ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ DVD

Τρίπτυχο Αγγελόπουλου

Τρεις ταινίες του Αγγελόπουλου σε dvd είναι από μόνο του ένα γεγονός. Όχι μόνο επειδή ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είναι ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες, τουλάχιστον στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά επειδή έχουμε τις τελευταίες πτυχές του φιλμικού του έργου. «Το βλέμμα του Οδυσσέα», «Η αιωνιότητα και μια μέρα» και «Το λιβάδι που δακρύζει» είναι τρία δείγματα, άνισα μεν χαρακτηριστικά δε του έργου του μεγάλου Έλληνα σκηνοθέτη. Η σειρά που αναφέρθηκαν οι ταινίες είναι και η χρονολογική τους σειρά, μέχρι την τελευταία του, «Το λιβάδι που δακρύζει», η οποία είναι, συγχρόνως, και η πρώτη της τριλογίας που έχει εξαγγείλει ότι θα παράξει.

Το αγγελοπούλειο έργο αναφέρεται στον έρωτα και στο θάνατο. Τα δύο μεγάλα ζητήματα που οριοθετούν τη ζωή του ανθρώπου. Ο έρωτας είναι η πρώτη του μεγάλη στιγμή, εν αγνοία του, που, ενδεχομένως, θα το φέρει στη ζωή. Είναι, κατά συνέπεια, ένα σημείο που έρχεται από το παρελθόν. Χωρίς να το ξέρει και να το έχει προβλέψει, θα το συναντήσει μπροστά του, πολλές φορές στη ζωή του. Επίσης, πολλές φορές θα βρεθεί αντιμέτωπος με την απώλεια ενός αγαπητού, φιλικού ή εχθρικού, ακόμα, προσώπου. Ο θάνατος θα τον καλέσει να τοποθετηθεί, ιδεολογικά και συναισθηματικά, μπροστά σε αυτό το σημαντικό θέμα. Ο ερχομός και η αναχώρηση του ανθρώπου, η αρχή και το τέλος της ζωής του, ή των ζωών των άλλων, με άλλα λόγια, ο ορισμός των μικρών, φαινομενικά αυτοτελών, αλλά ουσιαστικά συνδεδεμένων μεταξύ τους, διαστημάτων της μεγάλης ευθείας που είναι η Ιστορία της ανθρωπότητας. Κατά συνέπεια, όλο το αγγελοπούλειο έργο μιλά για την Ιστορία της ανθρωπότητας.

Η ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Βαλκάνια, Ρωσία, Ελλάδα. Γεωγραφικά μέρη που σημασιοδοτούνται και σηματοδοτούνται από πρόσωπα, πράγματα και γεγονότα που δεν είναι παρά ένα μέρος της Ιστορίας. Παρακολουθώντας την πορεία τους, βλέπουμε το ρου της Ιστορίας.

Στο «Βλέμμα του Οδυσσέα» παρακολουθούμε αυτά τα μέρη, όπως και τα πρόσωπα που ζουν δρουν εκεί, εντελώς αποσπασματικά. Έτσι έχουμε μικρά διανύσματα μέσα στο χώρο της Ιστορίας, βλέποντάς το σε τρισδιάστατη μορφή. Μπορούμε να μιλήσουμε για μια σφαίρα και όχι για ένα κύκλο, έχοντας άπειρες, εν δυνάμει, κατευθύνσεις κινήσεων ανθρώπων και δράσεων, άρα άπειρες παραλλαγές μίας ή πολλών δράσεων. Στην ταινία δεν έχουμε τη δυνατότητα να δούμε όλη αυτή τη βεντάλια, στην πλήρη της ανάπτυξη, κυρίως λόγω έλλειψης κινηματογραφικού χρόνου. Έτσι παρατηρούμε αποσπάσματα χρονικά που νοητά συνδέονται μεταξύ τους δίνοντας μας μια έννοια του ενιαίου χώρου της Ιστορίας.

