ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

15ο Μεσογειακό Φεστιβάλ Νέων Κινηματογραφιστών Λάρισας

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΛΑΡΙΣΑΣ - ΒΡΑΒΕΙΑ - ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Από τις 26 Μαρτίου έως την 1η Απριλίου, στη Λάρισα, έγινε το 15ο Μεσογειακό Φεστιβάλ Νέων Κινηματογραφιστών. Στο Χατζηγιάννειο Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο έγιναν οι προβολές, η Συνέντευξη Τύπου, όπου παρουσιάστηκαν οι προσκεκλημένοι και οι διαγωνιζόμενοι σκηνοθέτες, και η Τελετή Λήξης του, όπου δόθηκαν τα βραβεία από την Επιτροπή, την οποία απαρτίζουν πάντα νέοι κινηματογραφόφιλοι από τη Λάρισα. Οι κυρίως φεστιβαλικές εκδηλώσεις άρχισαν στις 31 Μαρτίου και τέλειωσαν την 1η Απριλίου, τρεις μέρες συνολικά.

Οι ταινίες στις προφεστιβαλικές εκδηλώσεις είχαν σαν κεντρικό θέμα τον ερωτισμό. Προβλήθηκαν οι ταινίες του Pier-Paolo Pasolini, του Nagisa Oshima και του Tinto Brass, ο οποίος ήταν και ο επίσημος καλεσμένος και το τιμώμενο πρόσωπο του Φεστιβάλ, μαζί με το Λάκη Παπαστάθη. Η ταινία «Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα» (1975), του Πιέρ-Πάολο Παζολίνι, μας δείχνει τις σαδομαζοχιστικές δραστηριότητες κάποιων μελών της ιταλικής άρχουσας τάξης, κάπου στην ιταλική επαρχία. Ο Pasolini χρησιμοποιεί αυτή την ακραία ερωτική έκφραση για να μιλήσει για τη διαστροφή της εξουσίας, για την καταπίεση και για τον εκμηδενισμό του ανθρώπου στην Ιταλία του Μουσολίνι. Ο Nagisa Oshima, με την ταινία του «Η αυτοκρατορία των αισθήσεων» (1976), μας μιλά για τα όρια της αγάπης σε ένα ζευγάρι όπου δοκιμάζεται η κτίση του ενός προς τον άλλο, αυτή η ταινία μαζί με την «Αυτοκρατορία του πάθους» (1978) είναι μια συνέχεια, έργα υψηλής τέχνης όπου πάλι ο ερωτισμός χρησιμοποιείται αλληγορικά για να ερμηνεύσει κανείς την σύγχρονή του ιαπωνική κοινωνία.

ΤΑ ΤΙΜΩΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Ο Tinto Brass ήταν ο ένας από τους δύο καλεσμένους και τιμώμενα πρόσωπα του Φεστιβάλ. Έχει κάνει μόνο ερωτικές ταινίες που, από μια πρώτη ματιά θα μπορούσε κανείς να τις χαρακτηρίσει πορνογραφικές. Όμως αν κάνει τον κόπο να κοιτάξει καλύτερα το φιλμικό έργο θα δει ότι κάτω από την ερωτική μορφή κρύβεται μια έντονη κριτική σε κοινωνικές καταστάσεις, στην εξουσία, σε συμπεριφορές ανθρώπων. Δεν ντρέπεται να παρουσιάσει το ανθρώπινο σώμα γυμνό, όπως δεν ντρέπεται να περιγράψει με σχεδόν ρεαλιστικό τρόπο την ερωτική πράξη. Όταν όμως αυτή μπολιάζεται με την κριτική στα δρώμενα στην κοινωνία, τότε φτάνουμε στον ποιητικό ρεαλισμό. Μια ταινία, τυπικό δείγμα της δουλειάς του είναι το «Σαλόν Κίττυ» («Salon Kitty») (1976), η ιστορία του μπορεί να αναφέρεται σε ένα μπουρδέλο προορισμένο για τους ανώτατους αξιωματικούς των Ναζί, πίσω όμως κρύβεται όλη η απανθρωπιά του ναζιστικού καθεστώτος. Προβλήθηκε ακόμα η τελευταία του ταινία «Monamour» (2005), όπου μιλά για την καταπίεση της γυναίκας και το παράλογο αίσθημα της κτίσης από τον άντρα.

