ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

Κινηματογράφος & επικοινωνία

ΤΕΥΧΟΣ 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2000

ΣΧΟΛΙΑ

ΕΙΔΑ…ΑΚΟΥΣΑ…ΜΟΥ ΕΙΠΑΝ

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ!!

Υπάρχουν καλές και κακές ειδήσεις; Υπάρχουν καλά ή κακά ελαττώματα; Μια είδηση για μια επιδημία είναι κακή σχετικά με μια άλλη που εμπνέει αισιοδοξία; Διλήμματα! Το πρόβλημα είναι άλλο. Ενδιαφέρει πιο πολύ τον κόσμο ένα σκυλάκι που χάθηκε από τη συγχώνευση των ασφαλιστικών ταμείων; Μια μικρή λεπτομέρεια: η δεύτερη είδηση αφορά τα τρία τέταρτα του ελληνικού λαού, ενώ η άλλη το πολύ τέσσερα ή πέντε άτομα, το αφεντικό του και την οικογένειά του (στην περίπτωση που δεν το έχουν βαρεθεί…). Άρα το πρόβλημα είναι στην αξιολόγηση των ειδήσεων παρά στο να βρίσκουμε χαζοχαρούμενες ειδήσεις.

Επειδή δε χρειάζεται τίποτε άλλο από κοινή λογική, που πιστεύω ότι κάθε αρχισυντάκτης δελτίου ειδήσεων διαθέτει, πιστεύω ότι ουσιαστικά υπάρχει μια πολιτική που επιβάλλει να ακούγονται περισσότερο κάποιες ειδήσεις από άλλες. Έτσι ο ανθρώπινος πόνος προβάλλεται με ανατριχιαστικό τρόπο και δεν αποσκοπεί παρά στον εφησυχασμό του (μικροαστού) θεατή, δίνοντάς του την εντύπωση ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί σε αυτόν, αφού τον προφυλάσσει η οικογενειακή θαλπωρή. Δεν αναφέρεται, αντίθετα, ο κίνδυνος που αντιμετωπίζει. Και ο κίνδυνος βρίσκεται σχεδόν παντού, στις επιλογές της κυβέρνησης, στις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στους κινδύνους της ΟΝΕ και του Μάαστριχτ.

Σπάνια οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αναλύσεις αντιμετωπίζονται με την ίδια προσοχή όπως το ζευγάρωμα ενός πάντα, στη μακρινή Κίνα, οι επιλογές ενός διάσημου μοντέλου, οι νέες τάσεις της μόδας…

· Ο «Τιτανικός» της Ελλάδας χαρακτηρίστηκε η ταινία Safe sex, των Παπαθανασίου και Ρέππα. Τα εισιτήρια που έκοψαν άγγιξαν το εκατομμύριο ή το ξεπέρασαν (δεν έχει και τόση σημασία). Σημαντικό είναι ότι αυτοί οι θεατές είναι ευκαιριακοί του κινηματογράφου, είναι ζήτημα αν ξαναπάνε να δουν άλλη ταινία. Πήγαν να δουν ένα τηλεοπτικό προϊόν που βγάζει γέλιο με το γνωστό τρόπο (από τα σήριαλ). Και το είδαν. Ο κινηματογράφος έχει ανάγκη από θεατές που αγαπούν αυτό που βλέπουν και που θα ανεχτούν κάποιο πειραματισμό του σκηνοθέτη. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν ξέρουμε πόσα έκοψε ο Λαζόπουλος. Τουλάχιστον αυτή η ταινία ήταν πιο κινηματογραφική…

· Όπως γράφουμε και στην αναφορά για το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το Πανόραμα Ελληνικού Κινηματογράφου, μια μόνο ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί ελληνική: αυτή του Δήμου Αβδελιώδη, Η εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων. Πιστεύουμε ότι μια ταινία χαρακτηρίζεται ελληνική από το αν έχει μέσα της Ελλάδα: κομμάτια από την ιστορία, τη φιλοσοφία και την παράδοση της Ελλάδας, επεξεργασμένα, βέβαια, από το σκηνοθέτη. Μόνο αυτή η ταινία παρουσίαζε ένα κομμάτι της Ελλάδας χωρίς να μιμείται ξένα πρότυπα. Το ευχάριστο είναι ότι η μεγάλη διάρκειά της δεν κούρασε τους θεατές, οι οποίοι της χάρισαν και το βραβείο κοινού. Ελπίζουμε να κερδίσει και τις καρδιές των θεατών της Αθήνας και της υπόλοιπής Ελλάδας. Το ευχόμαστε πραγματικά, όπως ευχόμαστε να μην αντιμετωπίσει τον πόλεμο από κάποιους «κριτικούς» κινηματογράφου.

