Κινηματογραφικά Χριστούγεννα
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
Για τους χριστιανούς, περισσότερο, και για τον υπόλοιπο κόσμο, λιγότερο, τα Χριστούγεννα είναι η πιο σημαντική γιορτή του χρόνου. Αρκετές μέρες αργίας, οι τουρίστες μπορούν να τις εκμεταλλευτούν για να πάνε κάπου να ξεκουραστούν. Έτσι, δε φαίνεται περίεργο να βλέπουμε τουριστικά πακέτα «Χριστούγεννα στην Μπανγκόνγκ», για παράδειγμα, όπου βρίσκεις μόνο βουδιστές (για το Αφγανιστάν και το Πακιστάν δεν έχω ακούσει ακόμα). Το δολάριο όλα τα κανονίζει!
Ο κινηματογράφος έχει δώσει πολύ προσοχή και σε αυτό το θέμα. Οι ταινίες που αναφέρονται στα Χριστούγεννα είναι πολλές. Στις περισσότερες από αυτές, αυτή η γιορτή είναι η αφορμή για να υπάρξει μια θεματολογία διαφορετική που, από πρώτη άποψη, δεν ταιριάζει με τη χαρμόσυνη και γιορτινή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων. Εμείς ας κάνουμε ένα ταξίδι στον κινηματογραφικό κόσμο και ειδικά στη χριστουγεννιάτική του γωνιά.
ΜΙΑ ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ
Θα ξεκινήσουμε με το αριστούργημα «Merry Christmas mr. Lawrence» (1983), του Nagisa Oshima. Η πολύ γνωστή ιαπωνική ταινία του σκηνοθέτη, ο οποίος εντάσσεται στο ιαπωνικό νέο κύμα («Η αυτοκρατορία των αισθήσεων» (1976), «Η αυτοκρατορία του πάθους» (1978) «Diary of a shinjuku thief (1968), ανάμεσα στις άλλες), έχει ηθοποιούς τους David Bowie, Takeshi Kitano, Tom Conti και Chris Broun. Το 1942, ο Βρετανός στρατιώτης Τζακ Σέλιερς συλλαμβάνεται και τον πηγαίνουν σε ιαπωνική φυλακή. Διοικητής του στρατοπέδου είναι ο Γιονόι, ο οποίος πιστεύει ακράδαντα στην πειθαρχία, στην εντιμότητα και στη δόξα. Με αυτή την άποψη, οι αιχμάλωτοι των συμμαχικών στρατευμάτων δειλιάζουν όταν πρέπει να αποφασίσουν ανάμεσα στη συνθηκολόγηση και στην αυτοκτονία. Ένας από αυτούς, ο Τζον Λόρενς, ο οποίος είναι διερμηνέας, προσπαθεί να εξηγήσει τον ιαπωνικό τρόπο σκέψης, το θεωρούν όμως προδότη. Μια ταινία ηθογραφική, χωρίς κανένα ψεγάδι στην κινηματογράφησή της, από ένα δημιουργό που δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη στον κινηματογράφο (η τελευταία του ταινία ήταν η «Gohatto»,1999), με φόντο το χριστουγεννιάτικο κλίμα.
Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ
Μια άλλη ταινία είναι η «The nightmare before Christmas» (1993), του Henry Selick. Εδώ έχει βάλει το χεράκι του και ο Tim Burton, ο οποίος έχει γράψει την ιστορία και τους χαρακτήρες. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι έχουμε να κάνουμε με ένα (σχεδόν) παραμύθι. Σε αυτή την ταινία-ανιμέισιον, ο Τζακ Σκέλινγκτον ζει σε μια πόλη όπου η ατμόσφαιρα χαλουγουήν επικρατεί. Φυσικά, γιορτάζουν το χαλουγουήν, κάτι σαν τα δικά μας καλικαντζαράκια. Αυτός βαριέται και βρίσκει ένα μυστηριώδες δάσος με έξι πόρτες. Ανοίγει ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο και ανακαλύπτει την πόλη των Χριστουγέννων. Οι συμπολίτες του ανησυχούν και πάνε να το βρουν, όμως αυτός τους προλαβαίνει, επιστρέφει και τους καλεί σε μια συνάντηση όπου τους διηγείται για αυτή την πόλη, τη νέα του ανακάλυψη, και για ένα μυστηριώδη άντρα που λέγεται Σάντα Κλάους. Αφού ψάχνει πολύ ανακαλύπτει τι είναι στην πραγματικότητα τα Χριστούγεννα. Μοιράζει τις δουλειές σε όλους για να φτιάξουν μια χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα, όμως η μεγαλύτερη θαυμάστριά του λέει ότι θα είναι μια μεγάλη αποτυχία. Αυτός δεν ακούει, μαθαίνει όμως ότι ο Τρικ ή τα παιδιά Τριτ θέλουν να σκοτώσουν τον Άγιο Βασίλη (Σάντα Κλάους). Αποφασίζει να πάει να το σώσει, όπως και τη Σάλι που κινδυνεύει. Από εδώ αρχίζουν οι κωμικές περιπέτειες μα λίγη δόση θρίλερ. Μια ταινία καλοφτιαγμένη που κέρδισε κάποια βραβεία στην Ακαδημία Κινηματογράφου των ΗΠΑ.
