Κινηματογράφος & επικοινωνία
ΤΕΥΧΟΣ 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2000
ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ
40o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Από πέρυσι τα βραβεία χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα κρατικά και τα άλλα. Τα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας δίνονται από το 1998 σε μια λαμπερή τελετή (κάτι σαν το Χόλιγουντ) στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. Πέρυσι τα «περιφερειακά» βραβεία, της ΠΕΚΚ, της ΕΤΕΚΤ δόθηκαν στην τελετή λήξης μαζί με τα βραβεία του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος. Φέτος μαζί με τα βραβεία της FIPRESCI (της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών), και της Europa Cinema εξορίστηκαν σε μια ειδική τελετή (με μπουφέ) στο κεντρικό κτίριο του Φεστιβάλ, λίγες ώρες πριν την τελετή λήξης. Γιατί; Εύλογες οι διαμαρτυρίες της ΕΤΕΚΤ και της ΠΕΚΚ που παραδοσιακά εντάσσονται στα πλαίσια του Φεστιβάλ. Εμείς θα αναφέρουμε όλα τα βραβεία ανά κατηγορίες.
ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 1999
ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ
Α΄ Βραβείο: στην ταινία Amerikanos, του Χρήστου Δήμα (3 εκατ. δρχ.) Β΄ Βραβείο: στην ταινία Αμέρικα, του Σάββα Καρύδα (2,25 εκατ. δρχ.) Γ΄ Βραβείο: στις ταινίες Αψίδες, του Σπύρου Διαμαντή, και Ήταν ένα μικρό τραινάκι, της Σοφίας Δάντη (1,5 εκατ. δρχ. εξ΄ημισείας) Δέκα ισότιμα βραβεία στις ταινίες (800 χιλ. δρχ. το καθένα): Ο ελκυστής, του Μιχάλη Γαλανάκη Η ζωή είναι βραχεία, του Παναγιώτη Φαφούτη Καμουφλάζ, του Νίκου Σταμπουλόπουλου Παταγωνία, του Ηλία Γιαννακάκη Λες και τρώγαμε στην Πομπηία, του Δημήτρη Πρίφτη Το τραγούδι των πορτοκαλιών, του Γιάννη Λεοντάρη Δωδεκαήμερο, του Χριστόφορου Σωτηράκου Η αλληλουχία των κήπων, του Αχιλλέα Κυριακίδη Θα ταΐσεις το ψάρι μου;, του Πέτρου Ανδρακάκου Ο φωτογράφος, ο άνθρωπος και ο τόπος του, του Γιάννη Σκοπετέα
ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΗΚΟΥΣ
Α΄ βραβείο μυθοπλασίας: Peppermint, του Κώστα Καπάκα (20 εκατ. δρχ.) Β΄ βραβείο μυθοπλασίας: Το καναρινί ποδήλατο, του Δημήτρη Σταύρακα (15 εκατ. δρχ.) Γ΄ βραβείο μυθοπλασίας: Η εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων, του Δήμου Αβδελιώδη (10 εκατ. δρχ.) Α΄ βραβείο τεκμηρίωσης ή κινουμένων σχεδίων: Νυχτολούλουδα, του Νίκου Γραμματικού (6 εκατ. δρχ.) Β΄ βραβείο τεκμηρίωσης ή κινουμένων σχεδίων: Ιδαίου μύθοι, του Λευτέρη Χαρωνίτη (4 εκατ. δρχ.) Βραβείο σκηνοθεσίας: στον Δήμο Αβδελιώδη, για την ταινία Η εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων (10 εκατ. δρχ.) Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη: στον Κώστα Καπάκα, για την ταινία Peppermint (5 εκατ. δρχ.) Βραβείο σεναρίου: στον Κώστα Καπάκα, για την ταινία Peppermint (5 εκατ. δρχ.) Βραβείο ερμηνείας πρώτου ανδρικού ρόλου: στο Δημήτρη Αλεξανδρή, για την ταινία Το καναρινί ποδήλατο (4 εκατ. δρχ.) Βραβείο ερμηνείας δεύτερου ανδρικού ρόλου: στον Τάσο Παλαντζίδη, για την ταινία Peppermint (2 εκατ. δρχ.) Βραβείο ερμηνείας πρώτου γυναικείου ρόλου: στην Άννυ Λούλου, για την ταινία Peppermint (4 εκατ. δρχ.) Βραβείο ερμηνείας δεύτερου γυναικείου ρόλου: στη Δήμητρα Χατούπη, για την ταινία Χώμα και Νερό (2 εκατ. δρχ.) Βραβείο φωτογραφίας: στον Άρη Σταύρου, για την ταινία Ο βυσσινόκηπος (3 εκατ. δρχ.) Βραβείο σκηνογραφίας: στο Διονύση Φωτόπουλο, για την ταινία Ο βυσσινόκηπος (2 εκατ. δρχ.) Βραβείο μουσικής: στον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο, για την ταινία Peppermint (2 εκατ. δρχ.) Βραβείο ήχου: στο Μαρίνο Αθανασόπουλο, για την ταινία Peppermint (2 εκατ. δρχ.) Βραβείο μοντάζ: στον Τάκη Γιαννόπουλο, για την ταινία Peppermint (2 εκατ. δρχ.) Βραβείο ενδυματολογίας: στον Διονύση Φωτόπουλο, για την ταινία Ο βυσσινόκηπος (2 εκατ. δρχ.) Βραβείο μακιγιάζ: στη Θεανώ Καπνιά, για την ταινία Peppermint (1 εκατ. δρχ.)
ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Χρυσός Αλέξανδρος: στην ταινία Xizhao (Δημόσια λουτρά), του Zhang Yang, Κίνα (12,5 εκατ. δρχ.) Αργυρός Αλέξανδρος: στην ταινία Garaje olimpo, του Marko Bechis, Ιταλία, Γαλλία, Αργεντινή (7,5 εκατ. δρχ.) Βραβείο σκηνοθεσίας: στον Justin Kerrigann, για την ταινία Human traffic, Μεγάλη Βρετανία Βραβείο σεναρίου: στους Atef Hetata, για την ταινία Al abwab al moghlaka (Κλειστές πόρτες), Αίγυπτος, και Laurent Cantet και Gilles Marchand , για την ταινία Ressources humaines (Ανθρώπινος παράγοντας), Γαλλία Βραβείο Α΄ γυναικείου ρόλου: στη Sawsan Badr, για την ταινία Al abwab al moghlaka (Κλειστές πόρτες), Αίγυπτος Βραβείο Α΄ ανδρικού ρόλου: στο Jean-Pierre Darroussin, για την ταινία Qui plume la lune? (Ποιος μαδάει το φεγγάρι;), της Christine Carrière, Γαλλία Βραβείο καλύτερης καλλιτεχνικής επίτευξης: στην ταινία Navrat idiota (Η επιστροφή του ηλίθιου), του Sassa Gedeon, Ουγγαρία Ειδική μνεία: στον ηθοποιό Paddy Connor και στο διευθυντή φωτογραφίας, για την ταινία The dream catcher (Ο ονειροκυνηγός), του Ed Radtke, ΗΠΑ
ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΟΙΝΟΥ
Στις ταινίες Xizhao (Δημόσια λουτρά), του Zhang Yang, Κίνα, και Η εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων, του Δήμου Αβδελιώδη
ΒΡΑΒΕΙΑ FIPRESCI
Στις ταινίες Garaje olimpo, του Marko Bechis, Ιταλία, Γαλλία, Αργεντινή, του Διεθνές Διαγωνιστικού Τμήματος, για την πειστικότητα και την οξυδέρκεια με τις οποίες αποδίδει τους μηχανισμούς του πολιτικού και ψυχολογικού τρόμου, Nightfall (Το σούρουπο), του Fred Kelemen, Γερμανία, των Παράλληλων Τμημάτων, για τη ριζοσπαστική και καινοφανή απεικόνιση των πιο σκοτεινών συναισθημάτων μας, καθώς και για την προώθηση της κινηματογραφικής γλώσσας πέρα από τα όρια της και στην Εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων, του Δήμου Αβδελιώδη, του Ελληνικού Πανοράματος, για την ποιητική χρήση των εικόνων και της μουσικής στην καταγραφή της ανθρώπινης φύσης, μέσα από τον μικρόκοσμο μιας αγροτικής Ελλάδας που δεν υπάρχει πια.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΕΚΚ
Στην ταινία Εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων, του Δήμου Αβδελιώδη, του Ελληνικού Πανοράματος, γιατί αποτέλεσε ένα ευτυχές και απροσδόκητο υπόδειγμα ενός σφόδρα επιθυμητού, αλλά και μόνιμα ζητούμενου του ελληνικού κινηματογράφου, ο οποίος παρά τη σπατάλη και πληθωρική πολυθεματολογία του, παραμελεί (αν όχι και αγνοεί) την ανάδειξη εκείνων των «χαμηλών» χαρακτηριστικών του εθνικού μας προσώπου, μέσα, εντούτοις, στα οποία συνεχίζουν να ζουν πολύτιμες παρακαταθήκες ήθους, αθωότητας και συμπεριφορών. Ο άσημος, καθημερινός βίος των ταπεινών ξομάχων του ελληνικού χωριού, εμβαπτισμένος στο πλούσιο ποιητικό βλέμμα του Αβδελιώδη, του οποίου είναι εύκολο να δει κανείς την καταγωγή -π.χ. στον Παπαδιαμάντη και την αιγαιοπελαγίτικη «τρέλα» του Ελύτη- επαναφέρει στη συνείδηση (αλλά και στη γνώση μας) αξίες διαμετρικά αντίθετες στα διεθνή εκφυλιστικά πρότυπα της βίας και της νοσηρότητας. Η ιδιοφυής αντίστιξη της μουσικής, του τοπίου, των ανθρώπων και των εποχών συνταιριάστηκαν σε ένα κινηματογραφικό αμάλγαμα που είχε πολύ καιρό να το αξιωθεί η ελληνική Έβδομη Τέχνη.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΤΕΚΤ
Στην ταινία Ο βυσσινόκηπος, του Μιχάλη Κακογιάννη.
