ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Το είδαμε και αυτό ξανά! Ο λόγος για την απαγόρευση ενός μικρού σε διάρκεια φιλμ της αξιολογότατης σκηνοθέτριας, Εύας Στεφανή, βραβευμένης πολλές φορές, με δείγματα της δουλειάς της που μας δείχνουν μια πρωτοπορία στην Ελλάδα. Η Εύα Στεφανή είχε κάνει μία καταπληκτική ταινία-ντοκιμαντέρ, «Αι Αθήναι», μικρού μήκους, όπου έδειχνε τους περιθωριακούς τύπους που ζούσαν τα βράδια στο καφενεδάκι στο σταθμό Λαρίσης, τότε. Οι ταινίες της πάντα μπαίνουν βαθιά στο συναίσθημα προσπαθώντας να μη μας δείξουν καθόλου ότι υπήρξε κινηματογράφηση, ενώ η επεξεργασία των ταινιών της είναι μεγάλη. Το καφενεδάκι του σταθμού άλλαξε και έγινε Everest, οι καιρού άλλαξαν και οι αποδείξεις είναι εδώ κάθε μέρα. Στην «Ακρόπολη», στο «Κουτί», η Στεφανή είναι πιστή στον τρόπο κινηματογράφησης του Ζαν Ρους και του Τζίγκα Βερτόφ.

Αυτή τη φορά με ένα ταινιάκι, 40΄΄, όπου έδειχνε την ηδονή ενός ατόμου την ώρα που ακουγόταν μια στροφή από τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας, κατάφερε ξανά να προκαλέσει τα αισθήματα κάποιων θερμοκέφαλων, όπως είχε κάνει με την «Ακρόπολη». Αυτή τη φορά όμως το ρόλο του κριτικού ανέλαβε η ΕΛ.ΑΣ., κατόπιν καταγγελίας ανώνυμου (!!), και κατέβασε το βίντεο, συνέλαβε τον υπεύθυνο της ArtAthina και ψάχνει να βρει τη σκηνοθέτη για να τη συλλάβει. Δυστυχώς για αυτούς η Στεφανή είναι στη Γερμανία και θα περάσει τουλάχιστον το αυτόφωρο.

Τι συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε από αυτό;

Το έργο τέχνης είναι επικίνδυνο, ιδίως όταν έχει χαθεί η ψυχραιμία και όταν ξυπνούν τα «σταγονίδια» του παρελθόντος. Πάντως εξακολουθεί να φοβίζει και να τρομάζει την εξουσία. Όπως είχε γίνει στην έκθεση Outlook, το 2003, μόνο που τότε πολύ λίγοι καλλιτέχνες αντέδρασαν και το θέμα πέρασε στο φλου. Ίσως γιατί ο τότε υπουργός Πολιτισμού, ο κ. Βενιζέλος, είχε το απυρόβλητο. Το πράγμα όμως έχει παραγίνει και, αυτή τη φορά, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, μια σειρά καλλιτεχνών υπόγραψε επιστολή διαμαρτυρίας. Κάτι είναι και αυτό! Όλα καλά όμως; Θα μου πείτε ότι κάτι κινείται. Λυπάμαι αλλά θα διαφωνήσω!

Νομίζω ότι δεν είναι σωστό να γίνονται αντιδράσεις σε θέματα πολιτικής και μάλιστα τόσο σοβαρών θεμάτων, όταν μπαίνουν βαθιά στην ελευθερία έκφρασης, μόνο από μεμονωμένα άτομα. Τι κάνουν τα Σωματεία του κινηματογραφικού χώρου; Μήπως είναι προσκολλημένα στο άρμα του υπουργείου Πολιτισμού, επαιτώντας οικονομική βοήθεια; «Όταν ήρθαν και πήραν το γείτονα, δε μίλησε κανείς, όταν πήραν τον απέναντι γείτονα, πάλι δε μίλησε κανείς, τώρα που πήραν και εμένα, δεν υπήρξε κανείς για να μιλήσει», είχε πει ο Μπρεχτ. Όταν θα πάρουν τον επόμενο καλλιτέχνη ποιος θα αντιδράσει; Με την έλλειψη πολιτικής ευαισθησίας από την πλευρά των Σωματείων θα συμβεί κάτι παρόμοιο. Σε λίγο θα υπαγορεύεται το τι θα κάνει κάθε καλλιτέχνης από τις πολιτικές της πολιτικής εξουσίας. Υπόδουλη τέχνη όμως ποιος θέλει;

Θα τελειώσουμε με τη στροφή του χιουμοριστικού τραγουδιού του Λογοθέτη, «δικτατορίες δε σηκώνει ο λαός» και, θα συμπληρώσουμε, ούτε οι καλλιτέχνες. Θα συμπαρασταθούμε στην Εύα Στεφανή και σε κάθε καλλιτέχνη που διώκεται από το τεχνοκριτικό τμήμα της Ασφαλείας. Ελπίζουμε να δούμε τις αντιδράσεις αυτών που πρέπει να αντιδράσουν. Πάντως η τελευταία ταινία της Στεφανή θα παιχτεί, μετά από το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στο Φεστιβάλ Παράξενη Οθόνη, τον Οκτώβριο, πάλι στη Θεσσαλονίκη.

Γιάννης Φραγκούλης

Δελτίο τύπου για το ίδιο θέμα από το "μικρό" σωματείο για τη διάδοση της μικρού μήκους ταινίας.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Το Δ.Σ. του Σωματείου «μικρό», για τη διάδοση της ταινίας μικρού μήκους με λύπη του πληροφορήθηκε τη λογοκρισία που εξασκήθηκε στη συνάδελφό μας, Εύα Στεφανή, σκηνοθέτη ταινιών-ντοκιμαντέρ, βραβευμένη πολλές φορές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι η πρώτη φορά που παρατηρήθηκε τέτοιο γεγονός στον ελληνικό κινηματογραφικό χώρο. Παλιότερα, το 2003, στην έκθεση Outlook υπήρξε λογοκρισία σε μια εγκατάσταση. Αυτή τη φορά σειρά πήρε η έκθεση ArtAthina και ένα ταινιάκι που τρόμαξε τόσο την εξουσία που επενέβη με την Αστυνομία, έκανε συλλήψεις, αναστάτωσε τον κόσμο και όλα αυτά μετά από καταγγελία ανώνυμου!!

Αυτές οι πράξεις μας θυμίζουν άλλες εποχές και άλλες πρακτικές που δε συνάδουν με την ευρωπαϊκή πολιτική που, απ’ότι λέει, ακολουθεί η παρούσα Κυβέρνηση. Θα περιμέναμε μια σαφή δήλωση από τον υπουργό Πολιτισμού, η οποία δεν έγινε. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς αν από εδώ και στο εξής η καλλιτεχνική δημιουργία θα πρέπει να παίρνει την έγκριση της οποιασδήποτε πολιτικής εξουσίας πριν να την παρουσιάσει ο καλλιτέχνης στο κοινό του. Τότε, όμως, τι είδους καλλιτεχνική δημιουργία θα είναι αυτή;

Θα συνιστούσαμε ψυχραιμία, ιδίως από τις Αρχές, και απαιτούμε να σταματήσει οποιαδήποτε δίωξη σε κάθε καλλιτέχνη στην Ελλάδα. Αυτές οι πρακτικές μας βρίσκουν καθολικά αντίθετους και διατεθειμένους να υψώσουμε το ανάστημά μας για να υπερασπίσουμε την ελευθερία στην καλλιτεχνική έκφραση.

Το Δ.Σ. του «μικρό»