Ο Brass ξεκίνησε την καριέρα του με ταινίες υψηλής καλλιτεχνικής αξίας, όπως η «Il disco volante» (1964), συνεργάστηκε με το Milos Forman, στην ταινία «I miss Sonia Henie» (1971), στην ταινία του Φόρμαν που κλείνει ο ανατολικοευρωπαϊκός κύκλος του, με τον Ουμπέρτο Έκο στο σενάριο, στις πρώτες του ταινίες, όπως και με καλλιτέχνες, οι οποίοι είχαν τιμηθεί ή τιμήθηκαν αργότερα με διεθνείς βραβεύσεις, όπως η Έλεν Μίρεν. Όμως η ιταλική αριστερά τον είχε βάλει στο περιθώριο, δεν το θεώρησε ποτέ καλλιτέχνη, η παπική εκκλησία τον είχε αφορίσει και οι ταινίες του ποτέ δεν προβλήθηκαν στις κινηματογραφικές αίθουσες. Παρόλα αυτά είναι καλεσμένος σε πολλά διεθνή Φεστιβάλ, οι ταινίες πουλιούνται σε όλο τον κόσμο σε dvd ή σε βίντεο, είναι, εν ολίγοις το πρώτο όνομα στον ερωτικό κινηματογράφο.

Το άλλο τιμώμενο πρόσωπο του Φεστιβάλ ήταν ο Λάκης Παπαστάθης. Ο Έλληνας σκηνοθέτης που ξεκίνησε από το ντοκιμαντέρ, τη δεκαετία του 1960 και με δύο αριστουργηματικές ταινίες-ντοκιμαντέρ «Οι περιπτώσεις του Όχι» και το «Γράμμα από την Αμερική» (1972), μαζί με λίγους άλλους συναδέλφους του οριοθέτησε την άνιση του ελληνικού ντοκιμαντέρ και συνέβαλε στην ανάδειξή του ως κινηματογραφικό είδος. Γεννήθηκε στο Βόλο και για τρεις δεκαετίες διευθύνει, μαζί με τον Τάκη Χατζόπουλο, την εκπομπή Παρασκήνιο, όπου δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους νέοι Έλληνες σκηνοθέτες, ενώ προβάλλονται και έργα καταξιωμένων συναδέλφων τους, όλα ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές παραγωγές, γυρισμένες όμως με κινηματογραφικά κριτήρια.

Έχει γυρίσει και ταινίες (που δεν είναι ντοκιμαντέρ), το «Θεόφιλο» (1987) και «Το μόνον της ζωής του ταξίδιον» (1999). Η πρώτη αναφέρεται στο λαϊκό ζωγράφο Θεόφιλο, συνδυάζοντας στοιχεία της τέχνης του και της προσωπικότητάς του με τον ελληνικό πολιτισμό και ιστορία. Η δεύτερη αναφέρεται Βυζηινό, στη ζωή του, στο λογοτεχνικό του έργο και στις ψυχολογικές του παρεκκλίσεις. Βλέπουμε ντοκιμαντερίστικα στοιχεία και στις δύο ταινίες, όπως βλέπουμε μια πολύ καλά δομημένη αφήγηση σε όλα τα ντοκιμαντέρ του.

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ χωρίζονταν σε δύο τμήματα στο Πανόραμα Νέων Κινηματογραφιστών και στο Μεσογειακό Διαγωνιστικό Τμήμα. Και τα δύο τμήματα ήταν διαγωνιστικά και όλα είχαν ταινίες μικρού μήκους.

