ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

Καρλ Θήοντορ Ντράγιερ - Carl Theodor Dreyer (1889- 1968)

Ο Κάρλ Θήοντορ Ντράγιερ εννήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου στην Κοπεγχάγη με το όνομα Καρλ Νίλσεν, νόθος γιος της οικονόμου Ζόζεφιν Νίλσεν. Σε ηλικία δυο ετών υιοθετήθηκε από το ζεύγος Ντράγιερ, αποκτώντας το όνομα του πατριού του, τυπογράφου στο επάγγελμα. Η υιοθεσία ποτέ δεν ολοκληρώθηκε τυπικά, εξ αιτίας του αιφνίδιου θανάτου της πραγματικής του μητέρας ενώ ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί της. Δεν είναι βέβαιο αν ο Καρλ Θήοντορ πληροφορήθηκε ποτέ τις λεπτομέρειες της υιοθεσίας του και κατά πόσο αυτά τα περιστατικά τον επηρέασαν στο έργο και τη ζωή του.

Χαρισματικός μαθητής, τέλειωσε τις βασικές σπουδές του το 1906 και έφυγε από το σπίτι του απασχολούμενος σε διάφορες δουλειές γραφείου μέχρι να ανακαλύψει πως διέθετε δημοσιογραφικό ταλέντο. Εργάστηκε στις 2 παλαιότερες Δανέζικες εφημερίδες ως ρεπόρτερ, μέχρι που στα 21 του, μαζί με άλλους ιδεαλιστές δημοσιογράφους, εξέδωσε την βραχύβια εφημερίδα Riget το 1910.

Όντας φιλομαθής και ανήσυχο πνεύμα, ασχολείται με θέματα αεροπλοΐας, τα εμπνευσμένα και τεχνικά τεκμηριωμένα άρθρα του, θα τον φέρουν στα στούντιο της Σουηδικής εταιρείας παραγωγής Nordisk Film, ως σύμβουλο κατασκευής αεροστάτων. Εν τω μεταξύ, ο Ντράγιερ συνεργάζεται με την Ekstra Badet, μια έκδοση ταμπλόιντ, η όλο και αυξανόμενη ενασχόλησή του με την ακμάζουσα Σουηδική βιομηχανία κινηματογράφου, του δίνει την ευκαιρία να γράψει μερικά σενάρια κατά παραγγελία για διάφορα στούντιο, πριν υπογράψει αποκλειστικό συμβόλαιο συνεργασίας με τη Nordisk το 1913. Δυο χρόνια αργότερα θα προσληφθεί από την ίδια εταιρεία ως μόνιμος υπάλληλος. Με τις αρμοδιότητές του πλέον να έχουν επεκταθεί και στο μοντάζ, με την καθοδήγηση και την ενθάρρυνση του Τεχνικού Διευθυντή της Nordisk Wilhelm Stoer, στρέφεται στη σκηνοθεσία.

Η πρώτη του ταινία το 1918, "Ο πρόεδρος" είναι ένα μπανάλ μελόδραμα. Παρ' όλα αυτά, τόσο η επιλογή του καστ (επαγγελματίες και ερασιτέχνες) όσο και η φροντίδα σε κοστούμια και σκηνικά, δίνουν το στίγμα των μελλοντικών δουλειών του. Ο πρόωρος θάνατος της πραγματικής του μητέρας και η απόσταση που πάντα ένιωθε από την μητριά του, τον οδηγούν στη συχνή επιλογή ως ηρωίδων γυναικών ηθικών, καταπιεσμένων, με ισχυρή την αίσθηση της αυτοθυσίας. Ακόμα και πριν το "Πάθος της Ζαν Ντ' Αρκ" (1927) που θα τον κατατάξει ως ένα δημιουργό εγκεφαλικών - θρησκευτικών ταινιών τέχνης, στα έργα του αντανακλάται το ενδιαφέρον του Ντράγιερ για την κοινωνική θέση της γυναίκας. Μέχρι το τέλος, ο Ντράγιερ παντα ασχολείται με την κοινωνική προκατάληψη και την αδικία εις βάρος των γυναικών, από την Ζαν Ντ' Αρκ, ως τις “Μέρες Οργής" (1943) και τη "Γερτρούδη" (1964). Στον "Λόγο" (1954) ο Ντράγιερ συνθέτει το απόλυτο πορτρέτο της γυναικείας ηρωίδας.

Επηρεασμένος από τα επικά έργα του Γκρίφιθ, ο Ντράγιερ ανοίγεται σε μεγαλύτερες παραγωγές με το "Σελίδες από το ημερολόγιο του Σατανά" μια μεγάλη παραγωγή στα χνάρια της "Μισσαλοδοξίας". Δυσαρεστημένος από το "συμβατικό" τέλος του επεισοδίου της σταύρωσης, όντας μανιακός τελειομανής, αναζητά μια ευκαιρία για να γυρίσει ένα φιλμ πάνω στη ζωή του Χριστού. Η επιθυμία αυτή για το απραγματοποίητο "Χριστιανικό Φιλμ" θα εξελιχθεί σε πραγματική εμμονή.

Το "Βαμπίρ" (1931) επιβεβαιώνει τη διάθεση του Ντάγιερ για πειραματισμό, αλλά και την επιθυμία του να αποτάξει την φήμη του "σκηνοθέτη των αγίων". Η καταστροφική εμπορική πορεία της ταινίας οδήγησε στην χρεωκοπία και την εταιρεία παραγωγής που ο ίδιος ίδρυσε στο Παρίσι. Επέστρεψε στα πλατό το 1942 με τις "Μέρες Οργής", όπου επανέρχεται στα θέματα καταπίεσης, θρησκευτικής υποκρισίας και φανατισμού. Στις 23 Οκτωβρίου του 1950, σε μια ραδιοφωνική του συνέντευξη, αποκρούει στους χαρακτηρισμούς του έργου του ως "έργου ψυχολογικού ρεαλισμού", υπογραμμίζοντας πως δεν προσπαθούσε να καταγράψει την πραγματικότητα, αλλά να συλλάβει την εφήμερη ουσία της κρυφής αλήθειας πίσω από τα πράγματα και τα γεγονότα.

Από το 1952 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του καταξιωμένου θεάτρου Dagmar στην Κοπεγχάγη. Έχοντας μια σχετική οικονομική ανεξαρτησία σε αντίθεση με τις συμβάσεις των κινηματογραφικών παραγωγών αναπτύσσει ως τη δεκαετία του 60 τις ιδέες του για τον σύνθετο ρόλο και την κοινωνική θέση των γυναικών με έργα όπως το "Καθώς Ψυχορραγώ" του Φώκνερ, "Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα" του Ο' Νηλ, ενώ γράφει και ένα σενάριο πάνω στην Μήδεια του Ευριπίδη που έγινε τελικά ταινία από τον Τρίερ το 1987. Η ασυμβίβαστη καλλιτεχνική στάση του Ντράγιερ του επέτρεψε το γύρισμα μόνο 2 ακόμα ταινιών σε αυτή την περίοδο, ήταν ο "Λόγος" και η "Γερτρούδη”. Στις αρχές του 1968 κι ενώ αναρρώνει από ένα κάταγμα στο πόδι παθαίνει πνευμονία. Το πρωί της 20ης Μαρτίου 1968 ο Καρλ Ντράγιερ πεθαίνει στην Κοπεγχάγη και αναπαύεται στο νεκροταφείο του Φρέντρικσμπεργκ.

Πλήρης φιλμογραφία του Ντράγιερ

ΚΑΡΛ ΘΗΟΝΤΟΡ ΝΤΡΑΓΙΕΡ