ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΣΑΝ ΟΠΛΟ

O λαβύρινθος του Πάνα (Pan’s labyrinth)

 

Με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση είδαμε την ταινία «Ο λαβύρινθος του Πάνα», του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο. Θυμόμαστε την ταινία του «The devil’s blackbone», είχαμε αποκομίσει από αυτή την πολύ καλή χρησιμοποίηση του φανταστικού και την όμορφη αντιπαράθεσή του με το πραγματικό, έτσι ώστε ο θεατής να μπορεί να διαβάσει ένα άλλο κείμενο σχετικά με τον ισπανικό εμφύλιο.

Σε αυτή την ταινία συμβαίνει κάτι ανάλογο. Πριν όμως να αναφερθούμε στην ταινία αυτή καθαυτή, θα πρέπει να κάνουμε μια αναφορά στην προσεγμένη ματιά του Τόρο στα παιδιά τα οποία παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην αφήγησή του. Και στην προηγούμενη ταινία, όπως και σε αυτή, το παιδί είναι το κέντρο της ισορροπίας, αυτό που μιλά αθώα και πολύ ειλικρινά για την παρούσα κατάσταση, αυτό που μπορεί να μιλήσει για αυτά που πρόκειται να γίνουν, με τον πλέον απλό τρόπο και, συγχρόνως, ανώδυνο για το θεατή. Τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης, διότι στις ταινίες του Τόρο υπάρχουν πολλά επίπεδα ανάγνωσης που μας οδηγούν, σαν να παίζουμε ένα παζλ, σε διαφορετικά σημεία ανάγνωσης μιας ιστορίας.

Σε αυτή την ταινία έχουμε να κάνουμε πάλι με τον ισπανικό εμφύλιο. Από την αρχή μόλις μας βάζει μέσα στην ιστορία, άρα ο εμφύλιος, αυτός καθαυτός, δεν είναι το θέμα του. Η Οφηλία ταξιδεύει με τη μητέρα της, την Κάρμεν, για να βρουν το λοχαγό Βιδάλ, ο οποίος ο νέος σύζυγός της, μετά το θάνατο του πατέρα της Οφηλίας. Η κόρη της Κάρμεν είναι 10 χρόνων και της αρέσει να διαβάζει παραμύθια. Από την αρχή επίσης θα μπούμε σε έναν κόσμο φτιαχτό με ένα πλάσμα που μοιάζει με νεράιδα, αλλά και με ένα παζλ που θα λύσει η Οφηλία αμέσως. Σε όλη την ταινία η φαντασία και η πραγματικότητα θα συνυπάρχουν και θα λειτουργούν παράλληλα.

Ο φανταστικός κόσμος θα είναι μια μετάφραση του πραγματικού, οι δύο κόσμοι θα έρθουν σε αντιπαράθεση έτσι ώστε η βία να είναι πιο έντονη αλλά και να φανεί περίτρανα ο παραλογισμός της. Ο Τόρο προσέχει πολύ για να δείξει το παράλογο τόσο στις δυνάμεις των φασιστών όσο και στους αντάρτες, ξεχωρίζοντας από τους μεν και τους δε αυτά τα στοιχεία που διαφοροποιούν τις καταστάσεις. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πολύ αντικειμενικά μιλά και για τις δύο παρατάξεις, δίνοντας έναν προσωπικό τόνο για τους δύο αρχηγούς, το Βιδάλ και τον επικεφαλής των ανταρτών, εστιάζοντας και στις προσωπικές κλίμακες του χαρακτήρα.

Ο πόλεμος έτσι γίνεται πιο βίαιος διότι το άτομο έχει αντιπαρατεθεί τόσο με το αντίπαλο στρατόπεδο όσο και με τον ίδιο τον εαυτό του. Το καλό και το κακό έχει δύο συνιστώσες: την κοινωνική και την ατομικά ηθική. Αν μπορούσαμε να βγάλουμε μια συνισταμένη, αυτή θα ήταν η τρέλα, η σχιζοφρένεια στην οποία οδηγούνται τα άτομα σε τέτοιες περιπτώσεις.

Η προσωπική υπηρέτρια του Βιδάλ σχετίζεται άμεσα με την Οφηλία, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια ώριμη παιδούλα που της αρέσει να ονειρεύεται, πιο συγκρατημένα από ένα παιδί, αλλά να παρασύρεται από τις επιθυμίες της. Ο λοχαγός Βιδάλ συσχετίζεται με τον πατέρα της Οφηλίας, δημιουργώντας μια αντίθεση του κακού και του καλού. Τα μυθικά σύμβολα που χρησιμοποιεί ο Τόρο, ξεκινώντας από τα ονόματα και φτάνοντας στις πολύ όμορφα 3D ανιμέισιον δημιουργίες μας βάζουν μέσα σε ένα μυθικό κόσμο ο οποίος συνδέεται με έξοχα ρακόρ με τον πραγματικό, αντιτίθεται όμως ιδεολογικά και ηθικά.

Πολύ καλή σκηνοθεσία, εξαιρετικό σενάριο, το μοντάζ αρθρώνει με ακρίβεια τον αφηγηματικό λόγο, όλη η ταινία φτιάχνει τη δική της μυθολογία γύρω από ένα πραγματικό γεγονός, από τον ισπανικό εμφύλιο. Μια διαφορετική ματιά από όσες έχουμε δει για το ίδιο θέμα, πιο ανθρώπινη και πιο διεισδυτική που μαγεύει το θεατή, τον προβληματίζει και τον αναγκάζει να κουβεντιάσει πολύ για αυτό το θέμα, μετά τη θέαση της ταινίας. Οι πολύ όμορφες ανιμέισιον κατασκευές φαίνονται σχεδόν πραγματικές, γοητεύουν και παρασύρουν το θεατή σε ένα ονειρικό κόσμο κατασκευασμένο με την παραμικρή λεπτομέρεια υπολογισμένο, από τον πολύ καλό αρχιτέκτονα Γκιγιέρμο ντελ Τόρο.

Γιάννης Φραγκούλης

O λαβύρινθος του Πάνα (Pan’s labyrinth) Σκηνοθεσία: Guillermo del Toro Σενάριο: Guillermo del Toro Φωτογραφία: Guillermo Navarro Μοντάζ: Bernat Vilaplana Μουσική: Javier Navarrete Ήχος: Miguel Ángel Polo Κοστούμια: Lala Huete, Rocío Redondo Σκηνικά: Pilar Revuelta Ειδικά εφέ: Reyes Abades, Juan Serrano Ερμηνεύουν: Ariadna Gil (Κάρμεν), Ivana Baquero (Οφηλία), Sergi López (λοχαγός Βιντάλ), Maribel Verdú (Μερσέδες), Doug Jones (Πάνας), Álex Angulo (Δρ. Φερέιρο), Manolo Solo (Γκάρσες), César Vea (Σεράρο), Roger Casamajor (Πέδρο), Ivan Massagué (Ελ Τάρτα), Gonzalo Uriarte(Φράνσις) Παραγωγή: Álvaro Augustín, Alfonso Cuarón, Bertha Navarro, Guillermo del Toro, Frida Torresblanco Έτος παραγωγής: 2006 Χώρα παραγωγής: ΗΠΑ, Μεξικό, Ισπανία Χρόνος: 120΄ Εταιρεία διανομής: Audio Visual.

Ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