48o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΜΙΑ ΜΕΛΙΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Τη δεύτερη μέρα των εργασιών του Φεστιβάλ οι ρυθμοί ήδη έχουν εντατικοποιηθεί. Ο κόσμος τρέχει από αίθουσα σε αίθουσα, βλέπει ταινίες, συζητά για αυτές. Ένα σημαντικό κομμάτι των κατοίκων της πόλης ζει σε ρυθμούς κινηματογραφικούς. Μαζί με αυτούς και οι φιλοξενούμενοι του Φεστιβάλ, κινηματογραφιστές, διανομείς, δημοσιογράφοι… Και εμείς προσπαθούμε να δούμε όσες περισσότερες ταινίες για να σας μεταφέρουμε την πιο πλήρη εικόνα από την πιο σημαντική γιορτή του κινηματογράφου στην Ελλάδα.
ΕΝΑ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ
Οι προβολές των ελληνικών ταινιών ξεκίνησαν με ταινίες που έχουν ήδη προβληθεί στις αίθουσες. Πρώτη από αυτές η ταινία «Μια μέλισσα τον Αύγουστο», του Θοδωρή Αθερίδη. Ήδη έχουμε γράψει για αυτή την ταινία στη στήλη των κριτικών η γνώμη μας δεν έχει αλλάξει. Το θεατρικό παίξιμο είναι εμφανές, το φανταστικό εμφανίζεται στο τέλος και δεν μπορεί να σώσει την ταινία, αφού ακόμα και εκεί το θέατρο βαρύνει με την παρουσία του. Ο Αντώνης Λουδάρος δεν μπορεί να σώσει την ταινία, παρόλο που έχει σηκώσει όλη την ταινία στους ώμους του. Η δεύτερη ταινία είναι το «Alter ego», του Νικόλα Δημητρόπουλου, μια αποτυχημένη προσπάθεια να αφηγηθεί ο σκηνοθέτης τον τρόπο ζωής της ελληνικής νεολαίας. Όλη η ταινία είναι κομμένη και ραμμένη στο Σάκη Ρουβά, ένα ατού που στάθηκε λίγο, όπως αναφέραμε και στην κριτική μας
Ένα ελληνικό ντοκιμαντέρ, το «Μυστικά και ψέματα», του Σταύρου Στάγκου, καταγράφει την μόλυνση της ατμόσφαιρας στην Ινδία από την Union Carbide. Στο τέλος του 1984 η μόλυνση με φυτοφάρμακα προκάλεσε το θάνατο πολλών ατόμων. Ακολούθησαν μηνύσεις, δικαστικοί και πολιτικοί αγώνες, όμως ακόμα λύση δεν έχει δοθεί. Η εταιρεία συμφώνησε να πληρώσει, όμως πουλήθηκε και η υπόθεση κουκουλώθηκε, ενώ οι νεκροί δεν έχουν βρει ακόμα δικαίωση. Η αφήγηση είναι τηλεοπτική, θα προτιμούσαμε να ήταν ο κινηματογραφικός λόγος πιο ελλειπτικός για να μπει μέσα στο ασυνείδητο, να ξεσηκώσει όλο το είναι μας απέναντι στην απάνθρωπη αδικία.
Μια ταινία του Κώστα Σφήκα είναι ένα γεγονός. Κινηματογραφικό και συνάμα εικαστικό και ποιητικό. Ο παλαίμαχος σκηνοθέτης επιμένει ακόμα στον ποιητικό και πειραματικό κινηματογράφο. Η τελευταία του ταινία «Μεταμόρφωση» μιλά για τον πλασέ Γκρέγκορ Σάμψα ο οποίος μεταμορφώνεται σε ένα ερπετό από τα υλικά των εμπορευμάτων του. Η στοργή της οικογένειάς του, η οποία χάνει τον κύριο πόρο της ζωής της, μεταβάλλεται σε μίσος και τον εξοντώνει. Τελικά τον πετά στα σκουπίδια. Η όλη ιστορία μας θυμίζει τη μεταμόρφωση του Κάφκα. Εδώ έχουμε και την ψυχική μεταμόρφωση. Το εικαστικό κομμάτι είναι δουλεμένο πολύ καλά και δένει άριστα με την κινηματογραφική αφήγηση. Ένα κομμάτι του ελληνικού κινηματογράφου που αργοσβήνει, παραμελείται από τη πολιτεία και πεθαίνει, στερώντας τη δύναμή του από την εθνική μας κινηματογραφία.
