ΠΙΣΩ

ΤΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
ΔΕΝΟΥΝ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΑ

Ο Γιάννης Φραγκούλης συζητά με το Σταύρο Ιωάννου

Με το Σταύρο Ιωάννου συναντηθήκαμε στα γραφεία της εταιρείας του και μιλήσαμε κυρίως για το Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, το οποίο γίνεται στη Χαλκίδα. Σε αυτό το Φεστιβάλ ο Σταύρος Ιωάννου είναι καλλιτεχνικός διευθυντής. Στην κινηματογραφική του καριέρα εγγράφονται σχεδόν αποκλειστικά ταινίες-ντοκιμαντέρ. Λίγες είναι οι ταινίες μυθοπλασίες που έχει κάνει. Είναι, κατά συνέπεια, ένας από τους πιο κατάλληλους ανθρώπους να μας μιλήσουν για το ελληνικό ντοκιμαντέρ. Διαβάζοντας αυτή τη συνέντευξη μπορούμε να αποκομίσουμε μια άποψη για το την κίνηση στον ελληνικό χώρο, όσον αφορά στο ντοκιμαντέρ, και πιο συγκεκριμένα για το Φεστιβάλ που γίνεται για δεύτερη χρονιά στη Χαλκίδα.

Θα ήθελες να μας μιλήσεις για το Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ που γίνεται στη Χαλκίδα;

Το Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας ξεκίνησε το 2007, φέτος γίνεται για δεύτερη χρονιά. Ξεπλήρωσε όλους τους πόθους που είχαμε σαν Οργανωτική Επιτροπή. Είχαμε γεμάτες αίθουσες, μεγάλη συμμετοχή δημιουργών και ανθρώπων του κινηματογράφου, πολύ θετική ανταπόκριση και προβολή από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ενίσχυση από τη Νομαρχία και την πόλη της Χαλκίδας, από το κοινό της Χαλκίδας και γενικότερα της Εύβοιας, όλα αυτά τα πράγματα μας έδωσαν τα μηνύματα ότι το Φεστιβάλ πάει πολύ καλά, ο κινηματογραφικός χώρος το θέλει και η πόλη της Χαλκίδας μπορεί να το στηρίξει.

Γίνονται αρκετά Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα. Τίθεται λοιπόν η ερώτηση: γιατί ακόμα ένα Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ;

Σε δύο θέατρα της Χαλκίδας, στο θέατρο Παπαδημητρίου και στο θέατρο Πράξης Ευρίπου, ο αριθμός ταινιών που παίζουμε κάθε έτος δεν είναι πάντα ο ίδιος, είναι όσες ταινίες έχουν παραχθεί μέσα σε ένα έτος. Αυτός είναι ο σκοπός του Φεστιβάλ: κάθε χρόνο να παίζει όλη την ετήσια παραγωγή ντοκιμαντέρ. Το Φεστιβάλ της Χαλκίδας δείχνει ένα δρόμο, τουλάχιστον όπως θα ήθελαν οι κινηματογραφιστές να είναι δομημένο ένα Φεστιβάλ. Πιστεύω ότι όταν μιλάμε για ένα Φεστιβάλ κινηματογράφου, μιλάμε για ένα διαγωνισμό ταινιών. Είναι το μοναδικό Φεστιβάλ που κάνει διαγωνισμό ταινιών. Απονέμουμε έντεκα βραβεία, χρηματικά, με κριτικές επιτροπές, άλλες για μικρού άλλες για μεγάλου μήκους. Ύστερα έχει ένα ξεκάθαρο στόχο: την προώθηση και την προβολή του ελληνικού ντοκιμαντέρ. Έχει ανοίγματα στο διεθνή χώρο, αλλά ο κύριος στόχος του είναι η προβολή του ελληνικού ντοκιμαντέρ. Με τέτοια φιλοσοφία δε νομίζω ότι υπάρχει άλλο Φεστιβάλ στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη είναι διεθνές και έχει ένα τμήμα ελληνικό, τα άλλα είναι πιο εξειδικευμένα, στο δικό μας υπάρχει ξεκάθαρα η ελληνική, ανεξάρτητη παραγωγή. Παίζουν όσα ντοκιμαντέρ παρήχθησαν κάθε χρόνο είτε σε συμπαραγωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και της ΕΡΤ, αυτοί είναι οι κυριότεροι φορείς που βοηθούν στην παραγωγή του ντοκιμαντέρ, όχι όμως προγράμματα-παραγγελίες των τηλεοπτικών σταθμών, είτε οι ίδιοι οι σκηνοθέτες-παραγωγοί που τα έκαναν μόνοι τους.