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΝΕΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΩΝ

Το Πανόραμα Νέων Κινηματογραφιστών έχει ταινίες από χώρες που δεν είναι Μεσογειακές, αλλά έχει και από Μεσογειακά κράτη, ταινίες που δε διαγωνίζονται στο «επίσημο» διαγωνιστικό τμήμα. Δεν μπορούμε να απαντήσουμε στο «γιατί», είναι καθαρά θέμα οργάνωσης του Φεστιβάλ. Σε αυτό το τμήμα συμμετείχε η ταινία του Ιωακείμ Μυλωνά, «Φάρμακον», συμπαραγωγή Ελλάδας και Κύπρου, μια πειραματική ταινία που μιλά για τις ψυχολογικές ανησυχίες που οδηγούν τελικά στην ψυχική ασθένεια, όλα αυτά σε μια νεαρή γυναίκα. Η μόλυνση του δέρματός της είναι μια ένδειξη της ψυχικής της αρρυθμίας. Η ταινία «Βουτιά» («Diving»), του Robert Vukajlo, βουλγάρικη και σουηδική συμπαραγωγή, αναφέρεται στη θέληση ενός πατέρα, πρωταθλητή στις καταδύσεις, να ακολουθήσει το δρόμο του ο γιος του. Με πολύ όμορφο τρόπο βλέπουμε το ψυχολογικό αδιέξοδο του μικρού και τις απέλπιδες φιλοδοξίες του πατέρα. Το τραγικό συμβάν, ο πνιγμός του μικρού, συμβολοποιείται πολύ όμορφα και η ψυχή του παρομοιάζεται με ένα λευκό περιστέρι. Η γερμανική παραγωγή, «Κινέζικο φαγητό για το σπίτι» («Chinese take away»), του Felix Binder, με φουτουριστικό τρόπο θα μας μιλήσει για την απομόνωση στη σύγχρονη κοινωνία. Με αφορμή τη σωτήρια επέμβαση της Άννας η οποία θα σώσει τελικά τη ζωή ενός Κινέζου μάγειρα, αυτός θα κάνει οτιδήποτε αυτή θέλει, αλλά δεν μπορεί να υπακούσει στο αίτημά της, να την αφήσει επιτέλους ήσυχη.

Η ταινία του Pierre Cuculot, «Ένα ζεστό κρεβάτι» («A warm bed»), βελγική παραγωγή, διαπραγματεύεται το θέμα του Άλλου σε μια κοινωνία. Εδώ έχουμε μια άστεγη που δεν την εμπιστεύεται κανείς, εκτός από μια γιαγιά, η οποία της προσφέρει στέγη και, αργότερα, προστασία. Οι χαρακτήρες των δύο γυναικών αλλάζουν προοδευτικά και τελικά η επικοινωνία μεταξύ τους εδραιώνεται, ένα ελπιδοφόρο μήνυμα. Τέλος θα αναφερθούμε σε μια ακόμα βελγική ταινία, το «Άουτς» («Ouch!»), της Virginie Gourmel, η οποία κάνει μια εικαστικού ενδιαφέροντος ταινία, μέσα από κολάζ φωτογραφιών θα μας μιλήσει για ένα βαμπίρ που θα ερωτευτεί μια κοπέλα. Θα της εκδηλώσει, με το δικό του τρόπο τον έρωτά του.

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Σε αυτό το τμήμα έχουμε δύο ελληνικές ταινίες. «Η κούπα», του Γιάννη Μπουγιούκα, μια χιουμοριστική ταινία που κάνει ένα καυστικό σχόλιο για τη γραφειοκρατία στο ελληνικό δημόσιο, μας δείχνει όμως και το δρόμο για να ξεφύγει κανείς από αυτή. Το χιούμορ αφήνει μια πικρή γεύση, ακριβώς στο τέλος της ταινίας. Ο Μπουγιούκας έχει βραβευτεί και στο Φεστιβάλ Δράμας, είχε δε την ευτυχία να δει την ταινία του να προβάλλεται, πριν μια ταινία μεγάλου μήκους, στις κινηματογραφικές αίθουσες. Η άλλη ελληνική ταινία είναι αυτή του Ηλία Δημητρίου, η «Πρόβα παλτού». Εδώ έχουμε μια κοπέλα που προσπαθεί να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για το επάγγελμα του ράφτη. Βρίσκει ένα από τους τελευταίους ράφτες, αυτό στην αρχή δε θέλει, μετά δέχεται, αρχίζει να την ερωτεύεται, συμμετέχει με όλες του τις δυνάμεις για να πέσει ξανά στην καθημερινή μονοτονία, όταν αυτή θα φύγει και θα έχουν τελειώσει τα γυρίσματα.

