ΕΝΑΣ ΦΟΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Ο συνταγματάρχης
(Mon colonel)
Ο συνταξιούχος συνταγματάρχης Ντιπλάν θα βρεθεί νεκρός στο Παρίσι. Την έρευνα για τη διαλεύκανση του φόνου θα αναλάβει η υπολοχαγός Γκαλουά, έχει εντολή από το Υπουργείο Αμύνης να ανακαλύψει όλα τα στοιχεία. Θα βρει σημειώσεις και αργότερα θα πάρει ταχυδρομικά το ημερολόγιο του υπολοχαγού Γκι Ρόσι. Σε αυτό το ημερολόγιο θα ξεδιπλωθεί η εικόνα μιας βιομηχανίας που κατασκευάζει βασανιστές, χρησιμοποιώντας τις ψυχολογικές και τις νομικές διαδικασίες.
Ο Λορέν Ερμπιέ θα γυρίσει το «Συνταγματάρχη», σε σενάριο του Κώστα Γαβρά και σε παραγωγή της γυναίκας του Έλληνα σκηνοθέτη που ζει και εργάζεται για χρόνια στο Παρίσι. Κάποιος που ξέρει, έστω και λίγο, τον κινηματογράφου του Γαβρά, θα καταλάβει ότι υπάρχει εδώ έντονη η προβληματική του. Καταγγελία του αποικιοκρατικού καθεστώτος και των φασιστικών μεθόδων, από όπου αυτές και αν προέρχονται. Αν κάνουμε μια διαδρομή στο παρελθόν και πάμε στην ταινία «Ζ», τότε θα δούμε ότι ο Γαβράς αναλύει με λεπτομέρειες τους χαρακτήρες αναδεικνύει τις αντιθέσεις που υπάρχουν και μέσα από αυτές μας μιλά για τις αντιπαλότητες που δημιουργούν αυτές τις αντιξοότητες που θα είναι υπεύθυνες για το τελικό συμβάν, για το φόνο.
Βλέπουμε, με αυτό τον τρόπο, το φόνο να είναι μια φυσική ενέργεια, θα έλεγε κανείς μια φυσιολογική πράξη, απόρροια των καταστάσεων που περιγράφει. Σε αυτή την ταινία ο σεναριογράφος, πλέον, Γαβράς δεν μπορεί να κάνει την ίδια ανάλυση, πιθανότατα επειδή δε γνωρίζει τόσο καλά την αλγερινή κοινωνία εκείνης της εποχής, αλλά και τον κόσμο των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων στη χώρα αυτή που ήταν υπό κατοχή. Έχουμε λοιπόν αναλύσεις γεγονότων και όχι χαρακτήρων. Μια αναφορά παρά μια ανάλυση των ίδιων των πράξεων. Δεν μπορούμε λοιπόν να μπούμε βαθιά μέσα σε αυτές τις καταστάσεις και να δικαιολογήσουμε ή όχι το φόνο και μάλιστα μετά από πολλά χρόνια.
Η τελική πράξη μένει μετέωρη και η ταινία θα πρέπει να ιδωθεί σα μια αστυνομική αφήγηση, σαν ένα φιλμ νουάρ, κάτι που δεν είναι πρόθεση ούτε του σεναριογράφου ούτε του σκηνοθέτη και, κατά συνέπεια, κανένα αφηγηματικό στοιχείο δε μας οδηγεί εκεί. Αυτή η ταινία είναι ουσιαστικά η δεύτερη του σκηνοθέτη, ως σκηνοθέτη και όχι ως βοηθό σκηνοθέτη. Παρόλα αυτά η πολύχρονη πείρα του ως βοηθό σκηνοθέτη δεν μπορεί να του δώσει ελαφρυντικά για μια άστοχη αφήγηση. Το μόνο ελαφρυντικό θα μπορούσε να ήταν ότι είχε ένα σενάριο σχετικά ρηχό και με πολλά αδιέξοδα. Ας μην το διάλεγε όμως.
Γιάννης Φραγκούλης
Ο συνταγματάρχης
(Mon colonel)
Σκηνοθεσία: Laurent Herbiet
Σενάριο: Κώστας Γαβράς, Jean-Claude Grumberg, Francis Zamponi
Φωτογραφία: Patrick Blossier
Μοντάζ: Nicole Berckmans
Μουσική: Armand Amar
Ήχος: Olivier Hespel
Κοστούμια: Edith Vesperini
Σκηνικά: Alexandre Bancel, Ramdane Kacer
Ειδικά εφέ: Olivier de Laveleye
Ερμηνεύουν: Olivier Gourmet (συνταγματάρχης Ντιπλάν), Robinson Stévenin (Γκι Ροσί), Cécile De France (υπολοχαγός Γκαλουά), Charles Aznavour (πατήρ Ροσί), Bruno Solo (Ραϊντάχερ), Eric Caravaca (Ρενέ Ασένσιο), Guillaume Gallienne (αντινομάρχης), Georges Siatidis (λοχαγός Ροζέ), Thierry Hancisse (Κιτάρ), Jacques Boudet (δήμαρχος), Wladimir Yordanoff (κρατικός διοικητής), Bruno Lochet (Σμεκ), Hervé Pauchon (ντε Βιλεντιέ), Christophe Rouzaud (στρατηγός Μπιμπεντούμ)
Παραγωγή: Salem Brahimi, Costa-Gavras, Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, Michèle Ray-Gavras
Έτος παραγωγής: 2006
Χώρα παραγωγής: Γαλλία, Βέλγιο
Χρόνος: 110΄
Εταιρεία διανομής: Rosebud.
Ο ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