ΠΙΣΩ

50o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Οι βραβεύσεις

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ

Noσταλγία, φλας και πολύ συγκίνηση κυριάρχησαν στην αίθουσα Ολύμπιον, στη Θεσσαλονίκη, τη βραδιά που το Φεστιβάλ Κινηματογράφου τίμησε τους πρωτοπόρους του θεσμού, αυτούς που πριν από 50 χρόνια ,όπως είπε στον χαιρετισμό της η Διευθύντρια του Φεστιβάλ κ. Δέσποινα Μουζάκη, «το εμπνεύσθηκαν το έθρεψαν και το μεγέθυναν με πολύ δουλειά και θαρραλέες ιδέες»

Την παρουσίαση της τελετής έκανε ο  Κωνσταντίνος Κοντοβράκης, ο οποίος καλωσόρισε τους τιμώμενους καλλιτέχνες και εξέφρασε τη λύπη του για όσους δεν βρίσκονται πλέον ανάμεσά μας. Πρώτη παρέλαβε την τιμητική πλακέτα η Μινα Ζάννα, σύζυγος του αείμνηστου Παύλου Ζάννα, ο οποίος εισηγήθηκε το 1959 να θεσπισθεί μία «Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου», εντασσόμενη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Μαζί του συμπορεύθηκε μια ομάδα συγγραφέων και διανοούμενων της πόλης οι οποίοι εργάσθηκαν με συνέπεια, όπως και όσοι ακολούθησαν, με αποτέλεσμα ο θεσμός να διευρυνθεί, να γίνει διεθνής και, σήμερα να γιορτάζεται μισός αιώνας «Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης».

Στο διάστημα αυτό το Φεστιβάλ έγινε τόσο γνωστό και απέκτησε τέτοιο κύρος, ώστε φέτος βρίσκεται εδώ μία Κορεάτισσα φοιτήτρια από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, που κάνει το διδακτορικό της με θέμα το Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης. 

Η κ. Ζάννα κάνοντας μια αναδρομή στα χρόνια που πέρασαν, σταμάτησε στο 1970 με τις ομοιότητες που παρουσιάζει σήμερα, όταν και τότε όπως αυτές τις μέρες, μια ομάδα Ελλήνων σκηνοθετών έκαναν το δικό τους αντιφεστιβάλ, προβάλλοντας τις ταινίες τους εκτός του επισήμου προγράμματος, στον κινηματογράφο «Ράδιο Σίτυ». Μάλιστα, όπως μάθαμε, για να ανταπεξέλθουν στα έξοδα έδωσαν έναν αγώνα ποδοσφαίρου μεταξύ σκηνοθετών και ηθοποιών που έσπασε το ταμείο του γηπέδου και καλύφθηκαν οι δαπάνες.

ΚΑΙ ΒΡΑΒΡΙΟ ΣΤΟ ΜΑΝΟ ΖΑΧΑΡΙΑ

Ο επόμενος που τιμήθηκε είναι ο Μάνος Ζαχαρίας , ο οποίος είχε εισηγηθεί στην Μελίνα Μερκούρη τη θέσπιση του νόμου για την πλήρη ένταξη του Φεστιβάλ στο υπουργείο Πολιτισμού, πράγμα που έγινε. Διευκρίνισε ο ίδιος ότι η Μελίνα Μερκούρη δεν είχε κάνει ποτέ την πρόταση να μεταφερθεί η έδρα του Φεστιβάλ στην Αθήνα. «Ήταν όμως μια σκέψη της αυτή», ανέφερε, «την οποία συζήτησε με τον Παύλο Ζάννα και μετά την έντονη αντίδρασή του, δεν υπήρχε περίπτωση να φύγει το Φεστιβάλ από τη Θεσσαλονίκη».

Τιμητικές πλακέτες επιδόθηκαν επίσης στον κριτικό κινηματογράφου, Γιάννη Μπακογιαννόπουλο, ο οποίος είπε ταπεινά: «εγώ ένας τεχνικός και ένας γραφιάς ήμουν, που ετοίμασα κάποια νομοθετήματα όταν ήμουν στο ΥΠΠΟ. Θεωρώ υπερβολικό το βραβείο και σας ευχαριστώ πάρα πολύ».

Από τους βραβευόμενους δεν έλειψε το χιούμορ, όπως από τον Φρίξο Ηλιάδη, ο οποίος αναθυμούμενος μια αντίστοιχη τιμή σε κάποιο λόγιο για τα 50 χρόνια της προσφοράς του, είχε πει: «δώστε μου πίσω τα πενήντα χρόνια και πάρτε μου τη δόξα».

Ο Φρίξος Ηλιάδης, σημειώνεται, είναι αυτός που έκανε διάσημη και διεθνή σταρ την Ειρήνη Παππά με την πρώτη ελληνική ταινία που είχε πάει στις Κάννες, την «Νεκρή πολιτεία». Σχεδόν 20χρονη τότε η Ειρήνη Παππά και έκπαγλος καλλονή, βρισκόταν καθημερινά στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς τύπου. Το φλερτ της με τον βαθύπλουτο πλαίη μπόυ, Αλή Χαν, είχε κάνει πάταγο, ενώ την περιτριγύριζε με επιμονή και ο Ορσον Ουέλλες.

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΦΕΡΡΗ

Ο κριτικός Δημήτρης Χαρίτος θυμήθηκε κατά τη βράβευσή του την ιδρύτρια της Ταινιοθήκης της Ελλάδος Αγλαΐα Μητροπούλου, την Ειρήνη Καλκάνη, τον Γιώργο Μακρή, τον Αντώνη Μοσχοβάκη. Τιμητική πλακέτα πήρε ο Μίμης Πλέσσας που είχε γράψει τη μουσική για το «Έγκλημα στα παρασκήνια», του Ντίνου Κατσουρίδη, που παίχτηκε στην πρώτη «Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου». Φέτος, ο Μίμης Πλέσσας, είναι ο μουσικοσυνθέτης της ταινίας «Μοιραία σχέση», του Ερρίκου Ανδρέου.

Ακολούθησε η βράβευση του Δημήτρη Σταύρακα και του Κώστα Φέρρη.
Ο Κώστας Φέρρης, θυμήθηκε με συγκίνηση και χιούμορ τα πρώτα του βήματα στον κινηματογράφο. Αιγυπτιώτης (τη δεκαετία του ‘50 γυρίζονταν πολλές ελληνικές ταινίες στην Αίγυπτο), πήρε μέρος σαν κομπάρσος στο «Κυριακάτικο ξύπνημα», του Μιχάλη Κακογιάννη που είπε μια μόνο λέξη: «Νάτος» Γι αυτό με γλαφυρότητα εξέφρασε την ελπίδα να πάρει και βραβείο κομπάρσου, αν γίνει κάποια τιμητική εκδήλωση γι’αυτή τη σπουδαία ταινία, με πρωταγωνιστές τους αξέχαστους Δημήτρη Χόρν και Έλλη Λαμπέτη.  

Μετά, συνέχισε ο Κώστας Φέρρης, ήρθε στην Ελλάδα απένταρος και ο Κώστας Καζάκος του πρότεινε να πάει τρίτος βοηθός του Νίκου Κούνδουρου. Θεώρησε ότι του γινόταν πολύ μεγάλη τιμή, αλλά σε λίγες μέρες απεχώρησαν οι δύο πρώτοι και ο Φέρρης έγινε πρώτος βοηθός του Νίκου Κούνδουρου. Γι αυτό προτείνει να θεσπισθεί και ένα ακόμη βραβείο: το βραβείο του βοηθού σκηνοθέτη!

Η ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΥ

Η κορύφωση της τιμητικής εκδήλωσης ήταν η βράβευση του Νίκου Κούνδουρου. Στην «Πρώτη εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου», το πρώτο βραβείο το είχε πάρει ο Νίκος Κούνδουρος με την ταινία του, «Το ποτάμι». Μια μαυρόασπρη πρωτοποριακή ταινία με εξαιρετικούς συντελεστές (μουσική Χατζιδάκι, μπουζούκι Τσιτσάνη και πολλούς καλούς ηθοποιούς) , που την συνθέτουν τέσσερα επεισόδια. Το πρώτο από αυτά είναι ένα συγκλονιστικό θρίλερ που θα έπρεπε να καταχωρηθεί στα καλύτερα του είδους. Υπήρξε όμως κάποια διαφωνία με την αμερικάνικη εταιρεία που ήταν παραγωγός και η ταινία έμεινε στα κουτιά 45 χρόνια.

Μία χαρακτηριστική λεπτομέρεια είναι ότι στην πρώτη εκείνη εβδομάδα, επειδή δεν είχε συμπληρωθεί ο αριθμός των απαιτούμενων ταινιών, «Το ποτάμι» παίχτηκε για δύο βράδια συνέχεια(!) πράγμα «εξωφρενικό, σουρεαλιστικό, γοητευτικό», λέει με νοσταλγία ο Νίκος Κούνδουρος. «Τούτη η σύναξη», κατέληξε, «μοιάζει με μοιρολόι. Οι πιο πολλοί λείπουν και όσοι είναι εδώ είναι έτοιμοι να φύγουν». Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του με όσους συνεργάστηκε
«σε αυτή την παλαβομάρα που λέγεται γύρισμα ταινίας» και αναφέρθηκε στον αείμνηστο Τάκη Κανελλόπουλο «έναν από τους τελευταίους ρομαντικούς της γης», ο οποίος χάθηκε πρόωρα και είχε κάνει εντυπωσιακή εμφάνιση στην «πρώτη εβδομάδα» με τον «Μακεδονικό γάμο».

Τέλος, για τη διαδρομή τους στα 50 χρόνια του Ελληνικού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης βραβεύθηκαν (χωρίς να μπορούν να παραβρεθούν) οι Ντίνος Κατσουρίδης, Μαρινέλλα Αραβαντινού, Ζώρζ Σαρρή, Μάρω Κοντού, Μιχάλης Κακογιάννης, Ντένη Βαχλιώτη, Τασσώ Καββαδία, Γιώργος Φούντας, Ιάκωβος Καμπανέλλης και Ροζίτα Σώκου.

ΠΤΩΣΗ ΣΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

Σημειώνεται, ότι παρά το ότι οι αίθουσες είναι γεμάτες μεσημέρι βράδυ, φέτος παρατηρήθηκε πτώση στα εισιτήρια οφειλόμενη στην μείωση των αιθουσών από εννέα σε επτά και στην αποχή της πλειοψηφίας των ελληνικών ταινιών. Έτσι, μέχρι τις 18 Νοεμβρίου είχαν κοπεί 50.570 εισιτήρια, έναντι 54.564 πέρυσι (σε εννέα αίθουσες), δηλαδή μείωση κατά 7,32%

Ξένη Μουχίμογλου