ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

48o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑΙΝΙΕΣ

Οι προβολές ξεκίνησαν από νωρίς το πρωί, το Σάββατο, στις 17 Νοεμβρίου 2007. Η πόλη της Θεσσαλονίκης, παρόλα αυτά, ετοιμαζόταν για τον εορτασμό του Πολυτεχνείου (βλέπε σχετικό άρθρο σε αυτό το site), αστυνομία παντού και κάποιες αφίσες θύμιζαν αυτή την «υποχρέωση», κατά άλλους, την ανάγκη, για εμάς. Κοντά στην πλατεία Αριστοτέλους, στις Πλατείες Odeon, οι δημοσιογράφοι βλέπαμε ταινίες από διάφορα μέρη του κόσμου.

ΟΙ ΗΜΕΡΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

Το τμήμα αυτό του Φεστιβάλ που αντικατέστησε τους Νέους Ορίζοντες, φέρνει ταινίες από διαφορετικές χώρες. Η αλήθεια είναι ότι τόσο καιρό μας λείπει αυτή η έκπληξη που μας έδιναν οι Νέοι Ορίζοντες, η ανακάλυψη μιας ξεχασμένης, μικρής κινηματογραφίας, η οποία μας έδινε μικρά αριστουργήματα και που ίσως σιγά-σιγά αναπτυσσόταν. Έτσι μάθαμε τον ιρανικό κινηματογράφο, τον κορεάτικο, τις στέπες (τις χώρες της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.). Τώρα απλά βλέπουμε ταινίες «παράξενες», αλλά όχι τόσο σημαντικές.

Η ταινία «Μπλε βλεφαρίδες» («Parpados azules»), 2007, του Ernesto Contreras, είναι μια προσπάθεια αναφοράς του ερωτικού τρόπου επικοινωνίας στο Μεξικό. Πολύ αργή, σαφέστατα ηθογραφεί και πρέπει να ελαττώσει τους ρυθμούς της, όμως σε αρκετά σημεία κουράζει με την επιμονή να στέκεται για πολύ σε στοιχεία λίγο-πολύ γνωστά σε πολλούς ανθρώπους, από όλο τον κόσμο. Ενδιαφέρον ο τρόπος αφήγησης μια ερωτικής σχέσης, αποστασιοποιημένος και διεισδυτικός, συγχρόνως, όμως δε μας δίνει κάτι περισσότερο.

Αντίθετα, ο Νοτιοκορεάτης, Lee Chang-dong, φέρνει την ταινία του «Κρυφή ηλιαχτίδα» («Miryang»), 2007, για να μας μιλήσει για την αγάπη της μάνας στο παιδί του, όπως και για την επικοινωνία στη χώρα του και, πολύ περισσότερο, στις μικρές κοινωνίες. Μια μητέρα είναι δασκάλα πιάνου. Ο άντρας της έχει σκοτωθεί σε δυστύχημα και αποφασίζει να μετακομίσει από τη Σεούλ για να πάει να ζήσει στη Μιριάνγκ, στην πόλη από όπου αυτός καταγόταν. Εκεί θα γνωρίσει έναν άλλο τρόπο επικοινωνίας, το ενδιαφέρον, το κουτσομπολιό και τη γρήγορη διακίνηση των προσωπικών πληροφοριών, πράγματα που δεν τα γνώριζε στη μεγαλούπολη. Η δραματική στροφή έρχεται όταν θα απαγάγουν και τελικά θα σκοτώσουν το παιδί της. Πολύ δυνατές οι στιγμές της κηδείας, όπως οι σκηνές που δείχνει την απομόνωση της νεαρής μητέρας. Ο νεαρός σκηνοθέτης πετυχαίνει να περιγράφει με ακρίβεια τα συναισθήματα και να κρατά μια απόσταση για να μην πετύχει την πλήρη ταύτιση του θεατή. Πολύ αξιόλογη προσπάθεια και πολύ φρέσκια ματιά κινηματογράφου.

Αντίθετα, η γερμανική ταινία του Pia Marais, «Οι άξεστοι» («Die unerzogenen»), περιγράφει σχετικά αποστασιοποιημένα ένα σύγχρονο κοινόβιο κάπου στο Βέλγιο όπου ο καθένας κάνει ότι θέλει, οι γονείς της Στίβι δεν ασχολούνται καθόλου μαζί της, την αφήνουν μόνη της να κανονίσει τη ζωή της, τη μάθησή της, δεν την προστατεύουν από τους σεξουαλικούς πειρασμούς. Είναι κουραστικός ο τρόπος της επανάληψης των ίδιων πραγμάτων και ακόμη πιο εκνευριστική η αποφυγή να μπει πιο βαθιά στο θέμα. Η ταινία μένει σε μια απλή περιγραφή, χωρίς να μπορεί να δώσει το συναίσθημα παρά σε λίγες στιγμές.

ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Μια ελληνική ταινία, γυρισμένη στη Γερμανία, από τον Αθανάσιο Καρανικόλα, «Έλλη» («Elli Makra-42277 Wuppertal»), 2007, μας έδειξε μια προσπάθεια αφήγησης της ζωής του μετανάστη στο εξωτερικό, όταν φτάνει να γίνεται λούμπεν προλεταριακό στοιχείο, λόγω της ανεργίας και της περιθωριοποίησής του από την κοινωνία που το δέχεται. Με το ένα πόδι εκεί και το άλλο στην Ελλάδα, αρνούνται τη δεύτερη πατρίδα τους, αλλά ουσιαστικά τη δέχονται, επειδή δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Ερωτικές ιστορίες χωρίς τέλος, απογοητεύσεις, φτηνή διασκέδαση και η επιστροφή στην Ελλάδα, με αφορμή την κηδεία του πατέρα, όπου δεν έβγαινε καθόλου συναίσθημα από αυτά τα δύο τραγικά γεγονότα. Ο Καρανικόλας φαίνεται ότι δεν είχε δει ούτε τις ταινίες του Φασμπίντερ που αναφέρονται σε αυτό το θέμα, στο μετανάστη, δεν μπόρεσε να μπει βαθιά μέσα στην ψυχή του.

