ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ

Ο ΘΥΡΩΡΟΣ
ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ
ΕΝΑΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ
ΣΕ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟ 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΛΙΛΙΑΝΑ ΚΑΒΑΝΙ (ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΡΙΠΛΕΫ)
ΜΕ ΤΗΝ ΣΑΡΛΟΤ ΡΑΜΠΛΙΝΓΚ ΠΙΟ ΓΟΗΤΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟ ΠΟΤΕ
ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΤΕΡΚ ΜΠΟΓΚΑΡΝΤ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΤΗΣ ΚΑΡΙΕΡΑΣ ΤΟΥ

«…Ο Σαδομαζοχισμός ήταν πάντα το απώτατο άκρο της σεξουαλικής εμπειρίας, με το σεξ να γίνεται καθαρά σεξουαλικό, δηλαδή να αποκόπτεται από πρόσωπα, σχέσεις, έρωτα, αγάπη. Το γεγονός πως ο σαδομαζοχισμός πρόσφατα άρχισε να εμφανίζεται ως μέρος των συμβόλων του Ναζισμού δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Ήταν η πρώτη φορά που η σχέση κυριάρχων και υποταγμένων αισθητικοποιήθηκε τόσο συνειδητά. Ο Σαντ, στην προσπάθειά του να δημιουργήσει ένα θέατρο της τιμωρίας και της απόλαυσης, κατέφυγε σε ντεκόρ, σε κοστούμια, σε βλάσφημες τελετές. Τώρα πια υπάρχει ένα σενάριο κυριαρχίας διαθέσιμο στον καθένα. Το χρώμα είναι μαύρο, τα ρούχα δερμάτινα, η σαγήνη είναι ομορφιά, η δικαίωση είναι εντιμότητα, ο στόχος είναι η έκσταση, η φαντασίωση είναι ο θάνατος.»
Σούζαν Σόνταγκ, «Η γοητεία του Φασισμού», 1974

Η ταινία της Λιλιάνα Καβάνι «Ο θυρωρός της Νύχτας» (φιλμ εξαφανισμένο εδώ και χρόνια από τις ελληνικές οθόνες), μαζί με τους «Καταραμένους» του Λουκίνο Βισκόντι, είναι οι πρώτες ταινίες που ασχολήθηκαν με την σεξουαλική – σαδομαζοχιστική διάσταση του Ναζισμού εισάγοντας τα Ναζιστικά σύμβολα στην ερωτική σκηνογραφία του σύγχρονου σινεμά (και όχι μόνον). Η μεγάλη επιτυχία της ταινίας, πέρα από την καθιέρωση της σαγηνευτικής, 28χρονης τότε Σαρλότ Ράμπλινγκ ως σύμβολο του σεξ και την εκτόξευσή της στην πρώτη γραμμή των κινηματογραφικών σταρ, αποτέλεσε και τον πυροκροτητή για δεκάδες φιλμ που σπεκούλαραν με την Ναζιστική εικόνα από το Σαλόν Κίτυ του Τίντο Μπρας ως αμέτρητα μαλακά πορνό που γνώρισαν μεγάλες δόξες στα σινεμά με τις διπλές προβολές και, στις μέρες μας στο dvd – video.

Βρισκόμαστε στα μέσα της δεκαετίας του 50, στην μεταπολεμική Βιέννη, με το πρόσφατο παρελθόν ακόμα να βαραίνει. Η Λουτσία (Σαρλότ Ράμπλινγκ), σύζυγος επιτυχημένου διευθυντή ορχήστρας και παλιά κρατούμενη σε Ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, καταλύει σε ένα κλασσικό μπαρόκ Βιεννέζικο ξενοδοχείο. Εκεί, θυρωρός στη νυχτερινή βάρδια είναι ο μεσόκοπος, χαμηλών τόνων Μαξ (Ντερκ Μπόγκαρτ). Ο Μαξ, κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Ναζί, υπηρέτησε ως υψηλόβαθμος αξιωματικός στον Γερμανικό στρατό, όντας ένας από τους βασανιστές στο ίδιο στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου βρέθηκε η Λουτσία, αναπτύσσοντας μαζί της μια ιδιαίτερη σεξουαλική σαδομαζοχιστική σχέση. Οι δυο τους, θα ξαναζήσουν ως το τέλος τη σχέση τους, με τους ρόλους θύτη και θύματος να εναλάσσονται. Όμως, οι φίλοι του Μαξ, παλιοί Ναζί, θορυβούνται από το ξύπνημα των παλιών αναμνήσεων, η αντίδρασή τους θα δώσει το οριστικό τέλος στην ιστορία των εραστών.

