ΑΝΤΙΟ ΔΑΣΚΑΛΕ*
Μου ζήτησαν να μιλήσω για τον D. W. Griffith επειδή δούλεψα τέσσερα χρόνια στην ομάδα του και ήμουν βοηθός του. Μου ζήτησαν να περιορίσω αυτά που είχα να πω σε περίπου 15 λεπτά. Δεκαπέντε ώρες δε θα έφταναν ούτε για να ξεκινήσω.
Τέσσερα χρόνια ήμουν στενός συνεργάτης του Griffith και η προσωπική επαφή με αυτόν μου είχε δώσει την ευκαιρία να γνωρίσω αυτό το μεγάλο άνθρωπο καλύτερα απ’ότι οι περισσότεροι από εσάς που είχαν δουλέψει μαζί του. Για αυτούς που, λίγοι ελπίζω, δεν ξέρουν ποιος ήταν ο D. W. Griffith, θα έλεγα ότι ήταν ο πρωτεργάτης του κινηματογράφου. Ήταν αυτό που έκανε τις πρώτες μεγάλες ταινίες: «Η γέννηση ενός έθνους», «Intolerance», «Le Lys brise», «A travers l’orage», «Les coeurs du monde» για να αναφέρουμε κάποιες απ’αυτές. Ήταν ο πρώτος που έβαλε την ομορφιά και την ποίηση σε μια φτηνή και θορυβώδη διασκέδαση που κάποιοι δε δέχονταν να την παρακολουθήσουν παρά μόνο όταν περίμεναν το τρένο ή όταν είχε άσχημο καιρό. Ήταν αυτός που εφηύρε το κοντινό πλάνο για να δώσει στο φτωχό το ίδιο οικείο βλέμμα σε θέματα ενδιαφέροντα που ο πλούσιος είχε πρόσβαση στο θέατρο να δει ότι τον ενδιέφερε, στις περισσότερες θεατρικές αίθουσες. Με τη διαφορά, ο Griffith ήταν αυτός που αποφάσιζε αυτό που ο φτωχός θεατής θα έπρεπε να δει από κοντά και πότε.
Το κοντινό πλάνο ενός προσώπου είχε σκοπό να τονίσει, σε μια δεδομένη στιγμή σε ένα έργο, τις σκέψεις αυτού του προσώπου, την εμπειρία του και την αντίδρασή του, ενώ τα γενικό πλάνο ενός θέματος τόνιζε τη σπουδαιότητα της δραματοποίησης. Ο Griffith ήταν αυτός που το εφηύρε. Οι χρηματοδότες, όπως και οι επενδυτές, πίστευαν ότι ο Griffith τρελάθηκε. Αυτοί δεν ήθελαν στην αρχή να δείξουν αυτές τις ηλίθιες σκηνές. Ποιος θα ήθελε να δει ανθρώπους χωρίς πόδια; Η κίνηση ήταν ο κυριότερος στόχος: η σκέψη, η μετέωρη εξουσία πίσω απ’την κίνηση ήταν ασήμαντη. Σήμερα, περίπου πενήντα χρόνια αργότερα, τα κοντινά του πλάνα χρησιμοποιούνται συνέχεια και με πολλή ευχαρίστηση πρακτικά σε κάθε ταινία. Ήταν ο πρώτος που εκμεταλλεύτηκε όλο το δυναμικό του κινηματογράφου. Ήταν αυτός που έκανε τον κινηματογράφο την πιο λαϊκή και μαζική διασκέδαση που γνώρισε ποτέ ο κόσμος, αυτή που εξασκεί την πιο μεγάλη επιρροή.
Erich von Stroheim