Υπάρχει το διαγωνιστικό τμήμα και το Πανόραμα, στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ.

Το 2008 έχουμε 44 ταινίες, περίπου οι μισές είναι μεγάλου μήκους και οι άλλες μικρού μήκους. Υπάρχει Προκριματική Επιτροπή που επιλέγει ποιες ταινίες θα είναι στο διαγωνιστικό τμήμα και ποιες στο Πανόραμα, δε λειτουργούμε με αποκλεισμούς, παίζουμε όλες τις ταινίες και προτείνουμε αυτές που πιστεύουμε ότι είναι πιο καινοτόμες, πιο φεστιβαλικές. Κάθε Φεστιβάλ, όπως και το δικό μας, αναζητά το νέο και εμείς θέλουμε να βγει μπροστά μέσα από τη άμιλλα του διαγωνισμού, να βραβευτούν, να γίνουν συζητήσεις πάνω σε αυτό το θέμα, να προωθηθεί η νέα φόρμα, η νέα σκέψη, η νέα ματιά.

Πέρυσι έγινε η πρώτη διοργάνωση του Φεστιβάλ. Ο κόσμος πως αγκάλιασε το Φεστιβάλ, πως το είδε, πως ανταποκρίθηκε;

Πέρυσι ήταν κάτι το αναπάντεχο, γιατί και εμείς δεν το είχαμε ξανακάνει. Είχαμε μια τεράστια συμμετοχή από τον κόσμο της Χαλκίδας που ήταν όλοι αυθόρμητοι. Εγώ χωρίζω τον κόσμο σε δύο κατηγορίες: Τους Χαλκιδείς, οι οποίοι, όπως και εμείς, έπεσαν σε ένα καινούργιο γεγονός και πραγματικά το αγκάλιασαν, οι γεμάτες αίθουσες ήταν το αποτέλεσμα της αυθόρμητης προώθησης του κόσμου, τεράστιο ενδιαφέρον, παίζαμε με γεμάτες αίθουσες, ακόμη και τις πρωινές ώρες, είχαμε προσέλευση σχολείων, δηλαδή ένα ενδιαφέρον όχι μόνο από τους φιλότεχνους, αλλά και από τους δασκάλους που ήθελαν να οδηγήσουν μια τάξη για να δείξουν τι είναι αυτό το ελληνικό ντοκιμαντέρ, κάτι που είναι μέσα στους στόχους μας. Είναι πολύ σημαντικό να ερχόμαστε σε επαφή με τα νέα παιδιά, γιατί το δημιουργικό ντοκιμαντέρ, όπως και να το κάνουμε, δεν έχει πολύ μεγάλη διάδοση, είναι ένα είδος αρκετά δύσκολο. Οι άλλοι ήταν ο κόσμος του κινηματογράφου, εγώ αισθάνθηκα ότι ήταν όλοι παρόντες. Δεν υπήρξε καμιά άσχημη κριτική ή εντύπωση. Δεν ξέρω ήταν η πρώτη χρονιά μπορεί να μου συγχώρεσαν πολλά πράγματα, θα το δούμε και φέτος.

