ΠΙΣΩ

Μια  θλιβερή επέτειος

Ένα χρόνο μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Τι σημαίνει άραγε αυτό; Τι σημαίνει για εμάς που ζούμε στην Αθήνα, ζούμε ή δραστηριοποιούμαστε στο κέντρο αυτής της πόλης; Ένας χρόνος έχει περάσει και είναι αρκετός για να αρχίσουμε να σκεπτόμαστε τι σημαίνουν λέξεις όπως «δολοφονία από αστυνομικούς», «μπάτσος», «αστυνομοκρατία», «δακρυγόνα δεύτερης γενιάς», «αποκλεισμός περιοχής», «έλεγχος των κατοίκων».

Δυστυχώς η αστυνομία, επί διακυβέρνησης Ν.Δ., δεν ήθελε να μας αφήσει να ξεχάσουμε. Τα συνεχή επεισόδια με τους αστυνομικούς, η συνεχής αστυνομοκρατία της πλατείας Εξαρχείων, η αφόρητη κατάσταση, μετά από τη πιο μικρή διαδήλωση, στους χώρους γύρω από την πλατεία, ο αποκλεισμός της περιοχής από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, όλα αυτά και άλλα, μικρότερης σημασίας, άλλαξαν μια για πάντα αυτή την περιοχή που παλιότερα ήταν ένα κόσμημα, μια γειτονιά μέσα στο κέντρο της Αθήνας, μια γειτονιά μέσα στις πολιτικές ζυμώσεις, μέσα στα κινήματα της πόλης. Εξάρχεια και Νεάπολη, μια μικρή περιοχή της Αθήνας που είδε να γεννιούνται κινήματα αμφισβήτησης της συντήρησης μιας τάξης πραγμάτων που είχε επιβληθεί από την άρχουσα τάξη.

Μουσικοί, φοιτητές, διανοούμενοι, ποδοσφαιριστές, μποέμ τύποι, νοσταλγοί της γειτονιάς, αντιφρονούντες, είχαν σα στέκι τους την πλατεία Εξαρχείων όπου επικρατούσε η ζύμωση με πολιτικές συζητήσεις υψηλοτάτου επιπέδου, με γεωγραφικό προσδιορισμό, αριστερά η άκρα αριστερά, δεξιά το ΠΑΣΟΚ. Εποχές που τα ναρκωτικά σχεδόν δεν κυκλοφορούσαν στην περιοχή της Πλατείας, όπως τη λέγαμε. Τα καλλιτεχνικά στέκια που υπάρχουν ακόμα μαρτυρούν αυτή τη ρομαντική εποχή που έχει πλέον σβήσει.

Τη χαριστική βολή έχει δώσει ο φόβος που έχει μπει στη ζωή των Αθηναίων, με το μικροαστισμό που τους χαρακτηρίζει πλέον, δηλαδή το να πας πλέον στα Εξάρχεια είναι κίνδυνος για τη ζωή σου, μπορεί να είναι ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή και άλλα παρόμοια που χαρακτηρίζονται από υπερβολές και αδικαιολόγητες φοβίες. Ο μπάτσος ντυμένος με στρατιωτική στολή, ζωσμένος με το κλομπ, το πιστόλι, το όπλο του δακρυγόνου, την ασπίδα, το κράνος και δίπλα του η κλούβα, έτοιμος να αντιμετωπίσει ποιος ξέρει ποια άγρια θηρία, είναι η εικόνα που φοβίζει αυτούς που θέλουν να πάνε να διασκεδάσουν στα καλλιτεχνικά στέκια των Εξαρχείων.

Για να επανέλθουμε στο αρχικό ερώτημά μας. Τι άφησε σε εμάς η δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου; Δεν ήταν το «γελαστό παιδί», δηλαδή το σύμβολο μιας σύγχρονης επανάστασης, όπως κάποια ΜΜΕ θέλησαν να υπερβάλλουν. Αυτό είναι σίγουρο. Ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Μια ακόμη δολοφονία, σε ανύποπτο χρονικό διάστημα, από έναν μπάτσο που… (ο καθένας μπορεί να συμπληρώσει εδώ τις σκέψεις του). Ήταν αυτό που, δυστυχώς, όλοι το περιμέναμε. Άρα μπορεί να ήταν ο καθένας στη θέση του. Αυτή η ταύτιση με το νεκρό δεκαπεντάχρονο ήταν που κινητοποίησε τις μάζες για να διαδηλώσουν ενάντια στη βία της εξουσίας, ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης της Ν.Δ., να ενώσουν τις δυνάμεις τους, όλες οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις, εκτός του ΚΚΕ, βέβαια, που προτίμησε να διατηρήσει την πρωτοπορία του, περιχαρακώνοντας το χώρο του και μην αφήνοντας κανένα διαφωνούντα να περάσει, πιστό στη βαθύτερη έννοια της Δημοκρατίας και ακολουθώντας πιστά το ίδιο σκεπτικό με τη ΝΔ!!

