ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

A MIGHTY HEART

Μια γενναία καρδιά

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟ ΠΑΚΙΣΤΑΝ

«250, περίπου,  δημοσιογράφοι έχουν χάσει τη ζωή τους στα διάφορα μέτωπα των πολεμικών συγκρούσεων στην προσπάθειά τους να βρίσκονται όσο γίνεται πιο κοντά στο «γεγονός». Ανάμεσά τους και ο Ντάνιελ Περλ, που αρχικά απήχθη, και στη συνέχεια εκτελέστηκε, από φανατικούς Μουσουλμάνους στο Καράτσι, στο Πακιστάν». (1η Φεβρουαρίου του 2002).Η πρώτη αντίδραση, για την παραπάνω είδηση, του «κάθε υγιούς σκεπτόμενου ανθρώπου», θα είναι η οργή για τους δολοφόνους και η συμπάθεια για τα θύματα! Όμως, αν κάποιος θελήσει να σκάψει λίγο το ζήτημα, για πολλές από τις 250 περιπτώσεις, μπορεί και να αντιστραφούν τα συναισθήματά του! Πολλοί δημοσιογράφοι από τους σκοτωμένους, δεν ήταν απλώς -και μόνον- δημοσιογράφοι. Και, επομένως, δεν έπεσαν θύματα στην προσπάθειά τους να βρίσκονται κοντά στο γεγονός, κοντά στην αλήθεια. Πολλοί από αυτούς άλλες αποστολές εκτελούσαν!Δεν μπορώ να ξέρω αν ο Ντάνιελ Περλ ήταν απλώς -και μόνον- ένας καλός και τίμιος δημοσιογράφος που κυνηγούσε την αλήθεια, όπως ισχυρίζονται οι δικοί του, ή ένας έμμισθος πράκτορας της CIA, όπως τον κατηγόρησαν αυτοί που τον εκτέλεσαν. Δεν έχω στοιχεία, ούτε για το ένα ούτε για το άλλο! Εκείνο που είναι βέβαιο και όλοι, τελικά, γνωρίζουμε είναι, πως ο Ντάνιελ Περλ, όταν τον απήγαγαν, εργάζονταν στην «The Wall Street Journal», μια εφημερίδα με ειδίκευση στις διεθνείς χρηματαγορές, η οποία εκδίδεται στην Αμερική (συνέχεια από το 1889), αλλά και στην Ευρώπη και στην Ασία (πολύ αργότερα) με 2.000.000 αναγνώστες! Και πως όταν απήχθη ήταν επικεφαλής της εφημερίδας για την έκδοση στην Ασία και είχε «εντοπίσει» και «κυνηγούσε» για μια συνέντευξη τον «τρομοκράτη», τον γνωστό «βομβιστή των παπουτσιών», Ρίτσαρντ Κόλβιν  Ρέιχ (Αμπτούλ Ραχίιμ), ο οποίος σήμερα βρίσκεται με ισόβια κάθειρξη στις αμερικάνικες φυλακές! (Ο Αμπτούλ Ραχίιμ συνελήφθη στο Ομάν και δικάστηκε σαν μέλος της Αλ Κάϊντα).  Η ταινία «Μια γενναία καρδιά», αναφέρεται, ακριβώς, στην απαγωγή και την εκτέλεση του Ντάνιελ Περλ. Η «ιστορία» της ταινίας, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας έρευνας κάποιου δημιουργού! Δεν είναι ένα καλλιτεχνικό έργο γύρω από την «τρομοκρατία» ή γύρω από τις αιτίες που γεννάν την τρομοκρατία. Είναι μια συναισθηματική διήγηση η οποία στηρίζεται στο βιβλίο της γυναίκας του Περλ, η οποία ήταν μαζί του στην Ασία (δημοσιογράφος και η ίδια) και κάλυπταν από κοινού τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Μέσα, λοιπόν, από τα μάτια της Μαριάν Περλ η οποία, όταν απήχθη και εκτελέστηκε ο άντρας της, ήταν έγκυος, παρακολουθούμε την ιστορία που είχε προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον. (Σήμερα στην Αμερική υπάρχει ειδικό ίδρυμα, το οποίο φέρει το όνομα του Ντάνιελ Περλ και το οποίο απονέμει βραβεία σε ανθρώπους που μάχονται την «τρομοκρατία»).    Η ταινία, παρόλη την συναισθηματική φόρτιση που έχει προκαλέσει η υπόθεση Περλ, δεν καταφέρνει να «παρασύρει» το θεατή! Αυτό οφείλεται, κυρίως, σε δυο λόγος. Η επιλογή του σκηνοθέτη να «μοιάζει» η ταινία του με ντοκιμαντέρ, απονεύρωσε την δραματουργική αφήγηση. Η μηχανή του κινείται διαρκώς και «πηδάει» από χώρο σε χώρο, από χώρα σε χώρα. Τα γεγονότα δε «προλαβαίνουν» να δημιουργήσουν συγκίνηση. Η αφήγηση δε γίνεται από αριστερά προς τα δεξιά (αρχή, μέση, τέλος). Είναι ανακατωμένη! Μόνον εκεί κοντά στο τέλος κατορθώνει να ενεργοποιήσει το συναίσθημά μας. Να μας «μπάσει» στην «ψυχή» της ηρωίδας. Γιατί, τελικά, η γυναίκα του Περλ, η έγκυος γυναίκα, είναι το κεντρικό πρόσωπο και όχι εκείνος! (Παρόμοιο κινηματογραφικό τρόπο χρησιμοποίησε και η «Συριάνα», εκείνη, όμως, είχε πολιτικά θεμέλια που τη στήριζαν. Η «Γενναία καρδιά», είναι «προσωπική» ταινία).Ο δεύτερος λόγος, και αυτός είναι ο σοβαρότερος, είναι ότι ο θεατής, ο ενημερωμένος θεατής, βλέπει και ακούει καχύποπτα ό,τι συμβαίνει στην οθόνη. Έχουν δει τόσα τα μάτια του, που περνάει από διπλό και τριπλό κόσκινο ό,τι βλέπει και ό,τι ακούει! Ιδιαίτερα ό,τι σχετίζεται με την Αμερική και τους Αμερικάνους! Ακόμα και όταν θα βγει από την αίθουσα, θα είναι γεμάτος ερωτηματικά. Δε θα έχει ξεδιαλύνει μέσα του αν ο Ντάνιελ Περλ ήταν απλώς -και μόνον- δημοσιογράφος. Και αυτό έχει σημασία, γιατί άλλη αξία έχει η απαγωγή και η εκτέλεση (αποκεφαλισμός) ενός τίμιου και σοβαρού δημοσιογράφου και άλλη η απαγωγή και η εκτέλεση (αποκεφαλισμός) ενός πράκτορα που παριστάνει τον δημοσιογράφο!Η ταινία, με την κάθετη άποψή της σε βάρος της «τρομοκρατίας», μεγεθύνει την, έτσι και αλλιώς, δικαιολογημένη καχυποψία του θεατή. Η σκόπιμη έλλειψη κάθε σοβαρής πολιτικής ανάλυσης τον γεγονότων που παραθέτει την κάνει ακόμα και αυτή… ύποπτη. Ποιος θα αρνηθεί ότι οι απαγωγές και οι εκτελέσεις δεν είναι κακό πράγμα; Κανένας! Όμως, μπροστά μας έχουμε άδικους πολέμους. Πολέμους που «εξαγριώνουν» τους αδικημένους. Δεν πήγε η Ασία στην Αμερική, η Αμερική πήγε στην Ασία (και αλλού). Τα θύματα δε συγκρίνονται αριθμητικά. Ένας, έστω και άδικος αποκεφαλισμός, δυστυχώς, αντιπαρατίθεται σε χιλιάδες, σε εκατοντάδες χιλιάδες αθώα θύματα.Πάντως, για να είμαστε δίκαιοι, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ανατρέπονται τα ερωτηματικά που παραθέσαμε, οφείλουμε να πούμε πως ο σκηνοθέτης της ταινίας, ο Μάϊκλ Γουίντερμποτομ, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που γύρισε τον «Δρόμο για το Γκουαντάναμο» και το «Καλώς ήλθατε στο Σαράγιεβο». Είναι σίγουρα ένας πολιτικοποιημένος σκηνοθέτης. Επίσης, και η πρωταγωνίστρια της ταινίας, η Αντζελίνα Τζολί, είναι ένα δραστήριο κοινωνικοπολιτικά άτομο! 

