LE SERPENT
Το φίδι
ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΦΙΛΜ ΝΟΥΑΡ
Είχαμε καιρό να δούμε ένα φιλμ νουάρ από τη Γαλλία. Μετά το Σαμπρόλ, το φιλμ νουάρ, σε αυτή τη χώρα, έχασε τη δύναμή του και, κυρίως, τις προεκτάσεις που αυτός του είχε δώσει, τις πολιτικές αποχρώσεις του.
Σε αυτή την ταινία έχουμε μια υπόθεση που θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε ένα πολύ καλό θρίλερ. Δύο φίλοι θα συναντηθούν από τα παλιά, ο ένας από αυτούς έχει κάνει ήδη οικογένεια, ο άλλος κουβαλά ένα μικρό ατυχές περιστατικό, βαθιά μέσα στην ψυχή του και ζητά εκδίκηση. Θα διαλύσει την οικογένεια του άλλου για να ικανοποιήσει αυτό το συναίσθημά του.
Είναι όμως, αυτή η σεναριακή ιδέα, μια καλή αρχή και μια στιβαρή βάση για να οικοδομηθεί ένα φιλμ νουάρ και, πολύ περισσότερο, ένα θρίλερ που θα μας οδηγήσει σε αναπάντεχα συναισθήματα αγωνίας; Σαφέστατα και όχι! Η ταινία του Μπαρμπιέ (Le Brasier, 1991, Toreros, 2000) ξεκινά από μια πολύ αδύνατη βάση. Είναι φυσικό να μην μπορεί να χτίσει αρκετά καλά τους χαρακτήρες του και, κατά συνέπεια, να μην μπορεί να τους μετατρέψει τόσο που να δημιουργήσει, μέσα από τις σεναριακές αλλαγές, τα πρόσωπα του θύματος και του θύτη.
Έτσι η ταινία περιορίζεται σε περιπτώσεις συμπεριφορών που μπορεί να δένουν μεταξύ τους, δεν μπορούν όμως να δέσουν με το υπόλοιπο περιβάλλον της αφήγησης. Χάνει το κάθε πρόσωπο τις κοινωνικές συνισταμένες του και φαίνεται ότι υπάρχει εντελώς μηχανικά, επειδή ένα αόρατο χέρι, αυτό του σκηνοθέτη και των σεναριογράφων, τον έχει βάλει να παίζει αυτό το ρόλο. Με άλλα λόγια, η ταινία καταλήγει σε μια μανιέρα και μένει χωρίς ψυχή, τη στιγμή που είτε το φιλμ νουάρ είτε το θρίλερ βασίζεται πάρα πολύ σε αυτή. Θα μπορούσαμε, με αυτή την έννοια, να μιλήσουμε για έναν πολιτικό αμοραλισμό.
Γιάννης Φραγκούλης
------------------------------------------------------
Σας βεβαιώνω ότι «Το φίδι», είναι, πράγματι, από τα πολύ καλά θρίλερ. Ότι έχει αγωνία, απρόοπτα. Έχει ατμόσφαιρα. Και, λοιπόν; Δυο ώρες είναι αυτές, μπορείς να τις θυσιάσεις χωρίς να παίρνεις απαντήσεις στα ερωτήματά σου, χωρίς να φεύγεις πιο ολοκληρωμένος, έστω πιο ευχαριστημένος από την αίθουσα; Και μπορείς, τώρα πια, μετά από τόσα επιτεύγματα στο χώρο της τέχνης, και του κινηματογράφου, να βολεύεσαι με τόσα λίγα; Να μην ξεχνάμε και το εισιτήριο!..
Δυο φίλοι από τα παλιά ανταμώνουν μετά από πολλά χρόνια. Η απρόοπτη, και αρκετά επεισοδιακή, συνάντηση, που μοιάζει να είναι μια ευτυχισμένη στιγμή, εξελίσσεται σε έναν εφιάλτη. Ο ένας φίλος κουβαλούσε μαζί του (μέσα του) ένα κακό παιδικό αστείο. Ένα αστείο, που τον είχε πληγώσει! Καιρός, λοιπόν, να εκδικηθεί! Πέφτει επάνω στο φίλο του και στην οικογένειά του και προσπαθεί να τους κατασπαράξει.
Γιατί, όλα αυτά; Αλήθεια, γιατί; Είναι αυτού του είδους οι ταινίες απάντηση στην αμερικάνικη εισβολή; Είναι, έστω, συμβατές αυτού του είδους οι ταινίες, με την ευρωπαϊκή (και τη γαλλική) κινηματογραφική κουλτούρα; Ψιλά γράμματα, ε;
Κάτι μου λέει, λοιπόν, πως η κρίση βαθαίνει. Η αστική Ευρώπη γερνάει. Τέλειωσαν, πια, οι Νουβέλ Βάνγκ στην κουρασμένη Γαλλία. Πολλές ταινίες είναι, πια, παιδιά των αμερικάνικων ταινιών. Απομιμήσεις! Η εξάρτηση τόσων χρόνων, φαίνεται, έφερε τα αποτελέσματά της. Επακόλουθο, ένα από τα επακόλουθα, αυτής της κρίσης, είναι και η διπλή επιτυχία του Σαρκοζί! Όταν οι καλλιτέχνες βουτάνε με μανία στο αίμα, ενώ τα προβλήματα σχηματίζουν βουνό, τότε η δεξιά, με όποιο από τα πολλά πρόσωπα κι αν εμφανίζεται, παίρνει και εκλογικά (και με τη λαϊκή βούλα, δηλαδή) την εξουσία!
Νίκος Αντωνάκος
(Αυτή η κριτική δημοσιεύεται με την άδεια της εφημερίδας Ριζοσπάστης)
Το φίδι
(Le serpent)
Σκηνοθεσία: Eric Barbier
Σενάριο: Eric Barbier, Ted Lewis, Trân-Minh Nam
Φωτογραφία: Jérôme Robert
Μοντάζ: Véronique Lange
Μουσική: Renaud Barbier
Ήχος: François Maurel, Ken Yasumoto, Selim Azzazi
Κοστούμια: Claire Gerard-Hirne
Ειδικά εφέ: Lucie Bories
Ερμηνεύουν: Yvan Attal (Βενσάν), Clovis Cornillac (Πλέντερ), Pierre Richard (Σεντράς), Simon Abkarian (Σαμ), Minna Haapkylä (Έλεν), Olga Kurylenko (Σοφία), Gérald Laroche (Μπέκερ), Jean-Claude Bouillon (Μαξ), Veronika Varga (Κατρίν), Pierre Marzin (Καρμπονά)
Παραγωγή: Olivier Delbosc, Eric Jehelmann, Marc Missonnier, Pierre Rambaldi
Έτος παραγωγής: 2006
Χώρα παραγωγής: Γαλλία
Χρόνος: 119΄
Εταιρεία διανομής: Σπέντζος Film.
ΤΟ ΦΙΔΙ