ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

LADY CHATTERLEY

Λαίδη Τσάτερλι

ΜΙΑ ΘΑΡΡΑΛΕΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σας αρέσει ο Λόρενς, γενικά, και η «Λαίδη Τσάτερλι», ειδικά; Τότε θα ευχαριστηθείτε και τη ταινία. Γιατί είναι η πιστότερη και η καλύτερη μεταφορά του γνωστού ερωτικού, αισθησιακού και εκρηκτικού βιβλίου, στην οθόνη. Η Πασκάλ Φεράν, η δημιουργός της ταινίας, έχει διαβάσει ή μάλλον έχει εντρυφήσει πάνω στο προκλητικό, τουλάχιστον για την εποχή του, λογοτέχνημα. Έχει εντοπίσει όλες τις φανερές και σκοτεινές πλευρές των ηρώων. Έχει βρει όλες τις αρετές του έργου.

Διαβασμένη άριστα, λοιπόν, προσπάθησε, και ως ένα μεγάλο σημείο τα κατάφερε, να μεταφέρει στον κινηματογράφο όλες τις ανησυχίες του συγγραφέα. Ο οποίος, γράφοντας για την πουριτανική Αγγλία των αρχών του 1900 (το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1928), χτύπησε καίρια την αστική κοινωνική και την ερωτική υποκρισία. Το όνομά του, στη συνέχεια, ήταν συνώνυμο με την πρόκληση!

Όμως, ας μη σταθούμε στο συγγραφέα που, έτσι και αλλιώς, πολλές συζητήσεις γίνονται για το όνομά του (είχε κατηγορηθεί και σαν πράκτορας των Γερμανών κατά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, μένοντας χωρίς διαβατήριο. –Η γυναίκα του ήταν Γερμανίδα). Το βιβλίο, που είναι κατά κάποιον τρόπο και, ως ένα σημείο, αυτοβιογραφικό του συγγραφέα, ο πατέρας του ήταν λαϊκής προέλευσης και πότης και η μητέρα του αριστοκρατικής καταγωγής και συμπεριφοράς, καταπιάνεται με την ερωτική επιθυμία. Με την ερωτική ελευθερία, καλύτερα. Δυο άτομα διαφορετικά, που ακόμα και το σχήμα του κορμιού τους μαρτυρά την διαφορετική ταξική τους προέλευση, βρίσκονται, από διαφορετικές αφετηρίες είναι αλήθεια, στον ίδιο δρόμο. Στο δρόμο της αναγκαστικής μοναξιάς.

Τα άτομα αυτά, κόντρα στα κοινωνικά είθισται της εποχής, κόντρα στις εσωτερικές τους αναστολές, υπακούοντας στα «ζωώδη» ένστικτα, στη φύση, η οποία έχει τους δικούς της κανόνες, δεν μπορούν να αποτρέψουν το κοινωνικά απαγορευμένο, αλλά νομοτελειακό, ερωτικό αντάμωμά τους. Όταν αυτή η ερωτική επαφή φτάσει στην κορύφωσή της, τότε, με μιας, όλη η κοινωνική υποκρισία, όλες οι απαγορεύσεις, όλοι οι κοινωνικοί κανόνες, γίνονται κομμάτια! Τα κορμιά είναι πιο ισχυρά από τα «έθιμα» και τους «νόμους». Η ερωτική επιθυμία όταν εκδηλώνεται πρέπει οπωσδήποτε, και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, να εκτονωθεί! Βέβαια, και αυτό είναι προς τιμή του συγγραφέα, το ζευγάρι αυτό δε θα ανταμώσει ποτέ και κοινωνικά. Όσο θα υπάρχει ο ταξικός διαχωρισμός αυτή θα είναι η πάντα Λαίδη και εκείνος πάντα ο επιστάτης! Η συνεύρεσή τους είναι προσωρινή και για συγκεκριμένο σκοπό.