Ο «Θυρωρός της Νύχτας» ήταν η σωστή ταινία, στον σωστό χρόνο. Στις αρχές της δεκαετίας του 70, ο καπιταλιστικός κόσμος απομακρυνόταν τάχιστα από την κοινωνική ανησυχία του 68, η λεγόμενη σεξουαλική επανάσταση έβρισκε πλέον την εφαρμογή της στα media παντός τύπου, με την πόζα, την επιφάνεια, το στήσιμο, να κυριαρχούν. Το σεξ, από κάτι που γινόταν ούτως ή άλλως, χρειαζόταν πλέον τη σκηνοθεσία του, την εικόνα του, αυτή που έμελλε να καταλήξει στις μέρες μας ταυτόσημη με την πράξη αυτή καθαυτή. Κι η κατά Σόνταγκ «αισθητικοποίηση» δεν αφορά πια μόνο το καλά κρυμμένο μυστικό του σαδομαζοχισμού αλλά το ίδιο το σεξ όπως προσλαμβάνεται από τα media. Σχεδόν ακούσια, η Καβάνι δημιούργησε ένα ακαταμάχητο όχημα - εκφραστή της αισθητικής που έμελλε να επικρατήσει. Η Σαρλότ Ράμπλινγκ στα καλύτερά της, με ναζιστικό καπέλο και τιράντες να τραγουδά Ντίτριχ στο ναζιστικό σπίτι της χαράς, να πιπιλά το δάχτυλο του Μπόγκαρντ, να περπατά πάνω στα σπασμένα γυαλιά, σε σκηνές εμβληματικές για το σύγχρονο ερωτικό σινεμά. Δεκάδες σιλικονάτα μοντέλα σε περίπλοκα στημένα εξώφυλλα, αμέτρητες υποτιθέμενες βαμπ στα περίτεχνα διαφημιστικά κλιπ αναζητούν ένα κλάσμα του sex appeal της μούσας του Χέλμουτ Νιούτον. Ο Ντερκ Μπόγκαρντ ιδανικός μεσήλικας με διπλή ζωή, άλλωστε, ακόμα κι ο τίτλος υποδηλώνει μια διπλή ιδιότητα, μια κρυφή «διεστραμμένη» ζωή. Κι οι δυο τους θα ξαναζήσουν μια πέρα από τα όρια εμπειρία, σχεδόν πρωτόγονη, μακριά από οποιονδήποτε κοινωνικό δεσμό, από την όποια ηθική, χωρίς σκέψη, χωρίς νόμο.

Ο «Θυρωρός της νύχτας» παραμένει μια επικίνδυνη ταινία. Γιατί είναι ένα από τα πρώτα επιτυχημένα όσο και γοητευτικά οχήματα μιας αισθητικής που υποδόρια διαχέεται όλο και περισσότερο στο σημερινό κοινωνικό σώμα της κοινωνίας της ελεύθερης αγοράς, ελκυστική, όμορφη, αστραφτερή, φαντασιωσική (με τον τρόπο που έχει τόσο εύστοχα καταδείξει και η Άντζελα Δημητρακάκη στο βιβλίο της «Μανιφέστο της ήττας»). Τα ναζιστικά παραφερνάλια είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Ο «Θυρωρός της νύχτας», στο πέρασμα του χρόνου παραμένει για όλους μας μια κρίσιμη (όσο και δύσκολη) δοκιμή. Άραγε μπορούμε να αντισταθούμε στην γοητεία μια καλογυαλισμένης μηχανής σε πλήρη δράση, μιας μηχανής που τείνει πια να «αποικιοποιήσει» το υποσυνείδητό μας, να δούμε την φάκα πίσω από το τυρί; Ο Μπόγκαρντ και η Ράμπλινγκ περιμένουν χρόνια τώρα μέσα στην κυριολεκτική και μεταφορική νύχτα… Σαγηνευτικοί, εκστασιασμένοι, δικαιωμένοι, θανατοκήρυκες.

CAST: Max Dirk Bogarde, Lucia Charlotte Rampling, Klaus Philippe Leroy,
DIRECTOR: Lilianna Cavani
PRODUCER: Robert Gordon Edwards
MUSIC COMPOSER: Daniele Paris
EDITOR: Franco Arcalli

Ο ΘΥΡΩΡΟΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