· Μιλώντας για την ελληνικότητα των ταινιών μου ήρθε στο μυαλό η αντιπαράθεση στην Επιτροπή που κρίνει ποια ταινία είναι ελληνική και ποια όχι (ναι, υπάρχει και τέτοια Επιτροπή!!). Κρίθηκε η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, Ο βυσσινόκηπος, και απορρίφθηκαν δύο ταινίες που είχαν γυριστεί στο εξωτερικό (όπως και αυτή του Κακογιάννη). Ακούστηκε ότι δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς, επειδή είχαν δώσει την ελληνικότητα και στους Φωτογράφους, του Κούνδουρου, που είναι η ίδια περίπτωση με αυτή του Κακογιάννη. Τώρα γιατί δεν ισχύουν τα ίδια κριτήρια και για τους υπόλοιπους δεν ξέρω.

· Γιατί θίγω αυτό το θέμα; Πρώτον, επειδή με αυτό τον τρόπο αποδεικνύεται ότι οι συντεχνιακοί κύκλοι του κινηματογράφου στην Ελλάδα κάπως έτσι εννοούν την ανανέωση του ελληνικού κινηματογράφου! Δεύτερον, υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά, από τη μια μεριά τα ονόματα και από την άλλη η υπόλοιποι (η… μάζα)!! Τρίτον, με την ολοκλήρωση της ένταξης της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτά τα μέτρα θα είναι παράνομα. Τέταρτον, δεν εξετάζεται η ουσία του θέματος, μια ταινία κρίνεται ελληνική σύμφωνα με τη γλώσσα που μιλά, με το συνεργείο που δουλεύει, κατά πόσο, δηλαδή, αυτές έχουν να κάνουν με την Ελλάδα. Τέλος, μήπως η κινηματογραφική γλώσσα είναι παγκόσμια; Μήπως μια κινέζικη ταινία μιλά περισσότερο στην ψυχή μας από μια ελληνική; Μήπως έτσι δυναμιτίζονται τα θεμέλια του ελληνικού κινηματογράφου;

· Νέος άνεμος φυσά στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Ελπίζουμε να φέρει νέους σπόρους, να βγουν καινούργιοι καρποί που τους έχει ανάγκη η ελληνική κινηματογραφία. Νέος κανονισμός, ο οποίος θα μας δώσει αποτελέσματα με τις νέες χρηματοδοτήσεις. Ελπίζουμε να δοθεί περισσότερη προσοχή στις ταινίες μικρού μήκους και στις ταινίες που πειραματίζονται με τη φόρμα του κινηματογράφου. Το σίγουρο είναι ότι έχουμε ανάγκη τόσο τις ταινίες που απευθύνονται στους κινηματογραφόφιλους όσο και αυτές που απευθύνονται αποκλειστικά και μόνο στο εμπορικό κύκλωμα (μήπως φέρουν κάποια λεφτά στα ταμεία του Κέντρου).

· Χρηματοδοτήσεις και συνχρηματοδοτήσεις και ακόμη εκκρεμεί η απόδοση του 1,5% επί του ποσού των διαφημίσεων στην παραγωγή ταινιών. Πως θα αποδοθεί αυτό το ποσό; Πότε; Ακόμη η υπόθεση έχει βαλτώσει κάπου ανάμεσα στα δικαστήρια και μιας γνωμοδοτικής επιτροπής. Μήπως, όμως, θεωρείται ότι απόδοση αυτού του ποσού είναι η παραγωγή ταινιών, τηλεοπτικών, που αργότερα θα γίνουν μικρά σήριαλ, από τα κανάλια σε στιλ Safe sex και Φοβού τους Έλληνες; Αν αυτό εννοούν τότε κάπου έχει μπερδευτεί η υπόθεση. Τα έσοδα των διαφημίσεων που φέρνουν οι προβολές ταινιών στα κανάλια πρέπει να επιστρέφουν στον κινηματογράφο και όχι δια μέσου κάποιων ταινιών στα ίδια τα κανάλια!! Μήπως το Υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να δει λίγο το θέμα πιο σοβαρά;