Και φτάσαμε ένα χρόνο μετά. Ο δρόμος ονομάστηκε Αλέξη Γρηγορόπουλου. Πάνω από την ταμπέλα υπάρχει η εξήγηση, γιατί ονομάστηκε έτσι. Ακριβώς απέναντι από αυτή τη γωνία ήθελαν να χτίσουν σε ένα πάρκινγκ γραφεία -κάποιοι είπαν του ΠΑΣΟΚ, δεν ξέρω σίγουρα, όμως οι αντιδράσεις των κατοίκων απέτρεψαν αυτό το εγχείρημα. Λίγα μέτρα πιο μακριά ένα πάρκινγκ που ήθελε το ΤΕΕ να δώσει στο Δήμο Αθηναίων, ο οποίος όμως θεωρούσε ότι θα του στοίχιζε πολλά λεφτά για να το φτιάξει, άρα αρνήθηκε την προσφορά, αυτό το πάρκινγκ, μεγάλης έκτασης, διαμορφώθηκε από τους κατοίκους, ανέξοδα, με πολύ προσωπική εργασία, σε ένα όμορφο πάρκο, το οποίο διαμορφώνεται συνέχεια και δίνει ζωή στη γύρω περιοχή. Είναι αυτό το πάρκο που δέχτηκε την επίθεση των ΜΑΤ επειδή, είπαν, εκεί συχνάζουν αναρχικοί! Την ίδια στιγμή ο Ομέρ Πριώνης (το ψευδώνυμο του Δημάρχου Αθηναίων που έδωσαν οι κάτοικοι της Κυψέλης) ξήλωνε ένα πάρκο για να κάνει ένα υπόγειο πάρκινγκ της εκκλησίας, στο οποίο θα φύτευε δέντρα (όπως στην πλατεία Κοτζιά, αυτούς τους θάμνους που μπορείτε να δείτε)!!!

Το Πάρκο, όπως πλέον ονομάζεται, είναι το παράδειγμα του τι μπορούν να κάνουν οι κάτοικοι μιας περιοχής όταν παίρνουν την τύχη της γειτονιάς τους στα χέρια τους, όπως έκαναν οι Εξαρχιώτες, σε αυτή την περίπτωση. Μια επίσκεψη θα σας πείσει. Αυτό το Πάρκο, οι διαμαρτυρίες των κατοίκων ενάντια στις δυνάμεις κατάληψης της συνοικίας τους και άλλα που τα βιώνουμε όσοι συχνάζουμε εκεί, δε μας νομιμοποιούν να μιλήσουμε για μια επανάσταση. Αυτό είναι σίγουρο. Μπορούμε όμως να μιλάμε για μια οργανωμένη αντίδραση με στόχο την καλυτέρευση στην ποιότητα της ζωής και αυτό έγινε χωρίς τη συνδρομή κανενός κόμματος ή κομματικού μηχανισμού. Έτσι, αυτόνομα.

Όλα αυτά τα γεγονότα κινηματογραφήθηκαν. Η ταινία είναι η πρώτη, μετά από αρκετές δεκαετίες, που είναι συλλογική, δηλαδή δημιουργημένη από πολλούς σκηνοθέτες, μεταξύ αυτών και ο γράφων αυτές τις γραμμές. Θα προβληθεί την Τετάρτη 9/12/2009 στην Πάντειο, στο πλαίσιο μια ημερίδας, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί το μοντάζ. Άλλες δυο ταινίες έχουν γίνει για τα γεγονότα μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου. Δε θέλουμε να πούμε ότι έχουμε το δικό μας «Πολυτεχνείο», όχι! Μπορέσαμε όμως να αποτυπώσουμε, όπως μπορούσαμε, τους αγώνες μιας χρονικής περιόδου και κάναμε -και στις τρεις περιπτώσεις- αυτό που λέμε αγωνιστικό κινηματογράφο. Με κίνδυνο να συλληφθούμε πολλές φορές, να μας προπηλακίσουν κάποιοι αντιεξουσιαστές, όταν νόμιζαν ότι κινδύνευαν, κάναμε αυτό που λέμε καθήκον μας, σαν κινηματογραφιστές. Και το καταθέτουμε.

Γιάννης Φραγκούλης

ΜΙΑ ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