Μια εξίσου σημαντική ταινία είναι η «How the Grinch stole Christmas» (2000), του Ron Howard. Με τον ίδιο τίτλο, το 1966, γυρίστηκε μια τηλεοπτική ταινία από τους Chuck Jones και Ben Washam. Σε αυτή ο Γκριντς τσαντίζεται που στο χωριό θα γιορτάσουν τα Χριστούγεννα, ντύνεται Άγιος Βασίλης και, με συνοδεία το σκυλί του, πάει στο χωριό με σκοπό να κλέψει ότι χριστουγεννιάτικο υπάρχει. Έτσι στο χωριό, αυτή τη χρονιά, θα γιορτάσουν τα Χριστούγεννα μελαγχολικά. Στο ριμέικ του Ron Howard προστίθεται ένα μικρό παιδί, ο Σίντι Λου Χου, που θα γίνει φίλος με το Γκριντς και θα του μαλακώσει την καρδιά. Αυτή η ταινία βασίζεται στο βιβλίο του Dr. Seuss, έχει την ατμόσφαιρα του ανιμέισιον, διασκεδάζει, με χολιγουντιανό τρόπο, μικρούς και μεγάλους.
ΑΝΑΜΙΚΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Με δύο ταινίες, αντίθετες μεταξύ τους τόσο όσον αφορά στα χρώματα όσο και στη θεματολογία, θα συνεχίσουμε. Η ταινία «White Christmas» (1954), του Michael Curtiz, ο σκηνοθέτης της «Καζαμπλάνκας», για την οποία έχει κερδίσει Όσκαρ, είναι μια ρομαντική ταινία για τον Μπομπ Βάλας και το Φιλ Ντέιβις, οι οποίοι, αφού αποστρατεύτηκαν, μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αποφασίζουν να κάνουν ένα δίδυμο τραγουδιστή και χορευτή. Ο Ντέιβις συστήνει στο Βάλας ένα δίδυμο κοριτσιών, την Μπέτι και τη Τζούντι, που κάνουν την ίδια ακριβώς δουλειά. Οι δύο γυναίκες πάνε στο Βέρμοντ για ένα σώου και οι άντρες τις ακολουθούν, με σκοπό να βρουν τον παλιό αρχηγό τους στο στρατό. Μια σειρά από ρομαντικές σκηνές συμπληρώνουν την κλασική αυτή ιστορία που διαδραματίζεται στο παγωμένο χριστουγεννιάτικο τοπίο.
Η άλλη ταινία είναι νοσταλγική. Η «Black Christmas» (2006), του Glen Morgan, θα μας μιλήσει για ένα παιδί, τον Μπίλι, ο οποίος, από μικρός, έχει κακοποιηθεί από τη μάνα του. Αυτή, με το πρόσχημα ότι πάει να συναντήσει τον άντρα της, το σκοτώνει και ο Μπίλι μένει με αυτή και τον εραστή της. Στην καινούργια οικογένεια θα προστεθεί σύντομα ένα κοριτσάκι. Ο Μπίλι φυλακίζεται σε μια σοφίτα και, μετά από χρόνια, καταφέρνει να δραπετεύσει και να σκοτώσει τη μάνα του και τον εραστή της. Στο σπίτι του Μπίλι μένουν τώρα οκτώ αδελφές και η μητέρα τους. Κάποια Χριστούγεννα δέχονται ένα περίεργο τηλέφωνο, σα να έρχεται από το παρελθόν. Μία προς μία θα σκοτωθούν από τον Μπίλι. Ταινία τρόμου που είναι, με το ίδιο χοντρικά σενάριο, ριμέικ της ταινία με τον ίδιο τίτλο, του Bob Clark, η οποία χρονολογείται από το 1974, μάλιστα ο σεναριογράφος της ταινίας του Clark αναφέρεται και στην ταινία του Morgan.
Να αναφέρουμε, τέλος, τη γαλλική ταινία «Joyeux Noël» (2005), του Christian Carion. Μια ιστορία εποχής, με φόντο το Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και, φυσικά τα Χριστούγεννα. Στην ουδέτερη ζώνη, στο Δυτικό Μέτωπο, Γάλλοι, Γερμανοί και Άγγλοι θα συναντηθούν και θα περάσουν ειρηνικά την παραμονή των Χριστουγέννων. Η ταινία «Christmas vacation» (1989), του Jeremiah Chechik. Εδώ, στο Γκρίσγουολντς, μια οικογένεια ετοιμάζεται να γιορτάσει τα Χριστούγεννα. Ο Κλαρκ, ο πατέρας, είναι άτυχος, κατά συνέπεια πάνε όλα άσχημα για αυτόν, τη γυναίκα του, Ελεν, και τα δύο τους παιδιά. Δεν ανησυχεί όμως επειδή ξέρει ότι τα Χριστούγεννα πάντα φέρνουν τύχη και όλα θα πάνε καλά.
Καλά Χριστούγεννα!
Γιάννης Φραγκούλης
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