· Πρέπει να το πούμε: Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης βάλθηκε να μας μορφώσει. Τα δύο υπέροχα αφιερώματα, το ένα για το Robert Bresson και το άλλο για τον Kenji Mizoguchi ήταν μια ευκαιρία να μάθουμε κινηματογράφο. Ταινίες κλασικές, ιστορικές, είναι ο μόνος τρόπος να μάθουμε τόσο να σκηνοθετούμε όσο και να βλέπουμε κινηματογράφο. Όσοι τις είδαν, και ήταν πολλοί και νέα παιδιά, κοινώνησαν τις απόψεις αυτών των δύο σκηνοθετών, την αισθητική τους, ένα μέρος της ιστορίας της παγκόσμιας κινηματογραφίας. Η υψηλή αισθητική της εικαστικής σύνθεσης του κάθε πλάνου, η απλότητα της αφήγησης, μας εξέπλητταν. Στην εποχή της πολυπλοκότητας και των ειδικών εφέ, ταινίες απλές γοήτευσαν τους θεατές και τους έδειξαν ότι υπάρχει και άλλος τρόπος να διηγηθούμε μια ιστορία, ο απλός τρόπος της αρχέγονης αφήγησης. Λίγο μετά την προβολή των ταινιών του Robert Bresson, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, ο μεγάλος Γάλλος σκηνοθέτης πέθανε…

· Την προβολή των ταινιών του Bresson συνόδεψε και η πολύ προσεγμένη έκδοση ενός βιβλίου όπου καταγράφονται οι απόψεις του σκηνοθέτη, μέσα από συνεντεύξεις και κείμενα (βλέπε τη βιβλιοπαρουσίαση). Στο επόμενο τεύχος θα έχουμε ένα μικρό αφιέρωμα στο σκηνοθέτη που ήταν ο προπομπός του Νέου Κύματος, που έκανε ταινίες του βωβού και του ομιλούντος κινηματογράφου και που πρόλαβε να τιμηθεί με το Βραβείο στο Φεστιβάλ Καννών, εξ’ημισείας με τον Αντρέι Ταρκόφσκι, για την ταινία του Το Χρήμα. Ο καθένας τους έχει τη δικιά του θέση στα όνειρά μας και στην καρδιά μας…

· Ο Claude Berri εμπιστεύτηκε στον Alain Chabat τη σκηνοθεσία του δευτέρου επεισοδίου του Αστερίξ. Στις βεντέτες της πρώτης ταινίας, τους Depardieu και Clavier, ο Chabat θα πρέπει να προσθέσει κάποιους φίλους του ηθοποιούς, όπως ο Jean-Pierre Bacri. Ο Depardieu ακολουθεί τη χολιγουντιανή του καριέρα, παράλληλα με την τηλεοπτική του και θα παίξει στη συνέχεια των 101 σκυλιών Δαλματίας, τα οποία θα αυξηθούν λίγο, στη δεύτερη συνέχειά τους, και θα γίνουν… 102 σκυλιά Δαλματίας.

· Μετά τα Επτά χρόνια στο Θιβέτ, ο Jean-Jacques Annaud ετοιμάζεται να γυρίσει τη δεύτερη ταινία του μεγάλου μήκους στην Αμερική. Ο τίτλος Enemy at the gates. Θα παίξουν οι Jude Law, Ed Harris, Joseph Fiennes και Rachel Weisz. Πρόκειται για μια ιστορία που διαδραματίζεται στο Στάλινγκραντ, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μάχη του Στάλινγκραντ ήταν ένα σχέδιο που πέρασε από τα χέρια του Sergio Leone και του Paul Verhoeven, για να καταλήξει στον Annaud που θα κάνει μια απλοποιημένη εκδοχή.

· Ο Serge Le Peron, του οποίου η προηγούμενη ταινία ήταν το Laisse beton, ανακατεύεται με τα γυρίσματα της καινούργιας ταινίας, Marcorelle n’est pas coupable. Δεν ξέρουμε αν ο Μαρκορέλ είναι ένοχος ή όχι, σύμφωνα με τον τίτλο, αλλά η ταινία θα διηγείται την ιστορία ενός παλιού αριστερού (στο ρόλο ο Jean-Pierre Leaud) που βασανίζεται από το συναίσθημα της ενοχής. Θα συναντήσουμε εκεί τους Irene Jacomb και Mathieu Amalric.

· Κατά τα άλλα, η τηλεόραση είναι γεμάτη από ρεάλιτι σώου, τολκ σώου και άλλα (βλακώδη) σώου με κύρια θέματα τις εκλογές που έρχονται, τον πόνο του άλλου, που θα μπορούσε να είναι ένας από εμάς, και το κέρδος, εύκολο ή δύσκολο, κάποιων χρημάτων για να βουλώσουμε κάποιες τρύπες. Εμείς προετοιμάζουμε το επόμενο τεύχος για να μην αργήσουμε πάλι. Θα τα πούμε την άνοιξη με πιο επίκαιρη ύλη και, φυσικά, με λιγότερο κινηματογράφο, με θέατρο, μουσική, λογοτεχνία και επικοινωνιακά θέματα…