48o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΜΕ ΤΥΜΠΑΝΟΚΡΟΥΣΙΕΣ!!!
Τέσσερα άσπρα μπαλόνια, ένας βιντεοπροτζέκτορας και μια οθόνη, μια ταινιούλα αβάν γκαρντ να παίζει σε αυτή και, κατά διαστήματα, στα μπαλόνια, μια ομάδα με κρουστά να εισβάλουν στην αίθουσα, αυτό ήταν το άνοιγμα της τελετής έναρξης. Πολύ αφηρημένη η σκηνοθεσία της, όμως πολύ δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να βρει κάποιες αφηγηματικές συνδέσεις μεταξύ τους.
Ο εκπρόσωπος του Δήμου Θεσσαλονίκης, αφού μίλησε περί του κινηματογράφου και της τέχνης του, ξεκίνησε τους λόγους των επισήμων. Η διευθύντρια του Φεστιβάλ, Δέσποινα Μουζάκη, έκανε μια εισαγωγή για το Φεστιβάλ, με μια ομιλία χαμηλών τόνων. Αυτό όμως που έκανε εντύπωση είναι οι πολιτικοί λόγοι. Στην αρχή, τρίτος κατά σειρά, κατά συνέπεια, ο Υπουργός Μακεδονίας-Θράκης, Μαργαρίτης Τζήμας, από το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, όπου ήταν για χρόνια Δήμαρχος και Πρόεδρος αυτού του Φεστιβάλ, τώρα παρουσιάστηκε σε Φεστιβάλ με ταινίες μεγάλου μήκους, εκφώνησε ένα μεστό σε νοήματα λόγο και εξήγγειλε ένα νέο βραβείο-χρηματοδότηση, για μια ταινία που θα γυριστεί αποκλειστικά και μόνο στη Μακεδονία και στη Θράκη. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα γίνει αυτό και δε θα είναι μια ακόμη κυβερνητική εξαγγελία. Ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, μετά τα «απαραίτητα» λόγια γενικά για τον κινηματογράφο, εξήγγειλε την έναρξη του Φεστιβάλ. Τελευταίος ο Πρόεδρος του Φεστιβάλ, ο γνωστός ηθοποιός Γιώργος Χωραφάς, με ένα παιχνιδιάρικο στιλ μας είπε δύο λόγια για το Φεστιβάλ, για τον κινηματογράφο και έφυγε προς το φουαγιέ όπου τον ακολούθησε μια κάμερα.
Δύο παρατηρήσεις θα θέλαμε να κάνουμε. Η πρώτη είναι η απουσία του Δημάρχου (προτίμησε ένα Φεστιβάλ στη Μελβούρνη), και του νέου υπουργού Πολιτισμού. Αυτός που φιλοξενεί όλους τους καλεσμένους και αυτός που πολιτικά το σχεδιάζει, το απαξίωσαν. Η δεύτερη είναι ότι μια γκλάμουρους τελετή που προσπαθούν να φτιάξουν, δεν ταιριάζει σε αυτό το Φεστιβάλ και φαίνεται ψεύτικη. Γιατί να μη γίνει κάτι φυσικό, απλό και όμορφο, όπως σε άλλα, μεγάλα Φεστιβάλ στο εξωτερικό; Έστω κάτι που να έχει το χρώμα της Ελλάδας; Κάτι που να συνδυάζει τον κινηματογράφο με τις άλλε μορφές Τέχνης, όπως η μουσική; Πάντως δε θα πρέπει πλέον να έχουμε αφηγηματικά κομμάτια ασύνδετα μεταξύ τους, διότι μια τελετή έναρξης δεν παύει να είναι μια αυτοτελής αφήγηση.
