ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ (4η εβδομάδα)
Λέγανε πως στην DDR, οι μισοί πολίτες παρακολουθούσαν τους άλλους μισούς, ως εν δυνάμει εχθρούς του "σοσιαλισμού". Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και τα ογκώδη αρχεία της Στάζι επιβεβαίωσαν τις φημολογίες. Δεν ήταν, λοιπόν, προπαγάνδα της Δύσης. Ο πρωτοεμφανιζόμενος
Ντόνερσμαρκ αξιοποίησε αρχειακό υλικό της Στάζι, προσωπικές πληροφορίες, αλλά και
βιβλιογραφία και δημιούργησε ένα σενάριο που περισσότερο κλίνει στο θεατρικό κείμενο. Έτσι, αναπτύσσει την ιστορία του περισσότερο πάνω σε μια θεατρική δομή, ίσως βέβαια και από οικονομική ανεπάρκεια. Ωστόσο, το κινηματογραφικό εγχείρημά του στέφτηκε από επιτυχία. Χαρακτήρες ολοκληρωμένοι, αναπτύσσονται επαρκώς δρώντας στο σχεδόν θεατρικό σκηνικό. Η δημιουργηθείσα ατμόσφαιρα στους περιορισμένους χώρους δράσης, αντιπροσωπεύει αξιόπιστα το κλίμα που επικρατούσε τότε και ανέδυε την ανέχεια, τη θλίψη, την απογοήτευση και την παραίτηση.
Οι χαρακτήρες είναι αβέβαιοι, ανασφαλείς και εγκλωβισμένοι είτε από το ιδεολόγημα του δήθεν σοσιαλισμού είτε από την ματαιοδοξία τους είτε από τις ασφυχτικές συνθήκες απαγόρευσης και παρακολούθησης του καθεστώτος. Ο Βίζλερ από στυγνός τοποτηρητής του καθεστώτος μετατρέπεται σε αρωγό αυτών που παρακολουθεί, επηρεασμένος από το προσωπικό συναισθηματικό και εν μέρει ιδεολογικό του αδιέξοδο. Η Ζίλαντ, αδύναμη απέναντι στην ισχύ της εξουσίας, ενδίδει, αλλά όταν έρχεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της επιλογής της, οδηγείται στην αυτοκτονία...
Οι κύριοι εκφραστές της εξουσίας, κυνικοί στο δρόμο της ματαιοδοξίας τους. Η κατακλείδα, ωστόσο, είναι οι μηχανισμοί που χρησιμοποιήθηκαν από το καθεστώς της DDR. Κάθε τους κίνηση στηριζόταν στην επιστημονική διερεύνηση και την επακόλουθη γνώση της. Και το είδαμε αυτό τόσο στην υποδομή του αθλητικού της εποικοδομήματος, με τις αθλητικές επιτυχίες, όσο και στις μεθόδους ελέγχου και χαλιναγώγησης των παρακολουθούμενων πολιτών. Τα πάντα στην υπηρεσία του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Γιάννης Ν. Γκακίδης
ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
