ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

ΘΕΑΤΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Μια μέλισσα τον Αύγουστο

Θα ξεκινήσουμε την κριτική μας με τη δήλωση του σκηνοθέτη της ταινίας, του Θοδωρή Αθερίδη, στη συνέντευξη τύπου, ότι το ομώνυμο θεατρικό έργο είχε κινηματογραφικά στοιχεία στη δομή των χαρακτήρων και, φυσικά, στις ηθοποιίες. Θεωρούμε ότι αυτή η διαπίστωση εμπεριέχει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό λάθους εκτίμησης της μιας και της άλλης τέχνης, του θεάτρου και του κινηματογράφου, όπως και μια λανθασμένη άποψη για τη μεταφορά ενός θεατρικού έργου στον κινηματογράφο. Κατ’αρχήν, ένα θεατρικό έργο έχει τους δικούς του κώδικες και ένα κινηματογραφικό, κάποιους άλλους. Οι κώδικες αυτοί ποτέ δεν είναι ίδιοι, αν ήταν τότε αυτές οι δύο τέχνες θα ήταν ταυτόσημες, που δεν είναι! Θα εξηγηθούμε στη συνέχεια.

Η ταινία τέλειωσε στα πρώτα δέκα λεπτά. Το ενδιαφέρον της πλοκής χάθηκε όταν από την αρχή έγιναν όλα φανερά, σε γενικές γραμμές, όλα όσα θα γινόντουσαν μετά. Έχουμε τις δύο υποστάσεις του ίδιου ατόμου, αυτό τον ίδιο και το alter ego του, το οποίο τον καταπιέζει. Ο σκοπός είναι να απελευθερωθεί από το alter ego του και να μπορέσει να φτιάξει τη ζωή τους όσο μπορεί καλύτερα. Όλη η πλοκή εξαντλείται σε αυτή την εσωτερική πάλη του κεντρικού ήρωα. Βλέπουμε τις δύο υποστάσεις του ίδιου ανθρώπου να έρχονται σε διαμάχη, γίνεται συγκεκριμένο το πρόσωπο του καθενός, έτσι έχουμε ένα δεδομένο που θα πρέπει να το εξετάσουμε με δύο διαφορετικές οπτικές: Η πρώτη λέει ότι οι δύο χαρακτήρες οπτικοποιούνται και γίνονται συγκεκριμένοι για να υπάρχει κάτι το προφανές που θα μας οδηγήσει σε πολύπλοκες εσωτερικές συνδέσεις των υπολοίπων χαρακτήρων με τον κεντρικό. Αυτό όμως συμβαίνει στο θέατρο. Η δεύτερη λέει ότι έχουμε μια ρεαλιστική εικόνα η οποία σπάει το αναφερόμενο (το alter ego) που θα λειτουργήσει σα σύμβολο και θα μπορεί να υπονοήσει πολλά για τις πολλές διαστάσεις του κεντρικού χαρακτήρα. Αυτό συμβαίνει στον κινηματογράφο (για παράδειγμα ο «Οθέλος», του Ουέλς).

Αυτή ακριβώς είναι η διαφορά του θεάτρου με τον κινηματογράφο. Σε μια ενδεχόμενη απορία, αν αυτές οι δύο τέχνες θα μπορούν να παντρέψουν την αφηγηματικότητά τους, θα λέγαμε ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει πρώτα να έχει γίνει με πρώτη ύλη τον κώδικα από κάθε μια από αυτές τις τέχνες, ένας άλλος κώδικας, ο οποίος θα είναι πολύ διαφορετικός. Κατά συνέπεια, η αφήγηση αλλάζει άρδην όταν έχουμε μια αλληλοδιείσδυση στη βάση της αφήγησης. Σε αυτή την ταινία έχουμε μια απλή μεταφορά της θεατρικής αφήγησης στον κινηματογράφο. Για παράδειγμα, το νησί είναι κινηματογραφημένο σα να ήταν στη σκηνή του θεάτρου, οι ηθοποιοί δρουν «ατομικά» και όχι σε μια αλληλεπίδραση, όπως συμβαίνει πάντα στον κινηματογράφο.

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον αν είχαμε την ανάλυση από ένα θεατρολόγο, για αυτή την ταινία, να δούμε την οπτική που έρχεται από μια διαφορετική τέχνη. Παρόλα αυτά. Ο Λουδάρος ήταν ο καλύτερος ηθοποιός, με τη Βολιώτη να διεκδικεί μια καλή θέση στον, καλώς εννοούμενο, ανταγωνισμό ανάμεσα σους ηθοποιούς. Το μοντάζ ήταν αρκετά «σφιχτό», απέφυγε τις «κοιλιές» και την πολύλογη αφήγηση. Η φωτογραφία θα πρέπει να πούμε ότι ήταν απόλυτα επιτυχημένη, στο βαθμό που της ζητήθηκε να κάνει κάτι τέτοιο. Το συνολικό αποτέλεσμα χάθηκε στο επίπεδο της σκηνοθεσίας και του σεναρίου, δηλαδή της μεταφοράς του στον κινηματογράφο. Τα ανέκδοτα και οι ατάκες ήταν πολύ επιτυχημένες, αλλά, ακόμη μια φορά, λειτουργούσαν σε ένα κινηματογραφημένο θέατρο.

Γιάννης Φραγκούλης

Μια μέλισσα τον Αύγουστο
Σκηνοθεσία: Θοδωρής Αθερίδης
Σενάριο: Θοδωρής Αθερίδης
Φωτογραφία: Σίμος Σαρκετζής
Μοντάζ: Γιάννης Χαλκιαδάκης
Μουσική: Γιάννης (Μπαχ) Σπυρόπουλος
Τραγούδι: Μιχάλης Χατζηγιάννης
Ήχος: Νίκος Παπαδημητρίου
Κοστούμια: Μαρία Καροπούλου
Σκηνικά: Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου
Ερμηνεύουν: Θοδωρής Αθερίδης (Χάρης), Σμαράγδα Καρύδη (Μαρία), Αντώνης Λουδάρος (ο άλλος Χάρης), Βίκυ Βολιώτη (Χίλντεγκαρντ), Γιώργος Κορμάνος (Ψ), Αλίνα Κτσοβούλου (Βασούλα), Γιώργος Κιμούλης (πατέρας του Χάρη)
Παραγωγή: Αργοναύτες Α.Ε., Audio Visual, ΕΡΤ Α.Ε., NOVA, Άττικα Α.Ε., Ιωάννης Μητρόπουλος και Σια ΕΠΕ
Έτος παραγωγής: 2006
Χώρα παραγωγής: ΕΛΛΑΔΑ
Χρόνος: 95΄
Εταιρεία διανομής: Audio Visual.