Ένα ντοκιμαντέρ με έντονα τα στοιχεία της μυθοπλασίας θα μας μιλήσει για τη δολοφονία του Πρωθυπουργού της Δανίας από έναν αναρχικό. Σιγά-σιγά θα ξετυλιχτεί η προσωπικότητα των δύο αντρών, η ερωτική τους σχέση, η διακοπή της από τον πολιτικό όταν ανέλαβε σημαντική θέση, τις αλλαγές στο χαρακτήρα τους, σιγά-σιγά την επαναπροσέγγισή τους, τόσο ερωτικά όσο και ιδεολογικά, κυρίως το δεύτερο, την πλήρη αλλαγή του συντηρητικού πολιτικού και τελικά τη δολοφονία του όταν προσπαθούσε να υλοποιήσει το όραμά του για έναν καλύτερο κόσμο στην Αφρική. Στην αρχή κουράζει η τηλεοπτική αφήγηση στο «AFR», του Morten Hartz Kapiers, Δανία, 2007, τα αρχικά του ιδρύματος του πολιτικού, σταδιακά όμως μπαίνει μια μυθοπλαστική αφήγηση που μας αφήνει και μας επιτρέπει να προσθέσουμε τα δικά μας στοιχεία και να φτιάξουμε μια δικιά μας ιστορία. Μια ενδιαφέρουσα ταινία, όχι όμως κάτι το ξεχωριστό.

Η ταινία που μας ξάφνιασε ευχάριστα ήταν αυτή του Fatih Akin. Το θυμόμαστε με το δυνατό «Head on», το γνωρίσαμε καλύτερα στα «Τραγούδια της γέφυρας». Εδώ πιάνεται με ένα πολύ δυνατό θέμα. Από τη μία έχουμε τους Τούρκους μετανάστες στη Γερμανία και από την άλλη την τρομερή καταπίεση στην Τουρκία. Ανάμεσά τους υπάρχει ο αριστερός προβληματισμένος κόσμος, στη Γερμανία, που προσπαθεί να τους βοηθήσει. Στην ταινία «Η άκρη του ουρανού» («Auf der anderen seite»), 2007, συμπαραγωγή Γερμανίας και Τουρκίας, έχουμε το φόνο δύο γυναικών. Η μία είναι Τουρκάλα πόρνη, η οποία ζει στη Γερμανία, και τυχαία σκοτώνεται από τον άντρα που την αγάπησε και της πρόσφερε τη στέγη του. Τη θεωρούσε κτήμα του. Αυτός στη φυλακή και το φέρετρο ταξίδεψε από τη Γερμανία στην Τουρκία. Ο γιος του ψάχνει να βρει την κόρη της, στην Τουρκία, τελικά θα μείνει στην Κωνσταντινούπολη, παρατώντας τη δουλειά του, σαν καθηγητής Πανεπιστημίου, στη Γερμανία. Μια κοπέλα που θα βοηθήσει την κόρη της στη Γερμανία, όπου έχει καταφύγει μετά από ένα κυνηγητό των αρχών, διότι ανήκε σε μια αντιστασιακή οργάνωση, στην αρχή θα συνδεθεί μαζί της ερωτικά, μετά θα τη βοηθήσει τόσο στη Γερμανία όσο και στην Τουρκία, όπου θα σκοτωθεί από κάποια παιδιά που παίζουν με το πιστόλι που της έχει δώσει να το μεταφέρει. Το πτώμα της μεταφέρεται στη Γερμανία.

Η μητέρα της πρόωρα χαμένης κοπέλας θα έρθει στην Κωνσταντινούπολη για να δει τι έγινε, θα μείνει όμως να ακολουθήσει το δρόμο της κόρης της, την ίδια στιγμή όμως ο πατέρας του Τούρκου καθηγητή Πανεπιστημίου επιστρέφει στην Τουρκία για να πάει στο χωριό του, όπου θα χαθεί στη θάλασσα. Τρεις διαφορετικές ιστορίες, συνδεδεμένες με κάποια πλάνα που βρίσκονται και στις τρεις από αυτές, όπως στην «Κόκκινη», την «Μπλέ» και τη «Λευκή», τις ταινίες του Κισλόφσκι. Ο Ακίν δείχνει με πολύ απλό τρόπο την απελπισία, τα φέρετρα που πηγαινοέρχονται, η αναζήτηση των χαμένων προσώπων, ο πόνος, ο έρωτας, οι σιωπές, η αναμονή του γιου στην παραλία της βάρκας του πατέρα του, ο οποίος δε θα επιστρέψει ποτέ. Δείχνει ακόμα και την ουτοπία ενός αριστερού ρεύματος, ρομαντικού, περισσότερο, που αδυνατεί να κάνει μια σοβαρή ανάλυση της πραγματικότητας. Μια ταινία που θα τη δούμε το Γενάρη στις αίθουσες.

Τα καρέ των ταινιών τρέχουν, από αίθουσα σε αίθουσα, είναι κάτι σαν το μαγικό χαλί πάνω στο οποίο ταξιδεύουμε σε πραγματικά ή νοητά τοπία σε όλο τον κόσμο. Ένα ταξίδι που θα σταματήσει στις 25 Νοεμβρίου.

Γιάννης Φραγκούλης

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑΙΝΙΕΣ

48ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