ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

Φεστιβάλ Αφιέρωμα Σοβιετικού Κινηματογράφου

ΑΦΙΕΡΩΜΑ
ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Αθήνα, 8-22/11/2007

Έχουν περάσει 90 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Μια επανάσταση που άλλαξε το ρου της ιστορίας και σημάδεψε τις πιο σημαντικές εξελίξεις σε όλο τον κόσμο. Μετά από το 1917 τα πράγματα στην παγκόσμια ιστορία δεν ήταν ίδια. Τόσο πολιτικά όσο κοινωνικά και καλλιτεχνικά.

Οι κοινωνικές, πολιτικές και καλλιτεχνικές διεργασίες είχαν ξεκινήσει πολλά χρόνια νωρίτερα. Ο ρώσικος λαός ήταν έτοιμος να δεχτεί αυτή την αλλαγή, οι συνθήκες είχαν ωριμάσει και οι πολιτικοί σύμμαχοι των μπολσεβίκων είχαν βρεθεί για να ξεκινήσουν κάποιες αλλαγές. Την επανάσταση όμως θα την έφεραν σε πέρας οι ίδιοι οι μπολσεβίκοι και θα ύψωναν το ανάστημά τους όχι μόνο ενάντια στην τσαρική εξουσία, αλλά και σε όλο τον κόσμο που ήρθε, με στρατεύματα, να βοηθήσει το τσαρικό στρατό να αντισταθεί. Ο ρωσικός λαός είχε καταλάβει πολύ καλά τι πρόκειται να γίνει και σιγά-σιγά το ποτάμι της Επανάστασης έγινε χείμαρρος και παρέσυρε μαζί του ότι έμμεινε, σαν υπόλειμμα από το τσαρικό καθεστώς που είχε καταρρεύσει.

Καθοδηγητής ήταν ο Λένιν. Ιδεολογικό εργαλείο ήταν η θεωρία, κοινωνική-φιλοσοφική-οικονομική, του Μαρξ. Όπλα, στην αρχή η γραφίδα των διανοούμενων, οι κινητοποιήσεις του εξεγερμένου λαού και μετά τα όπλα των μπολσεβίκων για να επιβάλλουν τη δικαιοσύνη. Οι καλλιτέχνες είχαν προετοιμάσει το έδαφος και είχαν κάνει τη δική τους επανάσταση τουλάχιστον δέκα χρόνια πριν. Η ρωσική πρωτοπορία, σε όλους τους τομείς της Τέχνης έσπασε όλες τις αντιστάσεις του κατεστημένου και κατάφερε να επιβάλλει το δικό της λόγο, ανατρεπτικό, σκληρό, πραγματικό και, συγχρόνως, φανταστικό. Ακόμα και σήμερα αυτό το καλλιτεχνικό ρεύμα των Τάτλιν, Λαριόνοφ, Μάλεβιτς, Καντίνσκι, Γκοντσάροβα, Πόποβα κ.ά. μας εκπλήσσουν με τις δημιουργίες τους. Σε αυτούς θα προστεθούν, λίγο αργότερα, οι Μαγιακόφσκι, Αϊζενστάιν και Βερτόφ.

Η Επανάσταση εκδηλώνεται πρώτα στην Τέχνη, σε όλους τους τομείς της, και προετοιμάζει το έδαφος στο να δεχτεί ο λαός την έλευση του καινούργιου. Στη ζωγραφική, στην αρχιτεκτονική, στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, στο θέατρο, σπάνε οι ήδη υπάρχουσες δομές και δημιουργούνται καινούργιες, σε ένα ρεύμα που βρίσκεται ανάμεσα στο φορμαλισμό, το ρεαλισμό και το φωβισμό. Οι δημιουργίες γρήγορα θεωρητικοποιούνται και έχουμε τις πολύ σοβαρές θεωρίες για τις νέες μορφές της Τέχνης.

Στον κινηματογράφο μπορούμε να δούμε τις θεωρίες που, εκτός του ότι ισχύουν ακόμη και σήμερα, άλλαξαν ριζικά την καλλιτεχνική δημιουργία του. Η θεωρία του Κουλέσοφ, για την απόδοση του πραγματικού, για την ηθοποιία και για το μοντάζ, η αναζήτηση του Πουντόβκιν εστιασμένη στην ηθοποιία και στην απόδοση των χαρακτήρων σε μια αφήγηση, η θεωρητικοποίηση του μοντάζ από τον Αϊζενστάιν και η άρνηση της άποψής του από το Βερτόφ, έχουν σημαδέψει την οποιαδήποτε καλλιτεχνική δημιουργία μετά από το 1920, σε όλο τον κόσμο. Σε εμπορικές ή σε καλλιτεχνικές δουλειές βρίσκουμε στοιχεία από τις θεωρητικές αναζητήσεις αυτών των δημιουργών και θεωρητικών του κινηματογράφου.

