ΠΙΣΩ

ΨΥΧΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

ΜΙΑ ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΠΟΡΕΙΑ

Ο Clinton «Clint» Eastwood τζούνιορ γεννήθηκε στις 31 Μαΐου 1930. Έγινε γνωστός πρώτα ως ηθοποιός και μετά ως κινηματογραφιστής. Πιο γνωστός έγινε από τους χαρακτήρες του σκληρού άντρα, του αντιήρωα, σε ταινίες δράσεις και σε ουέστερν, ειδικά τις δεκαετίες του 1960, 1970 και 1980. Οι ερμηνείες του στα λεγόμενα σπαγγέτι ουέστερν του Sergio Leone θα μείνουν αξέχαστες τόσο στους κινηματογραφόφιλους όσο και στους λάτρεις του εμπορικού κινηματογράφου. Ο ανδρισμός, ο σκληροτράχηλος και αποφασιστικός άνδρας είναι η εικόνα που λάνσαρε στα πρώτα του βήματα ο Eastwood. Η άλλη πτυχή της προσωπικότητάς του είναι η πολιτική. Είναι ένθερμος υποστηρικτής του κόμματος του Μπους και, μάλιστα, είχε εκλεγεί Δήμαρχος στη Carmel by the Sea, στην Καλλιφόρνια, από το 1986 μέχρι το 1988.

Η ΠΡΩΙΜΗ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ

Γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο, στην Καλιφόρνια. Ο πατέρας του, ο Clinton Eastwood, ήταν βιομηχανικός εργάτης, μετανάστης, και η μητέρα του, η Margaret Ruth Eastwood, της οποίας το οικογενειακό της όνομα ήταν Runner, ήταν επίσης βιομηχανικός εργάτης. Ήταν ένα βαρύ μωρό, ζύγιζε 5 κιλά, και οι καταγωγές του είναι ποικίλες: αγγλικές, σκοτσέζικες, γερμανικές και ιρλανδικές. Μεγάλωσε σε ένα προτεστάντικο σπίτι, σε ένα μεσοαστικό περιβάλλον και μετακινιόταν αρκετά συχνά, αφού ο πατέρας του άλλαζε δουλειές στη δυτική ακτή. Το 1949 αποφοιτεί από το Oakland Technical High School και σε ηλικία 18 και 19 ετών δούλεψε σε αλεστήριο στο Springfield, στο Oregon. Στη συνέχεια εργάστηκε σε πρατήρια αερίου, πυροσβέστης και έπαιζε πιάνο σε μπαρ στην Oakland.

Στον πόλεμο εναντίον της Κορέας εντάχθηκε στον αμερικάνικο στρατό. Υπηρέτησε στην αεροπορία, το αεροπλάνο, μέσα στο οποίο βρισκόταν, έπεσε στον Ειρηνικό Ωκεανό, βόρεια του Σαν Φρανσίσκο, γλίτωσε, αλλά ήταν ένα σοκ για το νεαρό Eastwood. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας ανέπτυξε φιλίες με τους Martin Milner και David Jansen, οι οποίοι έγιναν μετά ηθοποιοί.

Η ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΡΙΕΡΑ

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 ξεκινά η σταδιοδρομία του ως ηθοποιός. Εμφανίζεται σε b-movies, όπως σε αυτά «Revenge of the creature», «Tarantula» και «Francis in the navy». Το 1958 παίρνει το ρόλο του Rowdy Yates, την τηλεοπτική σειρά «Rawhide». Ως Rowdy Yates έγινε γνωστός σε όλη την Αμερική, αν και ο Eastwood ιδιαιτέρως το σχολίαζε ως ο «ηλίθιος των αεροπλάνων». Αυτή η δραστηριότητά του κράτησε για επτά χρόνια, αρχής γενομένης από τον Ιανουάριο του 1959. Σε αυτή τη χρονική περίοδο εμφανίζεται και σε διάφορες ταινίες, όπως η «Ambush at Cimarron Pass», η οποία χαρακτηρίστηκε ως το πιο βρομερό ουέστερν. Το 1959 συναγωνίζεται τον James Garner στο «Duel at sundown», ένα επεισόδιο μιας τηλεοπτικής σειράς που παρωδούσε τα ουέστερν. Μέχρι να συναντήσει το Sergio Leone δεν έκανε άλλη ταινία.

