ΜΑΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ
Battle in heaven
(Batalla en el cielo)
Η τελευταία ταινία του Κάρλος Ρεϊγάδας μοιάζει να ξεπερνάει τα όρια στην αναπαράσταση των ερωτικών σκηνών από την πρώτη κιόλας εισαγωγική σκηνή. Σε αυτό εξάλλου οφείλεται η παγκόσμια φήμη που έχει αποκτήσει και η επικριτική και αρνητική στάση των κριτικών και των θεατών.
Το «Battle in heaven» ξεκινάει με πεολειχία, με την νεαρή Άνα να ικανοποιεί τον μεσήλικα, υπέρβαρο Μάρκος. Ο Μάρκος είναι ο σοφέρ του πατέρα της Άνα την οποία και γνωρίζει από όταν ήταν πολύ μικρή. Η Άνα από την άλλη, παρά την κοινωνική της θέση, εκδίδεται για ευχαρίστηση. Τα σώματα της Άνα και του Μάρκος προδίδουν την κοινωνική τους τάξη και είναι αυτή η διαφορά των τάξεων στο σύγχρονο Μεξικό ένα από τα επιμέρους θέματα της ταινίας. Αμέσως μετά βλέπουμε την ανέγερση της Μεξικάνικης σημαίας, μια σκηνή που γενικεύει τα όσα διαδραματίζονται, ως μια κατάσταση που χαρακτηρίζει την πόλη του Μεξικού, μια μεγαλούπολη της οποίας ο πληθυσμός εκτοξεύτηκε τα τελευταία πενήντα χρόνια.
Οι ερωτικές σκηνές που ακολουθούν έχουν την ίδια επίσης ένταση και ρεαλισμό ειδικότερα ανάμεσα στον Μάρκος και την παχύσαρκη γυναίκα του. Η ηδονοβλεπτική αυτή σκηνή είναι ιδιαίτερα προκλητική αλλά διαφέρει ουσιαστικά τόσο από τον ρεαλισμό της πορνογραφίας, όσο και από τις χολιγουντιανές στείρες και αποστειρωμένες ερωτικές σκηνές. Τα σώματα των πρωταγωνιστών φαίνονται πραγματικά και ο φακός δε διστάζει να δείξει και να πλησιάσει τον πλαδαρό τους όγκο και τον ιδρώτα τους. Αλλά και η τρυφερότητα ανάμεσα στο ζευγάρι γίνεται αισθητή. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η ερωτική πράξη είναι αληθινή καθώς ο Ρεϊγάδας υποστηρίζει ότι όλες οι δραστηριότητες των ηθοποιών σε μια ταινία πρέπει να γίνονται στην πραγματικότητα (αν ο χαρακτήρας τρώει, πρέπει και ο ηθοποιός πράγματι να τρώει κ.τ.λ.). Για αυτό ίσως και η πιο βίαια σκηνή της ταινίας φαίνεται ψεύτικη σε αντίθεση με όλες τις άλλες.
Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί μη επαγγελματίες ηθοποιούς όπως πολλοί πριν από αυτόν έχουν κάνει. Το αν αυτό έχει λειτουργήσει εις βάρος της ταινίας ή όχι είναι υποκειμενικό θέμα. Πολλοί κριτικοί πιστεύουν ότι αυτός είναι ο λόγος που οι πρωταγωνιστές φαίνονται κενοί, αδειανοί. Κατά τη γνώμη μου, αυτό δρα θετικά καθώς ειδικά ο Μάρκος κυκλοφορεί σαν ένας ζωντανός νεκρός, μια εικόνα που ταιριάζει στον χαρακτήρα του. Ακόμα και στις ερωτικές σκηνές το πρόσωπό του δεν αλλάζει έκφραση, σχεδόν ούτε συσπάται ποτέ.
Το έργο είναι κατεξοχήν αφαιρετικό, ελλειπτικό, συμβολικό. Παρουσιάζει μια συναισθηματική κατάσταση, έντονες τύψεις και διαρκή εσωτερική σύγκρουση, μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στην κατάρρευση από τη μία, σε πράξεις ακραίες από την άλλη, καθώς χάνει τον έλεγχο του εαυτού του. Σε αυτό το σημείο θα φτάσει και ο Μάρκος και γονατιστός, εξαθλιωμένος θα ζητήσει άφεση αμαρτιών, έλεος και εξιλέωση από την Παναγία της Γουαδελούπης. Έτσι στην ταινία εμπλέκεται και η θρησκεία που είναι ένα σημαντικό στοιχείο της Μεξικάνικης κοινωνίας.
Παρόλα την κάπως αφηρημένη αφήγηση, μια στοιχειώδης ιστορία υπάρχει. Ο Μάρκος και η γυναίκα του έχουν απαγάγει ένα μωρό για λύτρα το οποίο όμως πεθαίνει σπίτι τους. Οι τύψεις βαραίνουν τον Μάρκος και εκμυστηρεύεται το έγκλημά του στην Άνα. Η Άνα του ζητάει να παραδοθεί στην αστυνομία. Και από εκεί ακολουθούμε την πορεία του.
Παραβλέποντας τις σκηνές εκείνες που πιθανόν να σοκάρουν, ο ρυθμός της ταινίας, τα πλάνα, οι χαρακτήρες μπορούν να ικανοποιήσουν την αισθητική αντίληψη και δίνουν άφθονο υλικό για περισυλλογή. Βεβαίως παραμένει μια ταινία Τέχνης, συχνά απρόσιτη.
Φανή Γολέμη
Battle in heaven
(Batalla en el cielo)
Σκηνοθεσία: Carlos Reygadas
Σενάριο: Carlos Reygadas
Φωτογραφία: Diego Martínez Vignatti
Μοντάζ: Adoración G. Elipe, Carlos Reygadas, Benjamin Mirguet, Nicolas Schmerkin
Μουσική: John Tavener
Ήχος: Sergio Diaz
Ειδικά εφέ: Juan Manuel Nogales
Ερμηνεύουν: Marcos Hernández (Μάρκος), Anapola Mushkadiz (Άνα), Bertha Ruiz (γυναίκα του Μάρκος), David Bornstien (Ντέιβιντ), Rosalinda Ramirez (Βίκυ), El Abuelo (διευθυντής Αστυνομίας), Brenda Angulo (Μαντάμ), El Mago (προαγωγός), Francisco 'El Gato' Martínez (εργαζόμενος στο σταθμό αερίου), Diego Martínez Vignatti (παίκτης ποδοσφαίρου), Alejandro Mayar (επιθεωρητής Αστυνομίας), Chavo Nava (νευρικός οδηγός), Estela Tamariz (Ίνες)
Παραγωγή: Philippe Bober, Susanne Marian, Carlos Reygadas, Jaime Romandia
Έτος παραγωγής: 2005
Χώρα παραγωγής: Μεξικό, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία
Χρόνος: 98΄
Εταιρεία διανομής: AMA Films.