Η ΤΑΙΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ
Τουλάχιστον η ταινία έναρξης μας αποζημίωσε, Ο Wong Kar Wai, με την καινούργια του ταινία, «My blueberry nights», έκανε ένα νέο ξεκίνημα. Στην Αμερική πλέον, με ηθοποιούς του Χόλιγουντ, έκανε μια ταινία που, από πρώτη άποψη μας δείχνει το αμερικάνικο κοινωνικό τοπίο. Τρεις γυναίκες πρωταγωνιστούν, οι δύο από αυτές είναι η σπονδυλική στήλη της κινηματογραφικής του αφήγησης. Έχουμε μια γυναίκα που εισβάλλει σε ένα καφέ και δίνει στο μαγαζάτορα τα κλειδιά για να τα δώσει σε έναν τύπο που προφανώς την απογοήτευσε. Βρίζει αυτόν που της φέρθηκε άσχημα και φεύγει εκνευρισμένη. Θα επανέλθει, πιο ήρεμη, για να μιλήσει με τον τύπο που έχει το καφέ, θα δοκιμάσει την πίτα του, την οποία δε θέλει κανείς να φάει. Τη βρίσκει υπέροχη. Φεύγει ξαφνικά προς άγνωστη κατεύθυνση.
Θα ταξιδέψει στην Αμερική, από τα μέρη που πηγαίνει θα του στέλνει κάρτες με τα νέα της, διότι «με τα γράμματα μπορείς να πεις αυτά που δεν μπορείς να πεις από το τηλέφωνο». Στο Λας Βέγκας θα γνωρίσει μια χαρτοπαίκτρια, ακόμα μια αινιγματική φιγούρα, μαζί της θα παίξει και θα χάσει όλα τα λεφτά που είχε. Δύο «περίεργοι» χαρακτήρες, ένας μπάτσος και η γυναίκα του, με την οποία είναι σε διάσταση, θα κάνουν ένα πέρασμα. Πρώτα ο μπάτσος και μετά η γυναίκα του δείχνουν ένα παράξενο πρόσωπο που, παρόλα αυτά, το συναντάμε συχνά στα αμερικάνικα μπαρ και σε πολλές αμερικάνικες ταινίες. Εδώ έχουμε μια έμμεση κριτική σε αυτόν τον τρόπο ζωής, όμως όταν, μετά από τον οριστικό χωρισμό του από τη γυναίκα του, ο μπάτσος θα σκοτωθεί, τότε η γυναίκα του ακολουθεί την ίδια τη ζωή του, τις συνήθειές του, τις παραξενιές του. Κατά συνέπεια, μπορεί να έχουμε ένα φανταστικό πρόσωπο, αυτού του αντρόγυνου, που είναι το συμβολικό της Αμερικής, κάνοντας έτσι αυτή την υποσυνείδητη κριτική πιο δυνατή.
Μετά από τη συνάντηση των δύο γυναικών στο Λας Βέγκας και την επιστροφή της πρώτης στην πόλη από όπου ξεκίνησε, τότε καταλαβαίνουμε ότι έχουμε να κάνουμε με τη χαρτογράφηση των σχέσεων, αντρών και γυναικών, ιδιαίτερα από τον τελικό έρωτα της κοπέλας με τον ιδιοκτήτη του καφέ. Παράλληλα, ότι γίνεται έχει αφηγηθεί από τη ματιά της γυναίκας. Αυτό που έχουμε να καταλογίσουμε είναι η έλλειψη της αφαίρεσης που άφηνε τη φαντασία του θεατή να φτιάξει τη δική του ιστορία. Αυτό τον ελλειπτικό, όμως απόλυτα δημιουργικό, τρόπο της κινηματογραφίας του Kar Wai τον αγαπήσαμε κυρίως επειδή πλησίαζε πολύ τον ευρωπαϊκό τρόπο αφήγησης.
Από το Σάββατο 17 Νοεμβρίου ξεκινάμε να βλέπουμε τις ταινίες, να γράφουμε για αυτές, να μιλάμε και να ονειρευόμαστε, ξεκινώντας από τις εμπειρίες που αυτές μας προσφέρουν. Εμπειρίες των άλλων που θα θέλαμε ή δε θα θέλαμε να είναι δικές μας.
Γιάννης Φραγκούλης
ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΜΕ ΤΥΜΠΑΝΟΚΡΟΥΣΙΕΣ!!!
48ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