Πολύ ενδιαφέρουσα η δουλειά του Michela Franzoso, στην ταινία «Ένα πρωινό στα τέλη Μαρτίου» («A morning at the end of March»), ιταλογαλλική παραγωγή. Η κίνηση της κάμερας μας οδηγεί σε ένα ατέλειωτο τράβελινγκ σε άλλους χώρους και χρόνους. Μια ευκαιρία για να μπορέσει να μιλήσει κανείς για το φιλμικό και εξωφιλμικό χρόνο και χώρο. Ενδιαφέρουσες στις απόψεις τους οι ταινίες «Αμόρ Φατί» («Amor Fati»), του Dennis Todorovic, γερμανική και κροάτικη συμπαραγωγή, και «Ατύχημα» («Accident»), του Patrick Halpine, γαλλική παραγωγή. Έλειπε όμως και από τις δύο ταινίες το καλλιτεχνικό στοιχείο που θα τους έδινε μεγαλύτερη αξία.

Πολύ όμορφη η ταινία «Οι αναμνήσεις των σκυλιών» («The memories of dogs»), της Simone Massi, ιταλογαλλική παραγωγή. Ταινία ανιμέισιον, με σταθερή εικόνα, στην οποία δίνει την ψευδαίσθηση της κίνησης με τα γκρι διακοσμητικά στοιχεία που κινούνται πάνω-κάτω. Εκτός από την αισθητική και την τεχνική αρτιότητα, η σκηνοθέτιδα κάνει ένα πολύ έξυπνο σχόλιο για την παιδική ηλικία και τις κακοποιήσεις που μπορεί κάποιο παιδί να υποστεί. Από την Πορτογαλία, η ταινία «Σαρξ εκ της σαρκός μου» («Flesh of my flesh»), της Margarida Leitao, μας μιλά για την προδοσία μια γυναίκας από τον εραστή της. Η ταινία μας θύμισε την αισθητική και την αφήγηση του κλασικού πορτογαλικού κινηματογράφου, η κάμερα ηθογραφεί, το μοντάζ μας δίνει το χρόνο να βιώσουμε τα γεγονότα και την ένταση της στιγμής.

ΚΑΤΙ ΣΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η θεματική που κυριάρχησε στις ταινίες αυτής της φεστιβαλικής διοργάνωσης είναι η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, τα κοινωνικά προβλήματα που εστιάζονται στον Άλλον, στο ξένο σώμα μιας κοινωνίας, ο οποίος μπορεί να είναι ξένος μετανάστης ή περιθωριακό στοιχείο της ίδιας της κοινωνίας.

Πολύ καλές ταινίες αυτή τη χρονιά, καλύτερες από τη περσινή, δεν κυριαρχούν πλέον μόνο οι γαλλικές παραγωγές, αυτό σημαίνει ότι έγινε ένα πιο προσεχτικό ψάξιμο και σε άλλες χώρες, μεσογειακές ή μη, για να βρεθούν καλές ταινίες που θα μπορούσαν να προβληθούν εδώ. Καλή οργάνωση και γεμάτη η αίθουσα από το λαρισαιίκο κοινό, όχι μόνο από τους προσκεκλημένους, όπως συμβαίνει σε πολλά ελληνικά Φεστιβάλ. Περιμένουμε την επόμενη διοργάνωση, η οποία ελπίζουμε να γίνει στη Λάρισα χωρίς προβλήματα, τα οποία αν και υπήρχαν φέτος δε φάνηκαν καθόλου στη διοργάνωση.