ΟΙ ΞΕΝΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Θα ξεκινήσουμε με την ταινία του Baltasar Kormakur. Στην Ελλάδα το γνωρίσαμε με την ταινία «101 Reykjavík», εδώ ήρθε με την καινούργια του δουλειά, «Myrin» (2006), συμπαραγωγή Ισλανδίας και Γερμανία. Ο φόνος ενός ηλικιωμένου είναι η αφορμή για έρευνες που θα φτάσουν πίσω στο παρελθόν. Θα αποκαλυφθεί οι ένοχες του θύματος, όμως αυτό δε θα είναι παρά ένα μικρό κομμάτι ενός παζλ που θα μας δώσει τελικά την εικόνα της ίδιας της Ισλανδίας, μέσα από γενετικό της χάρτη. Η υπόθεση βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, σε ένα ίδρυμα όπου φυλάσσονται όλα τα στοιχεία, ιατρικά και προσωπικά, για κάθε κάτοικο, λόγω του ότι είναι σοβαρός ο κίνδυνος των αιμομιξιών και των ασθενειών που αυτές προκαλούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδρυση αυτού του αρχείου αποφασίστηκε μετά από δημοψήφισμα. Η κινηματογράφηση είναι πολύ καλή, μας διηγείται με ποιητικό τρόπο αυτή την κατάσταση.
Μια συμπαραγωγή Βελγίου, Γερμανίας, Λουξεμβούργου, Αγγλίας και Γαλλίας, η ταινία «Irina Palm» (2007), μας αφηγείται τη ζωή μιας ηλικιωμένης η οποία θα πρέπει επειγόντως να βρει λεφτά για τη θεραπεία του εγγονού της, ο οποίος είναι σοβαρά άρρωστος. Τελικά δέχεται να δουλέψει σε ένα σεξ κλαμπ. Με πολύ απλό τρόπο κινηματογραφημένη από το Sam Garbarski, μας μεταφέρει όλο το ψυχολογικό φορτίο και, συνάμα, ένα μέρος από την εικόνα της σύγχρονης αγγλικής κοινωνίας.
Η ταινία της Hana Makhmalbaf, κόρη του Mohsen Makhmalbaf και αδελφή της Samira Makhmalbaf, κάνει τη δεύτερη ταινία μεγάλου μήκους. Η πρώτη της ταινία, μικρού μήκους, είχε προβληθεί στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο, όταν ήταν 8 χρόνων! Η πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους ήταν ένα ντοκιμαντέρ για την ταινία της αδελφής της. Τώρα κάνει ένα θέμα που μοιάζει με την ταινία της Samira, «At five in the afternoon». Στην «Buddha collapsed out of shame» (2007), Ιράν, Γαλλία, χιλιάδες οικογένειες ζουν κάτω από το άγαλμα του Βούδα που γκρέμισαν με βομβαρδισμό οι Ταλιμπάν. Παρακολουθούμε ένα κοριτσάκι που θέλει να πάει στο σχολείο, για αυτό ψάχνει να βρει λεφτά για να αγοράσει ένα τετράδιο. Εδώ βλέπουμε τις επιρροές από το «Άσπρο μπαλόνι», του Παναχί. Όταν θα βρει τα λεφτά και θα αγοράσει το τετράδιο, τότε θα πρέπει να βρει το σχολείο, περνά από διάφορα σχολεία αγοριών, τα οποία δε τη δέχονται, από κάποια παιδιά που παίζουν (στα σοβαρά) του Ταλιμπάν, φυλακίζεται, ζητά βοήθεια από έναν αστυνομικό, δεν ανταποκρίνεται κανείς και θα βρει ένα σχολείο όπου θα τη δουν σαν ξένο σώμα. Στην επιστροφή θα την ξαναπιάσουν αυτά τα αγόρια, τα οποία θα φυλακίσουν το φίλο της, και αυτή θα θυσιαστεί για να έχει αυτός την ελευθερία του. Μια ταινία που σε καθηλώνει με το μεστό λόγο της και τις υποβλητικές εικόνες της.
Τέλος η ταινία «Exodus» (2007), του Pang Ho-cheung, από το Χονγκ Κονγκ, μας μεταφέρει σε ένα ονειρικό και φανταστικό τοπίο της Κίνας. Οι κοινωνικές σχέσεις, η αστυνομία, η απελπισία του ανθρώπου περνούν από αυτή την αργή ταινία, πολλές φορές αδικαιολόγητα αργή, σε βαθμό που κουράζει το θεατή.
Γιάννης Φραγκούλης
ΜΙΑ ΜΕΛΙΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