ΒΡΑΒΕΙΟ EUROPA CINEMA
Στην ταινία Human traffic, του Justin Kerrigann, Μεγάλη Βρετανία, που συνοδεύεται από 10.000 ευρώ που θα δοθούν στον Έλληνα διανομέα.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΣΙΝΕΜΑ»
Στην ταινία Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά, του Πάνου Κούτρα, για την αποενοχοποιημένη φρεσκάδα της, την αυτοσαρκαστική της δύναμη και τους πολλά υποσχόμενους τεχνικούς της πειραματισμούς. Επιπλέον η ταινία προτείνει ένα εναλλακτικό για τα ελληνικά δεδομένα μοντέλο παραγωγής, για το οποίο το περιοδικό «Σινεμά» πιστεύει ότι διευρύνει τους εκφραστικούς ορίζοντες μιας κινηματογραφίας εθνικής και ταυτόχρονα ανοιχτής στις «επιθέσεις» του μέλλοντος.
ΚΑΠΟΙΑ ΣΧΟΛΙΑ
Ποιος μπορεί να πιστέψει ότι η ταινία του Καπάκα αξίζει εννέα βραβεία; Το βραβείο ήχου θα μπορούσε κάλλιστα να πάει στην ταινία του Νίκου Νικολαΐδη, Θα σε δω στην κόλαση, αγάπη μου, στον Αργύρη Λαζαρίδη. Το βραβείο μουσικής στην ταινία του Νικολαΐδη (στον Νίκο Τουλιάτο) ή στο Χώμα και νερό, του Πάνου Καρακανέβατου (Γιάννης Αγγέλακας). Το βραβείο φωτογραφίας το έπαιρνε δικαιωματικά ο Γιάννης Αργυροηλιόπουλος, για την ταινία του Νικολαΐδη, που είχε μόνο νυχτερινά πλάνα. Ο Διονύσης Φωτόπουλος θα έπρεπε να ήταν εκτός συναγωνισμού, αφού έχει τιμηθεί και με Όσκαρ. Το βραβείο Α΄ ανδρικού ρόλου θα μπορούσε να το πάρει ο Γιώργος Καραμίχος, για την ταινία του Καρκανέβατου. Το δεύτερο βραβείο ταινίας μυθοπλασίας ήταν στην ταινία του Αβδελιώδη και το τρίτο στην ταινία του Καρκανέβατου ή στην ταινία του Σταμάτη Τσαρουχά, Ο ανθός της λίμνης. Ακόμη θα έπρεπε να θεσπιστεί μνεία τεχνικών επιτεύξεων για την ταινία του Πάνου Κούτρα, Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά.
Με άλλα λόγια το Α΄ Βραβείο πήγε στην ταινία του Καπάκα, σαν την πιο άρτια παραγωγή, αλλά το δεύτερο έπρεπε να πάει στον Αβδελιώδη, σαν την πιο άρτια καλλιτεχνική (ποιητική) ταινία. Έτσι έχουμε δύο προτάσεις, η πρώτη του εμπορικού κινηματογράφο και η δεύτερη του καλλιτεχνικού κινηματογράφου που έχει όμως έντονες αναφορές στον ελληνικό πολιτισμό, άρα λειτουργεί σαν ένα μοντέλο ελληνικής κινηματογραφίας. Ποιος θα μπορούσε να μας πείσει ότι έτσι όπως δόθηκαν τα βραβεία, από την 50μελή επιτροπή, με μυστική ψηφοφορία, δεν ήταν συνεννοημένα, με τις διαδικασίες του παρασκηνίου; Αν δόθηκαν εννέα βραβεία σε ένα πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, με μια συμπαθητική, όχι πολύ καλή, ταινία, τότε αν η επόμενη ταινία του είναι καλύτερη πόσα βραβεία θα πρέπει να πάρει; Μήπως έτσι υπερεκτιμούμε ένα φιλμικό προϊόν;
Κατά τα άλλα, η τελετή ήταν πιο λιτή, καλύτερη από πέρυσι, πολύ καλύτερα σκηνοθετημένη, με ουσιαστικές σφήνες αποσπασμάτων ταινιών του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Αν βέβαια έλειπαν κάποια λάθη σε τίτλους ταινιών ή σε ονόματα σκηνοθετών, από κάποιους ηθοποιούς, τότε τα πράγματα θα ήτα τέλεια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ
40o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