ΠΙΣΩ

Οι εραστές της γέφυρας

Ο ΕΡΜΗΤΙΚΟΣ
ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Μπορεί η αγάπη να αλλάξει τη ζωή του ανθρώπου; Μπορεί να του δημιουργήσει έναν άλλον κόσμο; Έχει αυτή τη δύναμη; Ο Leos Carax με την ταινία «Οι εραστές της γέφυρας» («Les amants du pont-neuf») δείχνει αυτή την πνευματική δύναμη που έχει η αγάπη, το συναίσθημα που τραβά τον έναν άνθρωπο για να δεθεί με κάποιον άλλον.

Η Μισέλ είναι ζωγράφος και χάνει σιγά-σιγά το φως της. Στη συγκεκριμένη γέφυρα, στο Παρίσι, θα γνωρίσει τον Άλεξ, έναν αποτυχημένο καλλιτέχνη του τσίρκου, ο οποίος έχει εθιστεί στο αλκοόλ και στα ναρκωτικά. Οι δύο τους θα δεθούν και ένας ιδιότυπος έρωτας θα δημιουργηθεί ανάμεσά τους. Ο Carax ορίζει τον κεντρικό του χαρακτήρα, τη Μισέλ, πολύ αυστηρά. Βγαίνει από το πλούσιο σπίτι της και βυθίζεται σε έναν κόσμο άγνωστο σε αυτή. Στον κόσμο που ζει ο Άλεξ, ουσιαστικά μια μικροκοινωνία, αποκομμένη από την υπόλοιπη κοινωνία της πρωτεύουσας της Γαλλίας.

Η Juliette Binoche μας έχει συνηθίσει σε ρόλους που βγάζουν από μέσα τους έναν ερωτισμό, επιπλέον αυτός ο ερωτισμός έχει να πει πολλά για τη ζωή της, για τη ζωή των άλλων, για την ίδια την κοινωνία. Πολύ ευρηματικά ο σκηνοθέτης κόβει αυτό το πολύ μικρό μέρος της γαλλικής κοινωνίας, τη Μισέλ και τον Άλεξ, το παρουσιάζει σα να είναι κάτι το αυτόνομο, μια μικρογραφία της κοινωνίας, και δημιουργεί ένα εφιαλτικό, ερμητικά κλειστό κοινωνικό σύστημα που έχει πολλά να μας πει για τη γαλλική κοινωνία.

Το γεγονός ότι οι δύο εραστές δε δέχονται κανένα εξωτερικό στοιχείο, μας διευκολύνει να ερευνήσουμε τις σχέσεις τους σα να ήταν οι διαπροσωπικές σχέσεις ενός οποιουδήποτε ζευγαριού που ζει σε μια οποιαδήποτε γαλλική πόλη. Όσο εξελίσσεται η αφήγηση τόσο φαίνονται τα αδιέξοδα που θα οδηγήσουν στη μεγάλη σεναριακή ανατροπή: το ζευγάρι θα χωρίσει. Φαίνεται ότι αυτό είναι αναπόφευκτο. Ο Carax θα δείξει με αυτόν τον πολύ όμορφο τρόπο τις αντιθέσεις που υπάρχουν στο κοινωνικό σύνολο της Γαλλίας, αλλά και σε ένα μεγάλο μέρος του δυτικού κόσμου. Δεν αναλύει ψυχολογικά αυτά που γίνονται, αφήνει να το κάνει αυτό ο θεατής, με το δικό του τρόπο.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο η ταινία κερδίζει σε δύναμη. Δεν είναι αναλυτική, υπονοεί την ανάλυση και παροτρύνει να γίνει. Αφήνει την πρωτοβουλία στο θεατή, ο οποίος, αυτή τη στιγμή θα γίνει αναγνώστης του φιλμικού κειμένου, κάνοντας μια άσκηση για να βρει τις διάφορες και πολλαπλές αναγνώσεις των κινηματογραφικών σημείων που υπάρχουν στην ταινία. Οι δύο πρωταγωνιστές, η Juliette Binoche και ο Denis Lavant παίζουν εξαιρετικά. Πείθουν για αυτό που είναι και εξελίσσουν το χαρακτήρα τους προοδευτικά, έτσι ώστε να υπάρχει η συνέχεια.

Αν θυμηθούμε το «Μεγάλο φαγοπότι», τότε θα βρούμε το ίδιο ονειρικό τοπίο μέσα στην κινηματογραφική αφήγηση, σε εκείνη την ταινία σε μια μεγαλούπολη της Ιταλίας. Αν στην ιταλική ταινία ο γεωγραφικός χώρος ήταν ερμητικά ορισμένος και απομονωμένος από την υπόλοιπη πόλη, εδώ δεν έχουμε την ίδια περίπτωση. Ο γεωγραφικός χώρος είναι στο κέντρο του Παρισιού, εύκολα προσβάσιμος από τον καθένα, τα φυσικά του όρια είναι κάποια ρούχα και άλλα πράγματα. Όμως δε βλέπουμε παρά μόνο αυτούς τους δύο, αυτός ο «περίεργος» τεμαχισμός του χώρου μας οδηγεί σε ένα φιλμικό χώρο που είναι απόλυτα ονειρικός, σχεδόν σουρεαλιστικός.

Η φόρμα της αφήγησης ακουμπά το νόημα και βαδίζει μαζί με αυτό μέχρι το τέλος, όταν οι δύο εραστές θα χωρίσουν και η ζωή θα συνεχίσει το δρόμο της, όπως ακριβώς πρέπει. Το μικρόβιο όμως της αμφισβήτησης της καθώς πρέπει ζωής έχει μπει για τα καλά. Θα υπάρχει όχι μόνο στους δύο πρωταγωνιστές, αλλά και στους θεατές. Ποιος είναι «νορμάλ», ο Άλεξ ή η Μισέλ; Και γιατί; Βασικά ερωτήματα στα οποία η ταινία δε μας δίνει απαντήσεις. Αυτό είναι το καθήκον του θεατή. Μετά τη θέαση. Για αυτό το λόγο αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση στα χείλη μας, η οποία δε θα φύγει παρά με μια αναζήτηση στα ενδότερα της ψυχής μας, για να δομήσει ένα δικό της κόσμο. Απολαύστε αυτό το ταξίδι.

Στο dvd υπάρχει το τρέιλερ της ταινίας, η δυνατότητα επιλογής των ενοτήτων, βιογραφίες, φιλμογραφίες, φωτογραφίες, τρέιλερ της εταιρείας διανομής (της New Star). Η γλώσσα είναι γαλλική και έχει υπότιτλους ελληνικούς, ο ήχος είναι 2.0 stereo sound, το φορμά είναι widescreen colour, σε Pal, το βλέπουμε στην περιοχή 2 και η διάρκειά του είναι 125 λεπτά.

(Μέρος αυτής της  παρουσίασης αυτού του dvd έγινε στην εκπομπή Cine Πλάνο, την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2008, στο τηλεοπτικό σταθμό 902TV.)

Γιάννης Φραγκούλης

ΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