Ένας παραγωγός που τον είδε στο «Rawhide», σκέφτηκε ότι μοιάζει με τους καουμπόιδες. Το ύψος του, 1 μέτρο και 93 εκατοστά, εξέπεμπε μια σκληροτράχηλη φυσική παρουσία. Τον κάλεσαν στην οντισιόν για την ταινία «A fistful of dollars», το 1964, την ταινία που έκανε ο Leone. Στην αρχή ο σκηνοθέτης σκόπευε να πάρει τον James Coburn για το ρόλο του Ανώνυμου Άντρα. Η παραγωγή όμως δεν μπορούσε να πάρει ένα διάσημο ηθοποιό του Χόλιγουντ. Τότε ο σκηνοθέτης απευθύνθηκε στον Charles Bronson, ο οποίος αρνήθηκε το ρόλο γιατί βρήκε το σενάριο πολύ κακό. Αργότερα ο Bronson θα συνεργαστεί με το Leone στην ταινία «Once upon a time in the West». Μετά από την ακρόαση πολλών ηθοποιών ο σκηνοθέτης σκέφτηκε το Richard Harrison, ο οποίος είχε παίξει στο πρώτο ιταλικό ουέστερν, «Duello nel Texas» («Gunfight at Red Sands»), αλλά δεν είχε εντυπωσιάσει το κοινό. Οι παραγωγοί ζήτησαν τη συμβουλή του Harrison, ο οποίος πρότεινε τον Eastwood που τον είχε δει να παίζει τον καουμπόι. Αργότερα θα πει ο Harrison ότι «ίσως η μεγαλύτερη προσφορά μου στον κινηματογράφο ήταν ότι δεν έκανα την ταινία «Fistful of dollars» και πρότεινα τον Clint Eastwood, στη θέση μου».

Η ταινία ήταν να γυριστεί στην Ισπανία, αναφερόμενη στην ταινία «Yojimbo», του Akira Kurosawa. Τελικά ήταν το λίκνο των σπαγγέτι ουέστερν. Ο Eastwood ήταν αυτός που δημιούργησε τον Ανώνυμο Άντρα, βασικός χαρακτήρας και οπτικό στιλ που θα υπάρχει στην τριλογία των «Dollars». Αγόρασε μαύρα τζιν από ένα μαγαζί στη λεωφόρο Χόλιγουντ, το καπέλο από τη Santa Monica και τα μαύρα τσιγάρα από ένα μαγαζί του Beverly Hills, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο ίδιος δεν ήταν καπνιστής. Η ταινία ήταν συμπαραγωγή της Ιταλίας, Γερμανίας και Ισπανίας, η γλώσσα ήταν τα αγγλικά και ο Leone δε μίλαγε αγγλικά, επικοινωνούσε με τον Eastwood μέσω του στάντμαν, του Benito Stefanelli, ο οποίος δούλεψε σαν ανεπίσημος μεταφραστής στην παραγωγή. Αναφέρεται ότι ο Leone δίδαξε στον Eastwood το στιλ για το ρόλο, αναφέρει ο ίδιος: «Μου αρέσει ο Cint Eastwood επειδή έχει δύο χαρακτηριστικές εκφράσεις, αυτή με το καπέλο και αυτή χωρίς το καπέλο».

Ο Leone αγγαζάρεψε τον Eastwood για την τριλογία του, για τις ταινίες που ακολούθησαν: «For a few dollars more» και «The good, the bad and the ugly». Ο Leone αναφέρεται σε ένα παράνομο και περιθωριακό κόσμο, ο οποίος δεν υπάρχει στα παραδοσιακά ουέστερν. Και οι τρεις ταινίες έγιναν εμπορικές επιτυχίες, ειδικά η τελευταία, και ο Eastwood έγινε παγκοσμίως γνωστός, όπως επίσης και η αναγνωρίσιμη εικόνα του καουμπόι.

Στη σταδιοδρομία του έκανε και άλλους τύπους σκληρών αντρών. Το 1968 κάνει την ταινία «Where eagles dare», χτυπώντας τον Richard Burton, αφού πληρωνόταν με 800.000 δολάρια. Την ίδια χρονιά θα κάνει την ταινία του Don Siegel, «Coogan’s bluff», στην οποία έπαιζε ένα μοναχικό επαρχιώτη σερίφη που έρχεται στη Νέα Υόρκη. Η ταινία επέκρινε τη βία, αλλά με αυτή ξεκίνησε μια δεκάχρονη συνεργασία του Eastwood με το Siegel. Το πρωτότυπο του μάγκα ήταν πλέον ο Eastwood και παίζει στο «Dirty Harry». Εντωμεταξύ σκόπευε να παίξει στο «Batman» και στο «Two face», στην τηλεόραση, αλλά έκλεισε η παραγωγή. Τελικά συνέχισε με το «Paint your wagon», μια μουσική ταινία.

Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1970

Εμφανίστηκε, στη δεκαετία του 1970 σε πολεμική ταινία, «Kely’s heroes» και στο ουέστερν, σκηνοθετημένο από το Siegel, «Two mules for Sister Sara», μαζί με τη Shirley MacLaine. Και οι δύο ταινίες συνδύαζαν το σκληρό άντρα και το καλής ποιότητας χιούμορ. Το 1971 κάνει μια επαγγελματική στροφή. Η εταιρεία παραγωγής, Malpaso, του δίνει τον καλλιτεχνικό έλεγχο που ήθελε, επιτρέποντάς του να σκηνοθετήσει την πρώτη του ταινία, «Play misty for me». Όμως το στερεότυπο του επιθεωρητή Χάρι Κάλαχαν στο «Dirty Harry», κέρδισε και στα εισιτήρια. Αυτή ήταν η φιγούρα που έμεινε περισσότερο στο μυαλό των θεατών, ο αστυνομικός που δεν καταλαβαίνει τίποτε και καταδιώκει τους εγκληματίες, ακολουθούν τέσσερις ταινίες από το 1973 μέχρι το 1988, «Magnum force», «The enforcer», «Sudden impact» και «The dead pool».

Σκηνοθέτησε πάντως δύο αλληγορικά ουέστερν, κατά τη δεκαετία του 1970: «High plains drifter» και «The outlaw Josey Wales». Αυτή η τελευταία ταινία ήταν η πρώτη από τις έξι ταινίες που συμπρωταγωνίστησε με την μελλοντική φιλενάδα του, τη Sondra Locke. Το 1974 συνεργάστηκε με το Jeff Bridges στην «Thunderbolt and lightfoot» που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Michael Cimino, ο οποίος είχε γράψει το σίκουελ του «Dirty Harry» το «Magnum force». Το 1975 δείχνει ένα άλλο ταλέντο του: τα ροκ κλαμπ. Η ταινία «The eiger sanction», στην οποία έπαιζε και τη σκηνοθετούσε, αναφερόταν στο δικό του ροκ κλαμπ. Η ταινία γρήγορα έγινε καλτ σε όσους σύχναζαν στα ροκ κλαμπ. Θα ακολουθήσει η ταινία «The gauntlet», όπου θα είναι ένας μπάτσος που εκμεταλλεύεται μια πόρνη, τη Sοndra Locke, που την πάει από το Las Vegas στο Phoenix για να τη δοκιμάσει.

Το 1978 παίζει στην ταινία «Every which way but loose», μια χαμηλών τόνων κωμωδία. Παίζει τον Φίλο Μπεντόε, ένα φορτηγατζή που πάει στη Δύση για να βρει μια χαμένη του αγάπη, ενώ συνοδεύεται από το φίλο του και μάνατζερ, τον Όρβιλ, και το ουραγκοτάγκο του, τον Κλάιντ. Ο Κλάιντ έκλεψε την παράσταση. Επαινέθηκε από τους κριτικούς και έκανε εμπορική επιτυχία, ήταν η δεύτερη εμπορική ταινία, το 1978. Συμπρωταγωνίστησαν οι πιο συχνοί συνεργάτες του, η Sondra Locke, ο Geoffrey Lewis, ο Dan Vadis και ο Bill McKinney.

Το 1979 παίζει έναν άλλο αξιομνημόνευτο ρόλο: το δραπέτη Φράνκ Μόρις, στην ταινία που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, «Escape from Alcatraz», η οποία ήταν η τελευταία συνεργασία με τον Don Siegel. Ο Μόρις ήταν ένας καλλιτέχνης στο να δραπετεύει, το στέλνουν στο Αλκατράζ, το 1960, το οποίο ήταν χαρακτηρισμένη ως η πιο σκληρή φυλακή στην Αμερική. Ο Μόρις φτιάχνει ένα σχέδιο για να δραπετεύσει από το «Κάστρο» και το 1962, αυτός και δύο άλλοι φυλακισμένοι ξέφυγαν και κατέφυγαν στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο. Το FBI τους καταδίωκε.

Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980 ΚΑΙ ΤΟΥ 1990

Το 1980 έπαιξε σε δύο ταινίες. Στο «Bronco Billy» ήταν η ατραξιόν, ενώ ξαναπήρε το ρόλο του Φίλο Μπεντόε σε μια ταινία που χτύπησε υψηλά ποσά στο box office, «Any which way you can», το σίκουελ του «Every which way but loose». Το 1982 σκηνοθετεί, παράγει και παίζει στην ταινία «Firefox», παράλληλα η τέταρτη συνέχεια του Βρώμικου Χάρι, η «Sudden impact» θα είναι μια μεγάλη επιτυχία και θα τον καθιερώσει ως τον πιο εμπορικό ηθοποιό της δεκαετίας του 1980. Θα είναι όμως και η τελευταία ταινία που συμπρωταγωνιστεί με τη Sondra Locke. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ρόναλντ Ρήγκαν, αναφέρεται στην ταινία «Go ahead, make my day», σε μια από τις ομιλίες του.

Σε τρεις από τις ταινίες του παίζουν τα παιδιά του. Η Kyle κάνει την ανιψιά του στην «Honkytonk man», η Alison θα έχει ένα μικρό ρόλο της ορφανής στο «Bronco Billy» και ένα μεγαλύτερο στο θρίλερ «Tightrope». Ο Eastwood αναθεωρεί το ουέστερν σκηνοθετώντας και παίζοντας στην «Pale rider», το 1985, μια αναφορά στα κλασικά ουέστερν, με την οποία θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Καννών. Η πέμπτη και τελευταία ταινία της σειρά του βρώμικου Χάρι, η «The dead pole», το 1986, θα είναι μια τεράστια εμπορική επιτυχία, όμως δε θα την αγαπήσουν οι κριτικοί. Ο Eastwood αμφιταλαντεύεται ανάμεσα σε κωμικού ς ρόλους, χωρίς μεγάλη επιτυχία, όπως στην «Pink Cadillac» και στην «The rookie», το 1990, και σε πιο προσωπικές δουλειές, σκηνοθετώντας το «Bird», το 1988, ένα βιογραφικό ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στον Charlie «Bird» Parker, ένα είδος μουσικής για το οποίο πάντα ενδιαφερόταν. Η ταινία ήταν υποψήφια για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών. Ακόμη σκηνοθέτησε την ταινία, στην οποία και πρωταγωνίστησε, «White hunter, black heart», μια αναφορά στο John Huston.

Στις αρχές του 1990 κάνει μια αξιομνημόνευτη εμφάνιση. Αναθεωρεί το ουέστερν και τελικά σκηνοθετεί τον εαυτό του, το 1992, στην ταινία «Unforgiven». Σε αυτή την ταινία συμπρωταγωνίστησαν οι Gene Hackman, Morgan Freeman και Richard Harris. Έβαλαν νέα δεδομένα στο ουέστερν, αναθεώρησαν τα στερεότυπα, ξέφυγαν από τη ρομαντική ατμόσφαιρα. Ήταν μια μεγάλη επιτυχία τόσο στο box office όσο και στις κριτικές, ακόμη ήταν υποψήφια για Όσκαρ καλύτερου ηθοποιού, για τον ίδιον, κέρδισε τέσσερα, Καλύτερης Φωτογραφίας και Σκηνοθεσίας, ανάμεσα σε αυτά.

Την επόμενη χρονιά, το 1993, ενσαρκώνει ένα μυστικό πράκτορα στο θρίλερ «In the line of fire», σκηνοθετημένο από το Wolfgang Petersen. Η ταινία ήταν από τις πρώτες δέκα στο box office εκείνης της χρονιάς. Σκηνοθετεί τον Kevin Costner, στο «A perfect world», την ίδια χρονιά. Εξακολουθεί να δοκιμάζει τις δυνατότητές του όταν ανταγωνίζεται τη Meryl Streep σε μια ιστορία αγάπης, στην «The bridges of Madison County», το 1995, βασισμένη σε μια εκδοτικά πετυχημένη νουβέλα, ήταν και μια επιτυχία του box office. Εξακολουθεί όμως να κάνει διαφορετικά πράγματα, σκηνοθετώντας την «Midnight in the garden of good and evil», το 1997, αλλά και το πολιτικό θρίλερ, «Absolute power», πάλι το 1997, στο οποίο συμπρωταγωνιστούσε με τους Gene Hackman, Ed Harris και Dennis Haysbert.

Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 2000

Το 2000 ξεκινά με τον Eastwood να σκηνοθετεί και να πρωταγωνιστεί στην ταινία «Space cawboys», με συμπρωταγωνιστές τους Tommy Lee Jones. Donald Sutherland και James Garner. Στην ταινία παίζει το Φρανκ Κόρβιν, ένα συνταξιούχο της NASA, μηχανικό που καλείται να σώσει ένα νεκρό ρωσικό δορυφόρο. Μετά από μικρές εμπορικές επιτυχίες, αυτή η ταινία είναι μια μεγάλη εμπορική επιτυχία που γράφει 130 εκατομμύρια δολάρια στο box office. Το 2002 θα παίξει ένα πρώην πράκτορα του FBI, ένα σαδιστή δολοφόνο στην ταινία «Blood work», που βασίστηκε στο βιβλίο του Michael Connelly.

Το 2003 θα σκηνοθετήσει την ταινία «Mystic river», αστυνομική τραγωδία με φόντο τη Βοστόνη. Εγκλήματα και σεξουαλικές κακοποιήσεις σε μια ταινία που κέρδισε δύο βραβεία της Ακαδημίας και υποψηφιότητες για την Καλύτερη Σκηνοθεσία και Καλύτερης Φωτογραφίας. Το 2005 θα κάνει μια επιτυχία τόσο στο εμπορικό κύκλωμα όσο και στους κριτικούς, με την ταινία «Million dollar baby». Έπαιζαν επίσης οι Hilary Swank και Morgan Freeman, και κέρδισε τέσσερα βραβεία της Ακαδημίας, συμπεριλαμβανομένου και αυτού της Καλύτερης Φωτογραφίας. Ο ίδιος κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερου Σκηνοθέτη και ήταν υποψήφιος για αυτό του Καλύτερου Ηθοποιού, για το ρόλο του προπονητή που γοητεύεται από μια γυναίκα πυγμάχο. Περισσότερα από 216 εκατομμύρια δολάρια στο box office, αυτή η ταινία θα είναι η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του.

Το 2006 θα σκηνοθετήσει δύο ταινίες για τη μάχη της Ίβο Τζίμα, στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πρώτη είναι η «Flags of our fathers», εστιασμένη σε αυτούς που ανάρτησαν την αμερικάνικη σημαία στο βουνό Σουριμπάκι. Η δεύτερη ήταν η «Letters from Iwo Jima», η οποία αναφέρεται στους Ιάπωνες στρατιώτες που πολέμησαν εκεί και στην προσπάθειά τους να επικοινωνήσουν με τις οικογένειές τους. Και οι δύο ταινίες αγαπήθηκαν από τους κριτικούς και ήταν υποψήφιες για πολλά Όσκαρ. Ο σκηνοθέτης Spike Lee κατηγόρησε τον Eastwood ότι δεν έβαλε ούτε έναν μαύρο στην ταινία. Αυτός απάντησε ότι ο Lee δεν ήταν ακριβής και ότι θα έπρεπε αυτός να σκηνοθετήσει αυτή την άποψη.

Το 2008 θα σκηνοθετήσει την υποψήφια για Όσκαρ ταινία, «Changeling», στην οποία πρωταγωνίστησε η Angelina Jolie. Την ίδια χρονιά τέλειωσε την προσωπική του επιτυχία, το «Gran Torino». Σε αυτή την ταινία ήταν σκηνοθέτης, ηθοποιός, παραγωγός και συνθέτης του κεντρικού μουσικού της θέματος. Τον Ιανουάριο του 2009 βγήκε στις αίθουσες και έγινε το μεγαλύτερο άνοιγμα, για Σαββατοκύριακο, στο box office, σε όλη την καριέρα του, με 30 εκατομμύρια δολάρια σε ένα Σαββατοκύριακο.

Έχει τη δική του εταιρεία παραγωγής δίσκων, συνεργαζόμενος με τη Warner Bors Records, τη Malpaso Records. Η Malpaso παράγει όλα τα soundtracks από τις ταινίες του, από την ταινία «The bridges of Madison County» και μετά. Το 1996 έβγαλε ένα δίσκο τζαζ, τον οποίο τον ονόμασε «Eastwood after hours-Live at Carnegie Hall».

Γιάννης Φραγκούλης

CLINT EASTWOOD