ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

Μια υπέροχη μέρα

ΜΟΝΟ ΕΡΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ;

Η Μέση Ανατολή, ο Λίβανος, είναι, το δίχως άλλο, ένα καυτό σκηνικό, για να γυρίσεις ένα φιλμ. Όπου να πατήσεις η γη είναι ποτισμένη με τραγικές ιστορίες. Το καυτό σκηνικό, όμως, για να ζωντανέψει θέλει «αρετή και τόλμη». Και θέλει ο καλλιτέχνης, ο οποίος θα αποπειραθεί, να μην είναι, και να μη νοιώθει επισκέπτης. Κάποιος, δηλαδή, που ήρθε να εποπτεύσει το χώρο και ύστερα να γυρίσει πίσω στον πολιτισμό (Γαλλία). Ή κάποιος που αποφάσισε να μείνει, αλλά έχει πάντα έτοιμο το διαβατήριό του. Ή, τέλος, κάποιος που βλέπει το ζήτημα της Μέσης Ανατολής, του Λίβανου, με τα μάτια του διανοούμενου κοσμοπολίτη…

Δεν ξέρω τι απ΄ όλα αυτά ισχύει για τους δυο σκηνοθέτες της «Υπέροχης μέρας», όμως, σε όλη τη διάρκεια της προβολής, αλλά και όταν βγήκα από την αίθουσα, είχα την αίσθηση πως οι δημιουργοί γνώριζαν την αλήθεια, αλλά, για άγνωστους σε εμένα λόγους, αποκάλυψαν μόνον τις παρωνυχίδες της. Οι οποίες και αυτές είχαν ζουμί, όμως, ζουμί χωρίς πολιτικούς χυμούς, χωρίς πολιτικές αναλύσεις και ερμηνείες. Ζουμί συναισθηματικό. Το οποίο, φυσικά, όσο και να πιεις από αυτό, δεν ξεδιψάς. Γιατί το ζήτημα της Μέσης Ανατολής, του Λίβανου, είναι πολιτικό και μόνον πολιτικό.

Ο πατέρας έχει πέσει θύμα απαγωγής. Έχουν περάσει 15 χρόνια και δεν έχει δώσει σημάδια ζωής. Η γυναίκα του και ο γιος του, που στο μεταξύ έχει μεγαλώσει, αποφασίζουν, επιτέλους, να αποδεχτούν ότι ο άνθρωπός τους έχει για πάντα χαθεί. Με κρύα καρδιά φτάνουν στο δικαστήριο, για να κάνουν την απαραίτητη νομική πράξη.

Αυτό είναι το «στόρι» της ταινίας. Το πόσο δύσκολο είναι να «απαλλαγείς» από το ζωντανό (αφού δεν υπάρχει πτώμα) παρελθόν. Το πόσο δύσκολο είναι μια νομική πράξη, να δώσει τέλος σε όλα αυτά που σε δένουν με ανθρώπους και πράγματα. Που σε δένουν με τον άνθρωπο που αγάπησες σαν άντρα και σαν πατέρα. Με τον άνθρωπο που εξακολουθείς να αγαπάς, γιατί μόνον καλές αναμνήσεις έχεις από αυτόν.

Η ταινία παρακολουθεί τη γυναίκα και μάνα που νοιώθει να την αναγκάζουν να ξεριζώσει την καρδιά της. Παρακολουθεί το γιο, ο οποίος, κολλημένος τόσο πολύ με το πρόβλημά του, δεν έχει μυαλό ούτε για τη μάνα του, που δίνει το δικό της αγώνα, ούτε ακόμα και για τη σχέση του με μια νεαρή Λιβανέζα, που πάει από το κακό στο χειρότερο…

Σας είπα είναι όλα εκεί! Αλλά είναι χωρίς «ψυχή». Και αυτό δεν αφορά μόνον το σενάριο, που πλησιάζει τα πράγματα χωρίς να τα πληγώσει και να πληγωθεί από αυτά. Είναι και η φόρμα, η οποία, και αυτή, είναι υπέρ του δέοντος αποστασιοποιημένη. Ό,τι συμβαίνει στην οθόνη νοιώθεις να το βλέπεις με την ανάποδη από τα κιάλια. Τόσο απομακρυσμένο! Με την ανάποδη βλέπεις το Λίβανο να χάνεται, χωρίς πόλεμο, πια! Αφού η λιβανέζικη νεολαία έχει εξαμερικανιστεί. Ζει και κινείται μιμούμενη τους κυρίως υπεύθυνους! Τους Αμερικάνους! (Αυτή την πραγματικότητα η ταινία την καταγράφει σαν μοντερνισμό και ελευθερία. Ή, τέλος πάντων, σαν δεδομένο)!..

Και οι δυο σκηνοθέτες της ταινίας έχουν γεννηθεί στη Βηρυτό. Και οι δυο καταπιάνονται με το γράψιμο, τις ταινίες ντοκιμαντέρ, και, τώρα πια, με τις μεγάλου μήκους ταινίες με υπόθεση. Εργασίες τους έχουν παρουσιαστεί στην Οξφόρδη, στη Φρανκφούρτη, στο Άμστερνταμ, στο Παρίσι. Και οι δυο διδάσκουν στο ST Joseph University στη Βηρυτό (η Χατζηθωμά μαθήματα σεναρίου και ο Κχαλίλ αισθητική και πειραματικό βίντεο).

Νίκος Αντωνάκος
(Αυτή η κριτική δημοσιεύεται με την άδεια της εφημερίδας Ριζοσπάστης)

Μια υπέροχη μέρα
(A perfect day)
Σκηνοθεσία: Ιωάννα Χατζηθωμά, Khalil Joreige
Σενάριο: Ιωάννα Χατζηθωμά, Khalil Joreige
Φωτογραφία: Jeanne Lapoirie
Μοντάζ: Tina Baz
Μουσική: Scrambled Eggs, Soap Kills
Ήχος: Guillaume Le Bras
Ερμηνεύουν: Ziad Saad (Μάλεκ), Julia Kassar (Κλόντια), Alexandra Kahwagi (Ζήνια)
Παραγωγή: Khalil Joreige, Edouard Mauriat, Ιωάννα Χατζηθωμά, Θανάσης Κραθάνος
Έτος παραγωγής: 2005
Χώρα παραγωγής: Γαλλία, Λίβανος, Γερμανία
Χρόνος: 88
Εταιρεία διανομής: 2-1-0.

ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΜΕΡΑ