό αποτέλεσμα νοσταλγεί τη ρομαντική εικόνα του κοσμοπολίτικου λιμανιού κατά τη δεκαετία του 1960. Το 2046 είναι επίσης και ο αριθμός ενός δωματίου που στέγασε έναν άτυχο έρωτα και τελικά, μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου επιστημονικής φαντασίας, ο τερματικός προορισμός ενός τρένου όπου τίποτα δεν αλλάζει και όπου οι άνθρωποι ταξιδεύουν για να βρουν τις χαμένες τους αναμνήσεις. Το σύντομο αφιέρωμα στον Ουόνγκ Καρ Ουάι ολοκληρώνεται με μια από τις πιο πρόσφατες δημιουργίες του το «Οι νύχτες μου μακριά σου» («My blueberry nights», 2007) με ένα καστ διασήμων ηθοποιών όπως οι Νόρα Τζοούνς, Τζουντ Λο και Νάταλι Πόρτμαν, η πρώτη ταινία που ο Καρ Βαι γύρισε στις Η.Π.Α. και μάλιστα στα αγγλικά.

ΜΙΑ ΕΚΔΟΧΗ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ

Η απεγνωσμένη αναζήτηση ταυτότητας ενός κινηματογράφου «υστερο-αποικιακού» εξακολουθεί να εμπνέει και τους σύγχρονους δημιουργούς που περιλαμβάνονται στο αφιέρωμα.

Ο κατεξοχήν εκπρόσωπος του σύγχρονου γκάνγκστερ φιλμ νουάρ Τζόνι Το (Johnnie To, γεν. 1955),  στο «Πορτοφολάδες» («Sparrow», 2008), που ήταν υποψήφιο για τη Χρυσή Άρκτο στην 58η Berlinale, διηγείται τις περιπέτειες μιας συμμορίας «έντιμων» πορτοφολάδων γοητεύοντας τον θεατή με την μαγευτική μίξη φιλμ νουάρ, νουβέλ-βαγκ, γαλλικού μιούζικαλ και μελοδράματος με τη συνοδεία ενός ανατολίτικου τζαζ σάουντρακ που απογειώνεται στην τελική σκηνή της «χορογραφίας» -ένας φόρος τιμής στις «Ομπρέλες του Χερβούργου» (1964), του Ζακ Ντεμί.

Ο γεννημένος στη Νότιο Αφρική το 1948 και υποψήφιος δύο φορές για το βραβείο καλύτερου σκηνοθέτη στο Χονγκ Κονγκ Λόρενς Λόου (Lawrence Lau), γνωστός στο ελληνικό κοινό και από την ταινία του, «Πολιορκημένη πόλη» (Besieged City, 2008) που προβλήθηκε στις Νύχτες Πρεμιέρας το 2008, παρουσιάζει στο «Πόλη χωρίς μπέιζμπολ» («City without baseball», 2008), μια δραματοποιημένη εκδοχή της καθημερινότητας μιας ομάδας μπέιζμπολ εντός και εκτός γηπέδου που ξεκίνησε ως ντοκιμαντέρ κι εξελίχθηκε σε μυθοπλασία όταν οι παίκτες της ομάδας συνειδητοποίησαν πως ήταν σε θέση να υποδυθούν τους ίδιους τους τούς εαυτούς στη μεγάλη οθόνη. Σεξουαλικά θέματα, μεταμοντέρνος στοχασμός και κατά μέτωπο ανδρικός γυμνισμός, με σκηνικό το Χονγκ Κονγκ, μια πόλη όπου το μπέιζμπολ δεν ενδιαφέρει κανέναν αναγκάζοντας τους πρωταγωνιστές της ταινίας, νικητές στο παιχνίδι αλλά νικημένους στη ζωή, να έρχονται αντιμέτωποι με την απομόνωσή τους.

Γυρισμένη στη γειτονιά του Sham Shui Po, η ταινία «Αληθινές γυναίκες για πούλημα» («True women for sale», 2008), του δραστήριου τόσο στον εκδοτικό, όσο και τον πανεπιστημιακό χώρο σκηνοθέτη Χέρμαν Γιάου (Herman Yau, γεν. 1961) σκιαγραφεί τέσσερις ήρωες της λαϊκής τάξης και τις περιπέτειές τους, εστιάζοντας στις ζωές δυο γυναικών που επιλέγουν να πουλήσουν τους εαυτούς τους: η μία εξαρτημένη από τα ναρκωτικά εργάζεται ως πόρνη, η άλλη έγκυος παντρεύεται έναν μεγαλύτερο της άντρα για να εξασφαλίσει την άδεια παραμονής. Η χαμηλού προϋπολογισμού παραγωγή αναπαριστά με σκληρό τρόπο την καθημερινότητα στη συγκεκριμένη συνοικία, στην ίδια προβληματική με την προηγούμενη ταινία του δημιουργού «Ψίθυροι και στεναγμοί» («Whispers and moans», 2007), που προκάλεσε έντονη συζήτηση με την προβολή της. 

Τέλος το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με τη νεότερη και πολλά υποσχόμενη 26χρονη Χέιγουορντ Μακ (Heiward Mak, γεν.1984). Μετά τη βραβευμένη μικρού μήκους ταινία της «Ο εραστής του εραστή» («Lovers' lover», 2007), επιχείρησε την πρώτη της σκηνοθετική απόπειρα σε μεγάλη μήκους με την ταινία «Καταμεσήμερο» («High noon», 2008), που έχει συμμετάσχει σε πολλά φεστιβάλ και αποτελεί μέρος της τριλογίας «Οι άνεμοι του Σεπτέμβρη» («Winds of September») -τα άλλα δυο μέρη έχουν γυριστεί στην Κίνα και τη Ταϊβάν- με θέμα τους νέους και παραγωγό τον Eric Chang. Η ίδια λέει για την ταινία της: «Η ταινία αυτή είναι μια σκληρή ιστορία για τους νέους που ξεφεύγει από τα προϋπάρχοντα είδη κινηματογράφησης των νέων στο σινεμά του Χονγκ Κονγκ: είτε σε ύφος απελπισμένο κι ανέλπιδο, εστιάζοντας στην παραβατικότητα και τις συμμορίες, είτε σε ύφος μεσοαστικό αποτυπώνοντας ηδονιστικά ρομαντικές σχέσεις, εστιάζοντας ελάχιστα στα προβλήματα της οικογενειακής ή καθημερινής ζωής. Προσπάθησα να συνδυάσω και τις δυο τάσεις καθώς πιστεύω πως το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Αυτό είναι πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα που θέλω να παρουσιάσω». 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ

ΤΡΙΤΗ 09/02
19:00 Το μπλουζ της Σάνγκαης

ΤΕΤΑΡΤΗ 10/02
19:00 Επτά σπαθιά
22:00 Καταμεσήμερο

ΠΕΜΠΤΗ 11/02
19:00 Μια φορά κι έναν καιρό στην Κίνα 
22:00 2046

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12/02
20:00 Μια φορά κι έναν καιρό στην Κίνα  II
22:00 Οι νύχτες μου μακριά σου

ΣΑΒΒΑΤΟ 13/02
20:00 Πόλη χωρίς μπέιζμπολ
22:00 Ευτυχισμένοι μαζί

ΚΥΡΙΑΚΗ 14/02
20:00 Πορτοφολάδες
22:00 Ερωτική επιθυμία

ΔΕΥΤΕΡΑ 15/02
20:00 Αληθινά κορίτσια για πούλημα
22:00 Ευτυχισμένοι μαζί.

ΤΟ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ  ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