Το τέλος, λοιπόν, του έργου, ξεκαθαρίζει την ιδεολογία του, που μοιάζει να μπάζει. Αποκαθιστά την «τάξη». Οι άνθρωποι, το δίχως άλλο, είναι ίσοι απέναντι στη φύση. Οι ταξικές κοινωνίες, όμως, φτιάχνουν τους δικούς τους «φυσικούς» νόμους. Μέσα στους οποίους καλούν ή υποχρεώνουν τους ανθρώπους να ζούνε. Κάποιοι άνθρωποι, βέβαια, όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση, συνειδητά ή από «τυχαίες» συγκυρίες, υποχρεώνονται ή επιλέγουν να «παρανομήσουν». Και παλεύουν τόσο με την κοινωνία όσο και με τους εαυτούς τους. Αυτή η πάλη, όπως λέει και ο Φρόιντ, μεγαλώνει πιο πολύ την επιθυμία και την ευχαρίστηση! Και είναι μια ακόμα αφορμή, αν θέλετε, που σπρώχνει τους ανθρώπους στην επανάσταση…

Η ερωτική σχέση, σαν πηγαία και φυσική ροπή, δεν αναγνωρίζει τάξεις. Το κοινωνικό περιβάλλον, όμως, έχει τις δικές του παρεμβάσεις πάνω στον άνθρωπο. Τον οποίον καθοδηγεί και κατευθύνει. Η Πασκάλ Φεράν κατάφερε να αποκαλύψει όλες αυτές τις «λεπτομέρειες», όλες αυτές τις διαφοροποιήσεις. Η σκηνή που το ζευγάρι προσπαθεί να σπάσει το τείχος που υπάρχει ανάμεσά του και αρχίζει να χαϊδεύεται για να γνωριστεί, εικόνα που θυμίζει πρωτόγονους ανθρώπους, είναι σκηνή εξαιρετικής σύλληψης. Η συνέχεια αυτής της σκηνής, όπου το ζευγάρι με τη γνωριμία, μετά την εσωτερική επαφή, απελευθερώθηκε και ολοκληρώθηκε, είναι επίσης σκηνή εξαιρετικής σύλληψης. (Η σκηνή αυτή, δυστυχώς, δεν ευτύχισε αισθητικά. Τα γυμνά κορμιά που έτρεχαν μέσα στη βροχή, δεν κινηματογραφήθηκαν από σωστές γωνίες και με σωστό φωτισμό).

Καλή ταινία η οποία αγνόησε όλες τις νοσηρές αναγνώσεις του βιβλίου. Χωρίς να κάνει κοινωνιολογική μελέτη, δεν άφησε ασχολίαστη την αλλοτρίωση που υφίσταται ο άνθρωπος στην ταξική κοινωνία. Δεν παρέλειψε, ακόμα, έστω και με απλοϊκό τρόπο, να μιλήσει θετικά για το σοσιαλισμό. Υπαινισσόμενη πως εκεί θα βρει δικαίωση, ακόμα και ερωτική δικαίωση, ο άνθρωπος. Αφού η ερωτική επαφή θα είναι ερωτική επαφή ελεύθερων ανθρώπων… Η ταινία σάρωσε τα Βραβεία Σεζάρ και έκανε μεγάλη εμπορική επιτυχία στη Γαλλία.

Νίκος Αντωνάκος
(Αυτή η κριτική δημοσιεύεται με την άδεια της εφημερίδας Ριζοσπάστης)

Λαίδη Τσάτερλι
(Lady Chatterley)
Σκηνοθεσία: Pascale Ferran
Σενάριο: Pascale Ferran, Roger Bohbot, D.H. Lawrence, Pierre Trividic
Φωτογραφία: Julien Hirsch
Μοντάζ: Yann Dedet , Mathilde Muyard
Μουσική: Béatrice Thiriet
Ήχος: Jean-Jacques Ferran
Κοστούμια: Marie-Claude Altot
Ερμηνεύουν: Marina Hands (Λαίδη Τσάτερλι), Jean-Louis Coullo'ch (Πάρκιν), Hippolyte Girardot (Κλίφορντ), Hélène Alexandridis (Κα Μπόλτον), Hélène Fillières (Χίλντα), Bernard Verley (πατέρας της Κονστάνς), Sava Lolov (Τόμι Ντουκς), Jean-Baptiste Montagut (Χάρι Βίντερσλο), Michel Vincent (Μάρσαλ), Christelle Hes (Κέιτ)
Παραγωγή: Kristina Larsen, Gilles Sandoz
Έτος παραγωγής: 2006
Χώρα παραγωγής: Γαλλία, Βέλγιο, Αγγλία
Χρόνος: 136΄
Εταιρεία διανομής: Rosebud.

ΛΑΙΔΗ ΤΣΕΤΕΡΛΙ