Ο θεατής γίνεται αυτόματα αναγνώστης του φιλμικού κειμένου και παρακινείται να λειτουργήσει με τη φαντασία του, έτσι ώστε να φτιάξει έναν κόσμο, πλασμένο από αυτόν, με μοναδικό τρόπο έχοντας τη δική του σφραγίδα. Τα Βαλκάνια, λοιπόν, δεν είναι ίδια, ο κάθε αναγνώστης φτιάχνει το δικό του βαλκανικό χώρο και τοποθετεί μέσα εκεί τον εαυτό του. Πολύ όμορφη και σημαντική είναι η στιγμή της προσπάθειας του υπεύθυνου της Ταινιοθήκης να σώσει το αρχείο του, μεταφέροντας νερό, ανάμεσα σε σφαίρες, για να σώσει τη συλλογική μνήμη. Μια ακόμη όμορφη στιγμή είναι η ερωτική πράξη του ταξιδευτή στην καλύβα, ενώ δε βλέπουμε τίποτε από αυτή την πράξη, κρατώντας το αποτέλεσμα της καταστροφής της βάρκας του από τη γυναίκα, σηματοδοτώντας έτσι το ερωτικό Πάθος.

Τελικά ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός, η αποκαθήλωση του αγάλματος του Λένιν, το τέλος της Σοβιετικής κυριαρχίας και η αρχή ενός άλλου κόσμου, η μετατροπή του ανατολικού μπλόκου και η ένταξη του στο δυτικό τρόπο ζωής. Αυτό το σημείο είναι η σύνδεση με την επόμενη ταινία του, η συνύπαρξη και διείσδυση του δυτικού με το ανατολικό, και το αντίστροφο, οι μικρές, αλλά πολύ ενδιαφέρουσες αλλαγές που μας φτιάχνουν το δικό μας σύμπαν.

ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ

Το μέρος και το όλο πιάνει η ταινία «Μια αιωνιότητα και μια μέρα», όπου πρωταγωνιστεί η Ελλάδα, αφήνοντας νοητά ανοιχτά τα σύνορά της. Ένας ηλικιωμένος και ένα μικρό παιδί, η συνέχεια της Ιστορίας και η συνέχεια του γεωγραφικού χώρου (Ελλάδα-Αλβανία) μας δίνουν την έννοια της συνέχειας της Ιστορίας.

Η Θεσσαλονίκη, η Δυτική Μακεδονία και η Ήπειρος πρωταγωνιστούν σε αυτή την ταινία. Οι προσωπικές σχέσεις πολύ αχνά περιγράφονται, αφήνοντας να εννοηθούν οι γραμμές που ενώνουν τις μικρές προσωπικές ιστορίες, φτιάχνοντας ένα παζλ, το οποίο δεν είναι παρά ο κόσμος μας. Ο Αγγελόπουλος ολοκληρώνει το φιλμικό του έργο κάνοντας μια σύντομη περίληψη σχεδόν όλων των φιλμικών του κειμένων όπου η ελλειπτικότητα και η αφαίρεση της αισθητικής του σκηνοθέτη πρωταγωνιστούν σε όλο τους το μεγαλείο.

Η ΑΡΧΗ ΜΙΑΣ ΤΡΙΛΟΓΙΑΣ

Με την επόμενη ταινία του ξεκινά μια αναφορά στην Ιστορία. Στο «Λιβάδι που δακρύζει» έχουμε ένα παζλ, μικρά κομμάτια από όλες τις ταινίες του Αγγελόπουλου. Ο θεατής μπορεί εύκολα να αναγνωρίσει σε ποιες ταινίες έχουν αυτά μεταδοθεί.

Η μετακίνηση των πληθυσμών, ο Εμφύλιος Πόλεμος, οι φυσικές καταστροφές, η δικτατορία, το σώμα του ανθρώπου που πάσχει και μεταδίδει την οδύνη του με πολύ λίγα λόγια αλλά με πλούτο κινήσεων που περιγράφουν. Ο σκηνοθέτης εμπιστεύεται δύο νέα παιδιά, την Αλεξάνδρα Αϊδίνη και το Νίκο Πουρσανίδη για τους κεντρικούς ρόλους. Δίπλα τους ο Βασίλης Κολοβός και ο Γιώργος Αρμένης, στα σκηνικά ο Γιώργος Πάτσας και η Ιουλία Σταυρίδου στα κοστούμια, όπως και η Ελένη Καραΐνδρου στη μουσική, συμπληρώνουν μια καλή ομάδα.

Τα μέρη της ταινίας είναι σχετικά ασύνδετα μεταξύ τους, σε αναγκάζουν να κάνεις αναγωγές στις παλιές ταινίες του σκηνοθέτη. Αυτό, μπορεί να πει κανείς, είναι το μειονέκτημα της ταινίας. Όμως, αν θεωρήσουμε ότι αυτή είναι η αρχή μιας τριλογίας, τότε μπορούμε να δεχτούμε ότι είναι το πρώτο μέρος, η εισαγωγή που πάνω της θα δέσουν τα υπόλοιπα δύο. Με δύο βραβεία, αυτό της FIPRESCI και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, είναι ένα καλό ξεκίνημα για αυτή την τριλογία, της οποίας το δεύτερο μέρος έχει αρχίσει να γυρίζεται.

ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

Σκηνοθεσία: Θόδωρος Αγγελόπουλος Σενάριο: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Tonino Guerra, Πέτρος Μάρκαρης Φωτογραφία: Γιώργος Αρβανίτης Μοντάζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου Ήχος: Θανάσης Αρβανίτης Σκηνικά: Γιώργος Πάτσας Κοστούμια: Γιώργος Ζιάκας Παίζουν: Harvey Keitel, Erland Josephson, Maia Morgenstern, Θανάσης Βέγγος, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Νόρα Βαλσάμη, Μάνια Παπαδημητρίου, Βαγγέλης Καζάν, Angel Ivanof, Ljuba Tadic, Γιώργος Ζαβραδινός Παραγωγή: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Paradis Film, La Generale d’Images, La Sept Cinema Χρόνος: 169΄ Τεχνικά χαρακτηριστικά: ελληνική και αγγλική γλώσσα, υπότιτλοι στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά, dolby digital surround, widescreen 16:9, 1:78, έγχρωμη, Pal, DVD9, περιοχή

ΜΙΑ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΕΡΑ

Σκηνοθεσία: Θόδωρος Αγγελόπουλος Σενάριο: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Tonino Guerra, Πέτρος Μάρκαρης Φωτογραφία: Γιώργος Αρβανίτης, Αντρέας Σινάνος Μοντάζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου Ήχος: Νίκος Παπαδημητρίου Σκηνικά: Γιώργος Ζιάκας, Κώστας Δημητριάδης Κοστούμια: Γιώργος Πάτσας Παίζουν: Bruno Ganz, Isabelle Renauld, Fabrizio Bentivoglio, Αχιλλέας Σκεύης, Δέσποινα Μπεμπεδέλη, Ίρις Χατζηαντωνίου, Ελένη Γερασιμίδου, Νίκος Κούρος, Αλεξάνδρα Λαδικού, Αλέκος Ουδινότης, Βασίλης Σεϊμένης Παραγωγή: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Paradis Film, CANAL+, La Sept Cinema, Intermedias SA, Classic SLR, Instituto Lucce, WDR & ARTE Χρόνος: 125΄ Τεχνικά χαρακτηριστικά: ελληνική και αγγλική γλώσσα, υπότιτλοι στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά, dolby digital surround, dolby digital 5.1, widescreen 16:9, 1:78, έγχρωμη, Pal, DVD9, περιοχή 2.

ΤΟ ΛΙΒΑΔΙ ΠΟΥ ΔΑΚΡΥΖΕΙ

Σκηνοθεσία: Θόδωρος Αγγελόπουλος Σενάριο: Tonino Guerra, Πέτρος Μάρκαρης, Giorgio Silvagni Φωτογραφία: Ανδρέας Σινάνος Μοντάζ: Γιώργος Τριανταφύλλου Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου Ήχος: Μαρίνος Αθανασόπουλος Σκηνικά: Γιώργος Πάτσας, Κώστας Δημητριάδης Κοστούμια: Ιουλία Σταυρίδου Παίζουν: Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Νίκος Πουρσανίδης, Γιώργος Αρμένης, Βασίλης Κολοβός, Εύα Κοταμανίδου, Τούλα Σταθοπούλου, Μιχάλης Γιαννάτος, Γρηγόρης Ευαγγελάτος, Θάλεια Αργυρίου, Σμάρω Γαϊτανίδου, Αλίκη Καμινέλλη, Ανδρομάχη Χρυσομάλλη Παραγωγή: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Jean Labadie, Amedeo Pagani, Giorgio Silvagni Χρόνος: 162΄ Τεχνικά χαρακτηριστικά: ελληνική και αγγλική γλώσσα, υπότιτλοι στα αγγλικά και γαλλικά, dolby digital5.1, widescreen 16:9, 1:78, έγχρωμη, Pal, DVD9, περιοχή 2.

Μέρος αυτής της παρουσίασης μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό 902TV (Πέμπτη 8/11/07), από την εκπομπή Cine Πλάνο που μεταδίδεται κάθε Πέμπτη 11.00 μ.μ. και που παρουσιάζεται από τους Κώστα Σταματόπουλο και Γιάννη Φραγκούλη.

Γιάννης Φραγκούλης

ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ DVD