Opus 3
μια πειραματική ταινία
Η ταινία «Opus 3» μας μιλά για την ιστορία ενός ανθρώπου, από την παιδική του ηλικία μέχρι να γίνει μεσήλικας. Αυτά ισχύουν φαινομενικά. Το πρόσωπο για το οποίο μιλάμε μπορεί να είναι οποιοσδήποτε άνθρωπος, άρα είναι το αναφερόμενο ενός ατόμου, μιας οποιασδήποτε κοινωνίας, όχι αναγκαστικά της ελληνικής.
Ο τίτλος της ταινίας μας φέρνει στις ταινίες του Ρίχτερ, στην εποχή του γερμανικού πειραματικού εξπρεσιονισμού. Και στην πραγματικότητα, πατά για τα καλά στην πειραματική αφήγηση. Οι χρόνοι και οι χώροι μπερδεύονται έτσι ώστε να μην έχουμε μια γραμμική αφήγηση, αλλά μια διαχρονική που μας αφήνει την αίσθηση της αμφιβολίας τόσο για το πρόσωπο, στο οποίο αναφέρεται η ταινία, όσο και για το χρόνο και το χώρο, στον οποίο πατά το σενάριο.
Τα χρονικά και τα χωρικά διαστήματα συνδέονται μεταξύ τους πολύ καλά, δίνουν την εντύπωση μιας ενιαίας και γραμμικής αφήγησης. Αυτή όμως η εντύπωση πολύ γρήγορα διαλύεται και βρισκόμαστε σε ένα κατακερματισμένο σύμπαν, το οποίο καλούμαστε να το συναρμολογήσουμε μόνοι μας. Με αυτό τον τρόπο γινόμαστε συνδημιουργοί του φιλμικού έργου, με τη μόνη διαφορά ότι φτιάχνουμε ένα φιλμικό κείμενο αυστηρά δικό μας.
Το μοντάζ δε δημιουργεί αφηγηματικά χάσματα, δεν υπάρχει τίποτε το περιττό, η ιστορία είναι πολύ δεμένη, δίνοντας την εντύπωση μιας ασύνδετης ιστορίας. Τα κομμάτια που λείπουν θα τα συνδέσει ο θεατής, ο οποίος γίνεται αναγνώστης του φιλμικού κειμένου, και θα έχουμε ένα ανοιχτό κείμενο (opera aperta) για κάθε εξήγηση. Σε αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται ο πειραματισμός της ταινίας, πολύ ώριμος και μεστός, τον οποίο πολύ δύσκολα θα βρούμε στην ελληνική κινηματογραφία. Αν σημειώσουμε ότι πρόκειται για μια σπουδαστική ταινία, τότε έχουμε να κάνουμε με ένα ελπιδόφορο γεγονός, μέσα στο βάλτο της ελληνικής κινηματογραφικής εκπαίδευσης.
Γιάννης Φραγκούλης
OPUS 3