Σε αυτό το αφιέρωμα θα δούμε ταινίες που έχουμε αγαπήσει και άλλες που δεν έχουμε δει στην Ελλάδα, έτσι για να προβληματιστούμε όσον αφορά στην καλλιτεχνική σύλληψη στον κινηματογράφο και κατά πόσο έχει προοδεύσει η παγκόσμια κινηματογραφία, σε αυτό τον τομέα. Στους κινηματογράφους Άστυ και Αφαία, από τις 8 έως τις 22 Νοεμβρίου.

Λίστα ταινιών αφιερώματος

Σεργκέι Αϊζενστάιν
«Απεργία», 1924
«Θωρηκτό Ποτέμκιν», 1925
«Οχτώβρης», 1927
«Η γενική γραμμή», 1929
«Το λιβαδι του Μπέζιν», 1937

Γκεόργκι Βασίλιεβ
«Τσαπάεφ», 1934
«Μέρες επανάστασης», 1958

Τζίγκα Βερτόφ
«Ο άνθρωπος με την κινηματογραφική μηχανή», 1929
«Τρία τραγούδια για τον Λένιν», 1934
«Κινηματογραφικό μάτι», 1924
«Η επέτειος της επανάστασης», 1919

Γιούρι Βισίνσκι
«Θωρηκτό Αυρόρα», 1965

Σεργκέι Ιοσίφοβιτς Γιουτκέβιτς
«Ο Λένιν στην Πολωνία», 1966
«Ιστορίες για τον Λένιν», 1957
«Ο άνθρωπος με το ντουφέκι», 1938

Φρίντριχ ‘Ερμλερ
«Το κομμάτι της Αυτοκρατορίας», 1929

Αλεξάντερ Ζάρχι
Ιωσήφ Χάιφιτς
«Ο βουλευτής της Βαλτικής», 1936

Γιούλι Καράσικ «Στις 6 Ιουλίου», 1968
«Η δική σου γνώμη», 1976

Γκριγκόρι Κόζιντσεφ
«Η νιότη του Μαξίμ» 1934
«Η επιστροφή του Μαξίμ», 1937
«Ο Μαξίμ στην εξουσία», 1938

Λεφ Κουλεσόφ
«Η απροσδόκητη περιπέτεια του κ. Γουέστ
στη χώρα των μπολσεβίκων», 1924

Μάσενκο Νικολάι
«Έτσι δέθηκε τ’ατσάλι», 1975

Αλεξάντερ Μεντβέντκιν
«Ευτυχία», 1934

Αλεξάντερ Μουράτοφ
«Μουνζούντ», 1987

Μαρκ Ντονσκόι
«Έτσι δέθηκε τ’ατσάλι», 1942

Αλεξάντερ Ντοβζένκο
«Η Γη», 1930
«Το ξεσήκωμα ενός λαού» (Shchors), 1939
«Αερογκράντ», 1935
«Ζβενιγκορα», 1928
«Οπλοστάσιο», 1928

Ιλία Ολστβάνγκερ
«Στον ίδιο πλανήτη», 1965

Γκλεμπ Πανφίλοβ
«Δεν υπάρχει πέρασμα στην φωτιά»

Γκενάντι Πολόκα
«Η επέμβαση», 1967

Βσέβολοντ Πούντοβκιν
«Η Μάνα», 1926
«Το τέλος της Αγ. Πετρούπολης»,1927
«Θύελλα στην Ασία», 1928

Γιούλι Ράισμαν
«Ο κομμουνιστής», 1957
«Η τελευταία νύχτα», 1936

Μιχαήλ Ρομμ
«Ο Λένιν το 1918», 1939
«Ο Λένιν τον Οχτώβρη», 1937
«Ο δέκατος τρίτος», 1937

Αντρέι Τουτίσκιν
«Ο γάμος στην Μαλίνοβκα», 1967

Βίκτορ Τρεγκουμπόβιτς
«Νταούρια», 1971

Βλαντιμίρ Φέτιν
«Η ιστορία για το Ντον», 1964

Ίαν Φριντ
«Η δόξα της Bαλτικής», 1957

ΦΕΣΤΙΒΑΛ - ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
ΑΘΗΝΑ, 8-22/11/2007