Βίντεο τέχνη
VIDEOART
ΒΙΝΤΕΟΑΡΤ μια εισαγωγή
Η βίντεοαρτ (video art) σαν κίνημα Τέχνης εμφανίζεται μετά από τη δεκαετία του 1950. Αν προσέξει κανείς καλύτερα θα δει ότι πρόκειται για μια Τέχνη που συνδυάζει άλλες μορφές Τέχνης, όπως και διαφορετικά ρεύματα μέσα στην κάθε Τέχνη. Νομίζω ότι η σχολή του Bauhaus, πρώτα, και η ρωσική πρωτοπορία, ακολούθως, έδωσαν στους καλλιτέχνες την ελευθερία να εκφρασθούν όπως θέλουν, όσο πιο δημιουργικά γίνεται.
Η έλευση του βίντεο, ως ένα φτηνό μέσο δημιουργίας ενός οπτικοακουστικού έργου, έδωσε την ευκαιρία να δημιουργηθεί αυτό το κίνημα που γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Το πρώτο χαρακτηριστικό της είναι ότι δεν υπάρχει μια ομοιογένεια μέσα στην ίδια την Τέχνη της βίντεοαρτ. Η ανάπτυξή της, σε οριζόντιο, στην ίδια εποχή, και σε κάθετο επίπεδο, μέσα στη χρονική της εξέλιξη, δεν είναι ίδια και δεν έχει μια συνέχεια.
Το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών κορυφώθηκε τα πρώτα χρόνια, άρχισε, μετά από δύο δεκαετίες, να πέφτει. Στην Ελλάδα ήρθε αρκετά καθυστερημένα, λόγω της συντηρητικής κοινωνικής δομής της ελληνικής κοινωνίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 βλέπουμε τα πρώτα δείγματα και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 έχουμε την άνθισή της. Τότε γίνεται μόδα και χάνει, μετά από αρκετά χρόνια, τη γοητεία που εξασκούσε, σα νέο μέσο έκφρασης, στους νέους καλλιτέχνες.
Με αυτό τον τρόπο έμειναν, στην Ελλάδα, μόνο αυτά τα στοιχεία που θα μπορούσαν να αναπτύξουν ουσιαστικά αυτή την Τέχνη, πάντα σε σχέση με τις άλλες καλλιτεχνικές εκφράσεις και τις τεχνοτροπίες στην αφήγηση του οπτικοακουστικού. Παρόλα αυτά, αν δούμε πιο προσεχτικά τα έργα της βίντεοαρτ, τότε θα δούμε μια επιστροφή στην avant garde του 1920 και των μετέπειτα χρόνων, στον κινηματογράφο. Σπέρματα του εξπρεσιονισμού και του πειραματισμού στον κινηματογράφο, όπως εμφανίζονται στις δεκαετίες του 1920 και του 1930, υπάρχουν στη βιντέοαρτ, τουλάχιστον στα πρώτα της δείγματα.
Η ωρίμανση αυτής της Τέχνης έρχεται με το μπόλιασμα της με διαφορετικές τεχνοτροπίες, κυρίως από την ποπ αρτ, με κύριο εκφραστή της τον Άντι Γουόρχολ, και με διαφορετικούς τρόπους αφήγησης. Βλέπουμε, πλέον, τη βίντεοαρτ να χρησιμοποιείται στην εγκατάσταση (instalation) για να έχουμε μια ολοκληρωμένη έκφραση που θα μπορούσε να φτάσει τις θεωρητικές αναζητήσεις της Bauhaus και της ρωσικής πρωτοπορίας. Έχουμε όμως μπροστά μας ακόμα πολύ δρόμο…
Γιάννης Φραγκούλης
ΒΙΝΤΕΟ ΤΕΧΝΗ - BINTEOART