Να αναφερθούμε τέλος σε μια έκπληξη του Φεστιβάλ, στην προβολή της ταινίας «K. Tape1», του Jim Wilson (1941-1992). Πρόκειται για μια πειραματική ταινία, η έκπληξη όμως δεν είναι μόνο αυτή. Ο Wilson γεννήθηκε στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, παράτησε τις σπουδές του στην αρχιτεκτονική και παρακολούθησε μαθήματα σκηνοθεσίας στο Σόχο, όπου γοητεύτηκε από τον αντεργκράουντ κινηματογράφο. Παντρεύτηκε τη συγγραφέα Κάτια Αντωνοπούλου, αγόρασαν ένα σπίτι και έζησαν στο Μεταξοχώρι της Λάρισας, όπου ο σκηνοθέτης θα διαμορφώσει το στάβλο σε στούντιο και θα αρχίζει να πειραματίζεται. Στην αρχή θα δουλέψει με το super 8 και θα στέλνει τα φιλμ για εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη, δουλεύοντας ουσιαστικά στα τυφλά. Η ταινία που προβλήθηκε κάνει το γύρο του κόσμου, βραβεύεται και τον καθιερώνει στο χώρο του αντεργκράουντ κινηματογράφο. Άλλες ταινίες που έχει γυρίσει είναι μικρού μήκους βασισμένες σε διηγήματα του Πέτρου Αμπατζόγλου.

ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Πανόραμα Νέων Κινηματογραφιστών

Χρυσός ίππος: «Η βουτιά» («Diving»), του Robert Vukajlo, (Βουλγαρία - Σουηδία),
το βραβείο συνοδεύεται από το ποσό των 1.500 ευρώ, που προσφέρει το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Αργυρός ίππος: «Κινέζικο φαγητό για το σπίτι» («Chinese take away»), του Felix Binder, (Γερμανία)
Τιμητικές διακρίσεις
«Τι κάνει ο μπαμπάς σου;» («What’s your daddy do?»), του Martin Stitt (Μεγάλη Βρετανία).
«Είναι επιλογή σου» («Make your choice»), του Paulo Miranda (Βραζιλία).
«Συμβόλαιο με τη Μαφία» («The tell-tale heart»), της Benedicte Delmas (Γαλλία).

Μεσογειακό Διαγωνιστικό Τμήμα
Χρυσός ίππος: «Θέλω να γίνω πιλότος» («I want to be a pilot»), του Diego Quemada Diez (Μεξικό - Ισπανία), το βραβείο συνοδεύεται από το ποσό των 2.000 ευρώ που θεσμοθετεί η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς
Αργυρός ίππος: «Σολνίσκα» («Solnishka»), της Ruth Litan (Ισραήλ)
Τιμητικές διακρίσεις
«Ατύχημα» («Accident»), του Patrick Halpine (Γαλλία)
«Δείξε μου τα χαρτιά σου!» («Let see your ID!»), της Claire Fouquet (Γαλλία - Βέλγιο)
«Το δίλημμα της Νόρα» («Nora’s dilemma»), του Rachid Cheikh (Μαρόκο)
«Πρόβα παλτού», του Ηλία Δημητρίου (Ελλάδα).

ΒΡΑΒΕΙΑ ΕΤΕΚΤ

Καλύτερης φωτογραφίας: Juan Carlos Gomez «Ενάντια στο σώμα» («The body against») του Eduardo Chapero-Jackson (Ισπανία)
Καλύτερου μοντάζ: Miguel Angel San Antonio «Ενάντια στο σώμα» («The body against») του Eduardo Chapero-Jackson (Ισπανία)
Καλύτερης ηχοληψίας: David Rodriguez «Ενάντια στο σώμα» («The body against») του Eduardo Chapero-Jackson (Ισπανία).

ΒΡΑΒΕΙΑ ΣΕΗ
Καλύτερης γυναικείας ερμηνείας: Julie Dray για την ταινία «Το δείπνο» («The dinner»), της Cecile Venant (Γαλλία)
Καλύτερης ανδρικής ερμηνείας: Γιώργος Αρμένης για την ταινία «Πρόβα παλτού», του Ηλία Δημητρίου (Ελλάδα).

ΒΡΑΒΕΙΟ KODAK
Καλύτερης ελληνικής ταινίας «Πρόβα παλτού», του Ηλία Δημητρίου.

15ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΛΑΡΙΣΑΣ - ΒΡΑΒΕΙΑ - ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