ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Θέμις

Ένα παλιό γνωμικό λέει ότι οι μισοί Έλληνες ασχολούνται με τους γιατρούς και οι άλλοι μισοί με τους δικηγόρους.

Τουλάχιστον για τους δικηγόρους έχουμε γραπτές αποδείξεις, όταν κορυφαίος χρονικογράφος στην μεγαλύτερης κυκλοφορίας εφημερίδα΄, τη δεκαετία του ΄50 ή του 60, είχε καθημερινή στήλη με τίτλο «Η Θέμις έχει κέφια», στην οποία περιέγραφε πραγματικές, ίσως και φανταστικές δίκες, με υπόθεση συχνά κωμικοτραγική, η οποία διασκέδαζε κατά κανόνα τους αναγνώστες ή τους συγκινούσε, αναλόγως.

Τότε, τα δικαστήρια στεγάζονταν στο παλιό Αρσάκειο, στην Ομόνοια, όπου βρίσκεται σήμερα η Στοά του Βιβλίου σε ένα χώρο πολύ προσιτό για τον πολύ κόσμο στην, κατά πολύ μικρότερη τότε, Αθήνα και ακριβώς απέναντι, στον οδό Σανταρόζα, υπήρχαν ένα σωρό καφενεία και ουζάδικα όπου περίμεναν οι δικηγόροι και οι δικαζόμενοι τη σειρά τους αν είχαν μεγάλο αριθμό, ή κατέληγαν εκεί για τα κεράσματα, αν η δίκη είχε καλή έκβαση.

Η γύρω εκεί μικρή περιοχή είχε πάρει το όνομα «Σανταρόζα» και πέριξ των ουζάδικων λειτουργούσαν επίσης γραφεία με δακτυλογράφους, γυναίκες και άνδρες, σκυμένους πάνω από μια παλιά Remington, να δακτυλογραφούν αδιάκοπα, πριν η σύγχρονη τεχνολογία εξαφανίσει τις γραφομηχανές και τους δακτυλογράφους. Πάντως χαρακτηριστικό είναι, ότι τότε σύχναζε κι ένα μεγάλο κοινό στις δικαστικές αίθουσες, κυρίως από γυναίκες, που πήγαιναν σαν απλοί ακροατές, έτσι για διασκέδαση, όπως πήγαιναν, και ακόμη πηγαίνουν, σε κηδείες διασήμων προσώπων για να πάρουν μέρος σε μια κοινωνική εκδήλωση, να διασκεδάσουν…  

ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΝΝΩΝ

Ο σκηνοθέτης Μάρκος Γκαστίν, είχε την ιδέα να περάσει με το συνεργείο του μερικές μέρες στα Δικαστήρια που εδώ και χρόνια βρίσκονται κοντά στη Σχολή Ευελπίδων και να γυρίσει το ντοκυμαντέρ «Θέμις», μεταφέροντας στην οθόνη κάποια τραγελαφικά επεισόδια από δίκες «δι΄ασήμαντον αφορμήν», που δημιουργούνται από μικροπαρεξηγήσεις μεταξύ γειτόνων, διαφορές σε ένα ζευγάρι που μπορεί να έχει χωρίσει ή να είναι ακόμη μαζί, διαφορές μεταξύ συνεταίρων κ.ά.

Η τηλεόραση μας δείχνει συχνά μέρη από μεγάλες δίκες, αλλά ποτέ ένα επεισόδιο από μια καθημερινή δίκη, από αυτές που οι αντίδικοι δεν μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους και καταφεύγουν στα δικαστήρια. Σε αυτό, θα προσθέταμε εμείς, συμβάλλουν και οι δικηγόροι οι οποίοι πελατεία ζητάνε…

Στο γύρισμα της ταινίας ο Μάρκος Γκαστίν οδηγήθηκε από κάποια προσωπική του εμπειρία. Στην Ελλάδα έχει 30 χρόνια αλλά από τα πρώτα κι΄όλας χρόνια της εγκατάστασής του οδηγήθηκε στα δικαστήρια από μια παρεξήγηση με ένα γείτονα, κάτι ασήμαντο, που όμως δεν μπορούσε διαφορετικά να βρει το δίκιο του.

Γυρίζοντας την ταινία «Θέμις», ξεκίνησε από τη διαπίστωση ότι ένας στους δέκα Έλληνες πηγαίνει, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, στα δικαστήρια. Το ακροατήριο τους είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, ένα μικρό θέατρο στο οποίο παίζονται και λύνονται οι καθημερινές διαφορές. Και διερωτάται: Μήπως στην Ελλάδα η διχόνοια είναι πιο εξαπλωμένη απ’ ό,τι σε άλλα μήκη και πλάτη της γης, οι εναλλακτικές ειρηνευτικές μέθοδοι λιγότερο αναπτυγμένες, ο Νόμος λιγότερο σεβαστός ή η πρόσβαση στη Δικαιοσύνη πιο απρόσκοπτη; Όπως και να΄ναι, η τοπική κοινωνία αφήνει στα δικαστήριά της τη φροντίδα να ρυθμίσει σχεδόν όλες τις διαφωνίες της, ακόμα και τις πλέον ακίνδυνες. Έτσι, η Δικαιοσύνη αποτελεί μέρος της καθημερινής μας ζωής και το δικαστήριο γίνεται καθρέφτης του εαυτού μας. Καθρέφτης σίγουρα παραμορφωτικός αλλά πόσο εύγλωττος...

Οι δικαστές που έδωσαν την άδεια για τα γυρίσματα, απορούσαν. Δυσκολεύονταν να κατανοήσουν ότι ο σκηνοθέτης με το συνεργείο του δεν ενδιαφέρονταν να γυρίσουν μία μεγάλη δίκη για κάποιο διάσημο εγκληματία, για κανένα περίφημο απατεώνα, αλλά απλές, συνηθισμένες υποθέσεις.

Ο σκηνοθέτης εξηγεί, ότι έχουμε πολλά να μάθουμε από την καθημερινή απόδοση της Δικαιοσύνης, όχι μόνο για την ίδια ή για την κοινωνία που καθρεφτίζει, αλλά και για την ανθρώπινη φύση που απογυμνώνει. Η ταινία του Μάρκου Γκαστίν «Θέμις» θα προβληθεί στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Καννών που θα διαρκέσει από τις 14 έως 22 Μαΐου στο τμήμα ACID για την προώθηση του ανεξάρτητου κινηματογράφου.

Ξένια Μουχίμογλου
([email protected])

ΘΕΜΙΣ