Τη δεύτερη χρονιά είναι πιο ανεπτυγμένη η διοργάνωση, έχουν γίνει ανοίγματα προς φορείς και οργανισμούς;

Φέτος είμαστε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, έχουμε χορηγό επικοινωνίας την ΕΡΤ. Από τους κινηματογραφιστές, όσοι έκαναν ντοκιμαντέρ το 2007 και το 2008 έχουν καταθέσει τις ταινίες τους. Αυτός είναι ο στόχος του Φεστιβάλ: το κοινό να μπορεί να δει σε πέντε μέρες όλη την ετήσια παραγωγή.

Βάλε μας μέσα στο κλίμα. Το κοινό με τους σκηνοθέτες αναμίχθηκαν, ήταν μια παρέα, πως έγινε αυτό;

Πριν από την προβολή της κάθε ταινίας παρουσιάζαμε το δημιουργό της στο κοινό και μετά η συζήτηση που ακολουθούσε γινόταν έξω γιατί το θέατρο δεν είχε φουαγιέ. Είχαμε στήσει ομπρέλες και τραπεζάκια και γινόταν πραγματικά αυτό το πράγμα. Μια συνεχή συζήτηση και μια ανάμιξη του κοινού με τους ντοκιμαντερίστες, ακούνε, μαθαίνουν, πολλοί ήθελαν να πάρουν, που θα βρουν τις ταινίες να τις αγοράσουν. Υπάρχει ένα κοινό, άσχετα με το τι λένε οι δημοσκοπήσεις των τηλεοράσεων, υπάρχει ένα κοινό σκεπτόμενο που έχει βαρεθεί να βλέπει σκουπίδια και να ακούει βλακείες. Πραγματικά, το Φεστιβάλ του δίνει αυτή την ευκαιρία, να συναντηθούν.

Έχεις ασχοληθεί σχεδόν μόνο με το ντοκιμαντέρ…

 Μόνο μια ταινία μυθοπλασίας έχω κάνει και άλλη μία που την τελειώνω τώρα…

Αυτό το Φεστιβάλ το ξεκίνησες με την αγάπη που έχεις για το ντοκιμαντέρ ή με αφορμή ότι πολλές ταινίες των Ελλήνων σκηνοθετών κοβόντουσαν από κάποια Φεστιβάλ και δεν τις έβλεπε κανένας;

Έχω δουλέψει πάρα πολύ σαν ντοκιμαντερίστας, στη μυθοπλασία πιο λίγο. Όλοι γνωρίζουμε τις δυσκολίες να κάνεις μια ταινία μυθοπλασίας, στην Ελλάδα, είναι ένα πανάκριβο προϊόν, θέλει μια τεράστια οργάνωση και ο καθένας έχει την ευκαιρία να κάνει κάθε πέντε, το λιγότερο χρόνια, μια ταινία μυθοπλασίας. Οι επαγγελματίες, όπως και εγώ, που ζούμε από τον κινηματογράφο, κάνουμε ντοκιμαντέρ. Αν το αγαπάς το ντοκιμαντέρ φτάνεις σε ένα σημείο προβληματισμού. Ειδικά με το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης είχα κάθε χρόνο την απορία, και το συζητούσαμε με τους συναδέλφους μου, πόσα ντοκιμαντέρ έφτιαξε η Ελλάδα τον περασμένο χρόνο. Κανείς δεν μπορούσε να μου πει. Ούτε στο πρόγραμμα δεν μπορούσαμε να το βρούμε. Διαβάζαμε για 200 ελληνικά ντοκιμαντέρ. Σε εκείνο το σημείο που βλέπαμε ότι τα πράγματα έπαιρναν έναν άλλο δρόμο, μας άκουσε ο Νομάρχης της Εύβοιας, ο οποίος μας είπε ότι είναι μαζί μας, δεν είχε πολλά λεφτά, δύο αίθουσες. Να το κάνουμε. Έτσι προχωρήσαμε. Και νομίζω ότι είχαμε επιτυχία.

 Γιάννης Φραγκούλης