Νίκος Αντωνάκος
(Αυτή η κριτική δημοσιεύεται με την άδεια της εφημερίδας Ριζοσπάστης)

Μια γενναία καρδιά
(A mighty heart)
Σκηνοθεσία: Michael Winterbottom
Σενάριο: John Orloff, Mariane Pearl (βιβλίο)
Φωτογραφία: Marcel Zyskind
Μοντάζ: Peter Christelis
Μουσική: Harry Escott, Molly Nyman
Ήχος: Rashad Omar
Κοστούμια: Charlotte Walter
Σκηνικά: Amy Bell, Emma Field-Rayner
Ειδικά εφέ: Marc Knapton, Gus Martinez
Ερμηνεύουν: Dan Futterman (Ντάνιελ Πιρλ), Angelina Jolie (Μάριαν Πιρλ), Archie Panjabi (Άσρα Νομανί), Mohammed Afzal (Σαμπίρ), Mushtaq Khan (οδηγός ταξί), Daud Khan (Μασούντ), Telal Saeed (Καλίμ Γιουσούφ), Arif Khan (οδηγός ταξί), Tipu Taheer (διευθυντής ανθρωπίνων δικαιωμάτων), Amit Dhawan (τεχνικός υπεύθυνος), Saira Khan (Νασρίν), Aliya Khan (Κάσβα)
Παραγωγή: Andrew Eaton, Dede Gardner, Brad Pitt
Έτος παραγωγής: 2007
Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ, Αγγλία
Χρόνος: 108΄
Χρώμα: έγχρωμη
Χρονολογία διανομής: 8/11/07
Εταιρεία διανομής: UIP.

ΜΙΑ ΓΕΝΝΑΙΑ ΚΑΡΔΙΑ